Zauberformle

Under em Name Zauberformle häd vo 1959 bis 2003 i de Schwiiz es ungschribnigs Gsetz gulte für d Waal vo Bundesräät. Wärend s am Aafang (ab 1848) nume freisinnigi Bundesräät gee häd, sind 1891 de erschti und 1919 de zweiti Konservativi, 1929 der erscht BGB und 1943 de erschti Linggi gwält worde. 1953 isch de Max Wäber vo de SP zruggträtte und di Lingge sind id Opposition. Mit de Bundesrotswaale im Dezember 1959 hät sich d Situazion wider gändered und d Zauberformle isch entstande.

1960 bis 2002

Ab 1960 isch de Bundesrat eso zämegsetzt gsi:

• 2 Freisinnigi (später FDP)
• 2 Konservativ-Chrischtlichsoziali (sit 1970 CVP)
• 2 Sozialdemokrate
• 1 BGB (sit 1971 SVP)

2003 bis 2007

Im 2003i isch d Ruth Metzler-Arnold (CVP) abgwält woorde. Das isch erscht s dritt Mal sit 1848, das en Bundesraat abgwält worden isch. Zur Abwaal isches cho, will d SVP öppe gliich vill Stimmeateil wie d SP gha hett und en 2. Sitz verlangt hett. Druffabe hetts Parlamänt unter starkem Protescht vo dr CVP und de Linke dr nid unumstritteni Christoph Blocher in Bundesroot gwählt. Ab denne hät e sogenannti neui Zauberformle gulte, nämli:

• 2 FDP
• 2 SP
• 2 SVP
• 1 CVP

2007 bis 2008

Noch de Abwahl vom Christoph Blocher im Joor 2007 und de Waal vo de Eveline Widmer-Schlumpf a sinere Stell het d SVP ere und em Samuel Schmid droht, si us de Partei uuszschlüüsse. Drufabe isches zunere Spaltig vo de SVP cho, und baid SVP-Bundesrööt sind zu de noije Bürgerlich-Demokratische Partei öbertrete, so as d SVP zu säbere Zit kai Bundesrot gha het. Somit isch es froogli worde, öb d Zauberformle i de moderne Politik öberhopt no Gültigkait wird ha. D Zämesetzig vom Bundesrot i dere Zit isch so gsi:

• 2 FDP
• 2 SP
• 2 BDP (ehemoligi Mitglider vo de SVP)
• 1 CVP

2009 bis 2015

Wil Ende Dezember 2008 de Samuel Schmid zrugg träte isch, hät d Bundesversammlig nöi wähle müesse und hät de domols wääler-stärchschte Partai, de SVP, wider en Sitz im Bundesrot zuegstande. Sit em 1. Januar 2009 isch mit em Ueli Muurer wider en Verträter vo de SVP im Bundesrot und d Zämesetzig hät bis 2015 e so uusgsee:

• 2 FDP
• 2 SP
• 1 BDP
• 1 CVP
• 1 SVP

ab 2016

Wil Ende Dezember 2015 d Eveline Widmer-Schlumpf zrugg träte isch, und d SVP, als immer no wääler-stärchschti Partai, en zwaite Sitz im Bundesrot gforderet hät, isch de Guy Parmelin vo de Bundesversammlig als zwaite SVP-Bundesrot gwählt worde. D Zämesetzig vom Bundesrot gseet sithär so us:

• 2 FDP
• 2 SP
• 1 CVP
• 2 SVP

Literatur

• Andreas Ineichen: Zauberformel. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Arthur Fritz Reber: Der Weg zur Zauberformel, Schweizer Bundesratswahlen 1919–1959, Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, Bern 1979, 742 S., ISBN 3-261-04732-1