Wolfgang Haas
Dr Wolfgang Haas (* 7. Augschte 1948 z Vaduz) isch en liechtaschtaanische[1] Theoloog. Vu 1990 bis 1997 isch er Bischof vu Khuur gsii un vu 1997 bis 2023 dr eerscht Erzbischof vum Erzbischtum Vaduz.
Lääbe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Wolfgang Haas isch e Suhn vum Haafner Friedrich Haas un syre Frau Luise, geb. Schraner. Är isch mit eme Brueder ufgwachse. Vu 1960 bis 1968 isch er uf s Collegium Marianum gange. No dr Matura het er vu 1968 bis 1974 an dr Universitet Frybùrg im Üechtland Filosofy un Theology studiert. Am 7. April 1974 het er z Khuur s Sakramänt vu dr Prieschterwei empfange. Parallel zue dr Assischtänz am Lehrstuel fir Dogmatik vu dr Theoloogische Fakultet vu dr Universitet Frybùrg het er an dr Pääpschtlige Universitet Gregoriana 1974 e ander Lizenziatsstudium in Theology un vu 1975 bis 1978 e Studium vum Kanonische Räächt absolviert. Är isch vu 1978 bis 1988 Chanzler vum Bischtum Khuur gsii, derzue syt 1982 Offizial vum Diözesangriicht un ab 1986 Domherr.
Bischtum Khuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Uf Bitte vum Khuurer Bischof Johannes Vonderach isch dr Haas am 25. Meerz 1988 vum Paapscht Johannes Paul II. zum Koadjutorbischof vu dr Diözese Khuur ernännt woore. Dur s doodermit verbunde automatisch Noofolgräächt fir dr Wolfgang Haas isch s Räächt vu dr freie Bischofswahl umgange woore, wu s Khuurer Domkapitel noch em chilchlige Privileg ghaa het.[2] D Aart un Wyys, wie des Räächt umgange wooren isch, isch aber noch em Chilcheräächt in Oornig gsii.
D Bischofswei het am 22. Mai 1988 dur dr Diözesanbischof Johannes Vonderach un d Bischef Otmar Mäder (St. Galle) un Henri Schwery (Sittu) as Mitkonsekratore stattgfunde. Sy Wahlspruch isch Maria duce obviam Christo gsii.
Vu 1988 bis 1990 isch dr Wolfgang Haas Generalvikar un vum 22. Mai 1990 bis zum 2. Dezämber 1997 Bischof vu Khuur gsii.
Dur sy konservativ Verständnis vu dr reemisch-kadoolische Glaubeslehr un e baar bi Chilchekritiker umstrittene Personalentschaidige sin d Protescht in dr Chilche wytergange un hän au noch em Yysetze vun meerere Weibischef, zum Byschpel vum Peter Henrici fir dr Kanton Züri, nit chenne byyglait wääre. Dr Wolfgang Haas isch alsfuurt in dr Schlaagzyylede gsii un isch zum villicht bekannteschte Bischof vu dr Schwyz woore.[3]
Am 31. Mai 1993 isch er Mitkonsekrator vu dr Khuurer Weibischef Paul Vollmar SM un Peter Henrici SJ gsii.
Wun er zum Erzbischof vu Vaduz glupft wooren isch, isch er vum 2. Dezämber 1997 bis zum 23. Augschte 1998 Aposchtoloische Adminischtrator vum Bischtum Khuur gsii.
Erzbischtum Vaduz
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Nodäm di innerchilchlige Protescht gege d Amtsfierig vum Wolfgang Haas im Bischtum Khuur aaghalte hän,[4] isch er vum Paapscht am 2. Dezämber 1997 zum Erzbischof vum nei gschaffene Erzbischtum Vaduz ernännt un in dr dodermit zuen ere Kathedrale glupfte Bfaarchilche St. Florin vu Vaduz am 21. Dezämber 1997 in sy Amt yygsetzt woore. Gege syni Lupfig het si au im neie Erzbischtum Widerstand gregt, wu aber ohni Wiirkig bliiben isch.
E wiichtigi Handlig im Johresablauf isch näb dr Pontifikalämter s Fyyre vu dr Mäss am Staatsfyyridg am 15. Augschte uf dr Schlossmatte mit Breedig gsii.[5]
Im Juni 2011 het dr Haas verchindet, ass er Zuechumft kai Mäss me bim Staatsakt zum Nazionaalfyyrdig fyyre duet. D Verbindig sei e „falsches beziehungsweise unehrliches Zeichen gegenüber der Öffentlichkeit“. D Stellignaam vu dr Regierig het dr Grund doderfir in dr Haltung vum Staat zue dr Homosexualitet un in dr Iniziatiiv „Hilfe statt Strafe“ fir d Liberalisierig vum Abdryybigsräächt gsääne.[6]
Im Zuug vu dr Yyfierig vun eme Paartnerschaftsinschtitut z Liachtaschtaa het dr es Haas praktizierti Homosexualitet „objäktiv e schwääri Sind“ gnännt, un as di räächtli Anerkännung e Skandal sei.[7]
Am 20. Septämber 2023 het dr Papscht Franziskus sy altersbedingt Ruggdrittgsuech aagnuu[8] un het dr Fäldkircher Bischof Benno Elbs zum Aposchtoolische Adminischtraator vum Erzbischtum Vaduz yygsetzt.[9]
Ehrige un Uuszaichnige
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- 1985: Komturchryz mit Stäärn vum fiirschtlige liachtaschtanische Verdienschtoorde
- 1986: Pääpschtligi Uuszaichnig Pro Ecclesia et Pontifice
- 1989: Grooßoffizier vum Ritteroorde vum Hailige Graab z Jerusalem (Uusdritt 2017)
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Moritz Amherd (Hrsg.): Wolfgang Haas: Bischof ohne Volk – Volk ohne Bischof. Dokumentation und kritischer Kommentar der Ereignisse rund um den Fall Haas. NZN-Buchverlag, Zürich 1991; ISBN 3-85827-092-X.
- Franz Xaver Bischof: Haas, Wolfgang. In: Historischs Lexikon vom Förschtatum Liachtastaa.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Yytrag zue Wolfgang Haas uf catholic-hierarchy.org, aagluegt am 2. Februar 2013 (englisch)
- Erzbischtum Vaduz
- Jürg Aegerter: Unnahbarer Bischof; Biitrag i dr Sendig Rundschau vum Schwizer Fernsehe vum 15. August 2007
Fueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Bischof Haas hätte nicht nach Liechtenstein kommen müssen Artikel uf vaterland.li vum 8. Jänner 2015
- ↑ Reemisch Dekret zue dr Bischofswahl im Bischtum Khuur – Electionis Episcopi Curiensis Decretum „Etsi salva“ vum 28. Juli 1948; CIC can. 377
- ↑ Hirte ohne Herde - wie die Berufung eines Bischofs die Schweizer Katholiken erzürnte Artikel uf nzz.ch vum 15. Juni 2020
- ↑ «Rauber war der beste Nuntius, den die Schweiz je hatte», Artikel uf kirche-heute.ch i dr Uusgoob 4 vum 17. bis 23. Januar 2015 (Memento vom 5. März 2016 im Internet Archive)
- ↑ Zum Byyschpel Breedig am Staatsfyyrdig 2009 (Memento vom 23. März 2010 im Internet Archive)
- ↑ Staatsfeiertag ohne Feldmesse Artikel uf vaterland.li (Liechtensteiner Vaterland) vum 15. Juni 2011
- ↑ Liechtenstein spricht sich für Homo-Ehe aus Artikel uf nzz.ch (Neue Zürcher Zytig) vum 19. Juni 2011
- ↑ Rinuncia dell’Arcivescovo di Vaduz (Liechtenstein) e nomina dell’Amministratore Apostolico sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis. In: Tägliches Bulletin. Presseamt des Heiligen Stuhls, 20. September 2023, abgruefen am 20. September 2023 (italiänisch).
- ↑ Papst Franziskus nimmt Rücktritt von Vaduzer Erzbischof Haas an. In: katholisch.de. 20. September 2023, abgruefen am 20. September 2023.
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Wolfgang_Haas“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |