Werner Fischer

Dr Werner Fischer (* 29. April 1931 z Santa Cruz de la Sierra, Bolivie) isch e dytsche Lehrer un Haimetautor.

Lääbe

Dr Fischer isch 1931 z Bolivie uf d Wält chuu un het dert di erschte Johr verbrocht. Sy Vater Karl Fischer isch Mitti 1920er Johr vu Mille uf La Paz uusgwanderet, wel er in dr Wältwirtschaftskirse arbetslos gsii isch, sy Verlobti Gertrud isch derno 1927 uf Bolivie chuu. Dr Werner isch 1931 as eerscht Chind uf d Wält chuu, si hän derno no ne Dochter iberchuu. Dr Vater het in dr Banco Alemán z La Paz gschafft un isch Generalverdrätter vu dr IG Farben gsii. Är isch au Ehrekonsul gsii un het e dytschi Schuel grindet. Anne 1938 isch d Mueter mit dr Chinder uf Dytschland chuu go d Großeltere im Markgreflerland bsueche, dr Vater isch im Juli 1939 noochuu. Wu dr Chrieg uusbrochen isch, hän si nimi retuur chenne uf Sidamerika, si hän derno im Huus vu dr Großeltere z Mille gwoont. Mit em Chriegsyydritt vu Bolivie het d Familie derno au s ganz Vermeege dert verloore.

Dr Werner Fischer isch z Mille uf d Schuiel gange un het dert 1950 Abitur gmacht. No dr Schuel het er an dr Universitet Fryburg Dytsch, Gschicht un Änglisch studiert. Unter anderem het er dert au Vorläsige vum Martin Heidegger gloost. Anne 1957 het s erscht Staatsexame gmacht un mit ere Arbet iber d Flurnäme vu Mille promoviert. Im Johr 1958 het er as Wisseschaftlige Assischtänt am Inschtitut fir Gschichtligi Landeskund z Fryburg gschafft un derno 1959 s Referendariat aagfange, ai Johr dervu isch er an dr Grammar School z Cheltenham (Ängland) gsii. Ab em 9. Jänner 1961 het er as Studienassessor am domolige Progimnasium, s speter Martin-Heidegger-Gimnasium, z Meßkirch gschafft un dert Dytsch, Gschicht, Gmainschaftskund un Änglisch unterrichtet, in dr Aafangsjohr au no Latynisch, Biology, Äärdkund, Spoort un Musik. Syter 1970 isch er stellverdrättende Schuellaiter gsii, anne 1995 isch er pänsioniert wore. Är läbt mit syre zwoote Frau Karin, wun er 1993 ghyrote het, im Meßkircher Stadtdail Heudorf. Us dr eerschte Eh het er zwoo Deechtere un e Suhn.

Dr Fischer het si näbe sym Beruef in verschidene Organisatione ehrenamtli engaschiert. Är isch vu 1976 bis 2017 Laiter vum Stedtische Haimatmuseum gsii un macht Stadtfierige dur Meßkirch. Är isch ehrenamtlige Mitarbaiter vum Dibenger Landesdänkmoolamt fir Boodefund in dr Region un Predikant un Organischt in dr evangelische Chilche. Langi Johr het er im Kreutzerchor gsunge un isch zytwys Vize-Vorsitzer, Vorsitzer un Vize-Chorlaiter gsii. Derzue spiilt er Schach im Schachclub Meßkirch un isch fir dr Badische Schachverband 37 Johr lang regionale Schachturnierlaiter (VI Schwarzwald-Bodesee) gsii.

Scho wun er promoviert het, het er si mit em alemannische Dialäkt bscheftigt. Syter ass er umzogen isch uf Meßkirch duet er au Gedicht uf Markgrefler Alemannisch schrybe. Derzue haltet er Vordreeg an dr Volkshochschuel, in Schuele un Verain iber s Alemannisch un di alemannisch Dialäktliteratur. 1993 het er bim Mundart-Nachwuchswettbewerb von 9−99 Jahren vu dr Muettersproch-Gsellschaft dr zweet Bryys gwunne. 2021 het er bi dr Lohrer Murre mit em Gedicht „ICH“ en zweete Bryys in dr Kategory Lyrik gwunne.

Schrifte

Dissertation

• Die Flurnamen der Stadt Müllheim in Baden. Ein Beitrag zur Sprachgeschichte und Volkskunde des Markgräflerlandes. E. Albert, Freiburg i.Br. 1964 (= Dissertation vom 30. Juli 1957, Phil. F., Freiburg i. Br.)

Gedicht in

• Alemannisch dunkt üs guet, Heft I/II 1993, S. 11–12
• Müllheim. Ein Brunnen alemannischer Dichtung. Hrsg. von der Stadt Müllheim 1985
• weleweg selleweg. Eine Anthologie mit Texten von 33 zeitgenössischen Mundartautoren aus Baden. Hrsg. für die Muettersproch-Gsellschaft. Redaktion: Markus Manfred Jung, Hanspeter Wieland, Wendelinus Wurth. Drey-Verlag, Gutach 1996. ISBN 3-9804636-2-1

Ufsätz

• Über die Müllheimer Flurnamen, in: Das Markgräflerland Heft 1 1961
• Ufsätz iber dr Johann Peter Hebel in:
  • Die Markgrafschaft, Heft 5 1967; Heft 3 1968, Heft 4 1968
  • Das Markgräflerland Heft 2/3 1970
  • Alemannisches Jahrbuch 1999/2000, Alemannisches Institut Freiburg/Breisgau 2000
• Warum heißt Meßkirch Meßkirch? In: Armin Heim: Messkirch-Bibliographie. Gmeiner-Verlag, 1988; ISBN 3-926633-17-4
• Die Flurnamen von Meßkirch und Schnerkingen - Sammlung und Deutung. In: Meßkircher Heimathefte (Hrsg.: Museumsgesellschaft Meßkirch), Heft 4 - Jahrgang 1998
• mit em Heinrich Bücheler un em Roland Kessinger: Die Schlacht bei Messkirch 5. Mai 1800. Gedenkband zum 200. Jahrestag. Hrsg.: Museumsgesellschaft Messkirch, Gmeiner-Verlag, 2000; ISBN 978-3-926633-47-7

Derzue Hunderti chlaineri Ufsätz zum Hebel zum Alemannisch, iber Orts-, Flur- un Familiennäme un zue haimatgschichtige Themene in verschiidene Zytige un Zytschrifte.

Uuszaichnige

• Verdienschtchryz am Band vu dr Bundesrepublik Dytschland, 2008
• Zweete Bryys bim alemannischen Mundartwettbewärb vu dr Muettersproch-Gsellschaft 1993
• Kreutzermedaille un Ehremitgliid vum Kreutzerchor 2011
• Guldeni Ehrenoodle un Ehrebrief vum Badische Schachverband 2007
• Burgermedaille vu dr Stadt Meßkirch 2009

Literatur

• Werner Fischer (wf): Einstmals. Südkurier, 27. Jänner 2011
• Sandra Häusler (sah): Fischer erhält Kreutzer-Medaille. In: Südkurier, 18. Jänner 2011
• Teil 4: Und plötzlich war Krieg, Südkurier, 17. Augschte 2012
• Gregor Moser: Abschied für Werner Fischer als Leiter des Heimatmuseums, Südkurier, 1. Juni 2017
• Sebastian Musolf: 40 Jahre Engagement für das Heimatmuseum, Schwäbische Zeitung, 12. Mai 2017

Weblink

• Werner Fischer uf dr Websyte vu dr Muettersproch-Gsellschaft