Zum Inhalt springen

Trentino-Südtirol

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Trentino-Südtirol
Wappe vo der Region Trentino-Südtirol Flagge vo der Region Trentino-Südtirol
Basisdate
Hauptstadt: Trient
Provinze: 2
Flechi: 13.606,87 km² (11.)
Iiwohner: 1.059.114 (31. Dez. 2015)
Bevölkerigsdichti: 77,8 Iiwohner/km²
Website: www.regione.taa.it
ISO 3166-2: IT-32
Presidänt: Arno Kompatscher (SVP)
Charte
Charte vo Italien, Trentino-Südtirol useghobe

Trentino-Südtirol (italiänisch Trentino-Alto Adige, ladinisch Trentin-Südtirol) isch en autonomi Region vo Italie, zämegsetzt us de autonome Provinze Trentino und Südtirol. De gröscht Teil vo de regionale Kompetänze isch sit de 1970er Jahr a die beide Provinze oder Länder übergange.

Geografischi Laag

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Region Trentino-Südtirol gränzt im Norde a Östriich, im Nordweste a Schwiizer Kanton Graubünde und a die italiänische Regione Lombardei und Venezie im Weste bzw. Süde und Oste. D Landschaft isch starch dur d Alpe prägt, bsunders vo de Dolomite. Mit 3905 Meter isch de Ortler de höchsti Bärg vo de Region. De Hauptfluss isch d Etsch, wo dur beidi Länder fliesst. Au de nördlichi Teil vom Gardasee, em gröschte italiänische See, ghört zu Trentino-Südtirol.

Bis zum Erste Wältchrieg het d Region zur Gfürstete Grafschaft Tirol ghört, eme Chronland vo Östriich-Ungarn. De Grossteil vom Trentino het bis 1804 das faktisch Tirol abhängige Fürstbistum Trient bildet, nachhär isch s als Wälschtirol ganz zu Tirol cho.

Im Fridesvertrag vo Saint-Germain isch Tirol am Brennerpass zwüsched Östriich im Norde und Italie im Süde teilt worde. S südliche Tirol isch denn als Venezia Tridentina bezeichnet worde. Me het die dütsch- und ladinischsprachige Minderheite im Faschismus italianisiere welle. 1939 hend sich die Aaghörige vo dene Minderheite in ere Option für Italie oder Nazi-Dütschland entscheide müesse.

Nach em Zweite Wältchrieg isch de nüügschaffne Region Trentino-Tiroler Etschland en Autonomie gwährt worde. I dere Region sind die Italiänischsprachige i de Mehrzahl gsi, alli Entscheidige sind z Trient troffe worde. D Südtiroler hend sich degäge gwehrt, au mit ere Serie vo Bombenattentat.

Nach lange Verhandlige, under de Beteiligung vo Östriich als Schutzmacht, isch es zweits Autonomiestatut verabschidet worde, wo d Region (nüü under em Name Trentino-Südtirol) entmachtet und d Autonomie a d Länder Südtirol und Trentino wiiterggää hed. S Parlamänt vo de Region taget als Vereinigung vo de beide Länder.

 Commons: Trentino-Südtirol – Sammlig vo Multimediadateie


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Trentino-Südtirol“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

Koordinate: 46° 23′ N, 11° 25′ O