d’ Kìrchalehrer

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Hailiga un Kìrchalehrer, unbekànnter Mooler um 1475

D’ Kìrchalehrer (làtiinisch doctores ecclesiae [dokˈtores ekˈklesie]) sìnn Theolooga un Hailiga, wo-n-a sehr groossa Iifluss uff d’ Gotteslehr vu da krìschtliga Kìrcha ghàà hann. Numma-n-a pààr Litt hann daa Tìtel bikumma: sallamols —un bis hìtt ìn da Oschtkìrcha— sìnn sa schpontààn bezaichnet worra, àwwer àui dur ainiga Konziilia. Ìn dr làtiinischa Kìrìch därft numma dr Pàpscht a Pärsoon zem Kìrchalehrer üssschpraacha. Ainiga Schrìfftschtäller vu dr friahja krìschtliga Zitt (àlso bis zem 6. Joohrhundert), wo vììl ìm Beraich Theologii gmàcht hann, wara züadam àls Kìrchavattera bezaichnet.

D’ äärschta àcht Kìrchalehrer vu dr Oscht- un dr Wäschtkìrìch wara vu baida Kìrcha-n-àls solcha bezaichent. D’ reemisch-kàthoolischa Kìrìch hàt ìn dr Geegareformàzioon dr Tìtel „Kìrchalehrer“ bschtìmmt un hàt’na àui àn schpeetera Theolooga verlììha.

d’ vollschtandiga Lischta vu da kàthoolischa Kìrchalehrer (37 Hailiga)

Nàmma	uff d’ Walt kumma	gschtoorwa	ärnännt	Taatikait
dr Gregor dr Groossa	540	604	1295	Benediktiiner, Pàpscht
dr Ambrosius vu Mailànd	340	397	1295	Bischoof von Mailand
dr Augustinus vu Hippo	354	430	1295	Bischof vu Hippo
dr Hieronymus	347	420	1295	Priaschter, wo d’ Bììwel ìwwersätzt hàt
dr Thomàs vun Aquin	1225	1274	1567	itàliaanischer Dominikààner, Hàuiptvertratter vu dr Scholastik
dr Johannes Chrysostomos	349/350	407	1568	Arzbischoof vu Konschtàntinopel
dr Basilius vu Caesarea	330	379	1568	Bischof vu Cäsarea
dr Gregor vu Nazianz	329	390	1568	Arzbischoof vu Konschtàntinopel
dr Athanasius dr Groossa	298	373	1568	Bischoof vun Alexandria
dr Bonaventura	1221	1274	1588	Frànsiskààner, Bischoof vun Albano
dr Anselm vu Canterbury	1033	1109	1720	Benediktiiner, Arzbischoof vu Canterbury, Grìnder vu dr Scholastik
dr Isidor vu Sevilla	560	636	1722	Bischoof vu Sevilla
dr Petrus Chrysologus	380	450	1729	Bischoof von Ravenna
dr Leo dr Groossa	400	461	1754	Pàpscht
dr Petrus Damiani	1006	1072	1828	Benediktiiner, Bischoof vun Ostia
dr Bernhàrd vu Clairvaux	1090	1153	1830	frànzeescher Zìschterzianser, Mystiker
dr Hilarius vu Poitiers	315	367	1851	Bischoof vu Poitiers
dr Alfons vu Liguori	1696	1787	1871	Bischoof vu Sant’Agata de’ Goti un Grìnder vum Oorda vu da Redemptorischta
dr Frànz vu Sales	1567	1622	1877	Bischoof vu Gämf, Grìnder vum Oorda vu da Sàleriànerinna
dr Kyrill vun Alexandria	376	444	1883	Pàtriàrch vun Alexandria
dr Kyrill von Jerusalem	315	386	1883	Bischof vu Jerusalem
dr Johannes vu Dàmàskus	650	754	1890	Mänch, Dogmàtiker
dr Beda Venerabilis	673	735	1899	anglischer Benediktiiner, Gschìchtsschriiwer
dr Ephräm dr Sürer	306	373	1920	Ainsiidler
dr Petrus Canisius	1521	1597	1925	dr äärschta diitschta Jesüit
dr Johànnis vum Kriiz	1542	1591	1926	schpàànischer Kàrmelit un Müstiker, Grìnder vu da Unbeschüahta Kàrmeliita
dr Robert Bellarmin	1542	1621	1931	Jesüit, Arzbischoof vu Capua
dr Albertus Magnus	um 1200	1280	1931	Dominikààner, Bischoof vu Rengschburg, Gelehrter ìn vììla wìssaschàftliga Beraich
dr Antonius vu Padua	1195	1231	1946	portügììsischer Frànsiskààner, Preediger
dr Laurenzius vu Brindisi	1559	1619	1959	itàliaanischer Kàpuziiner
d’ Teresa vun Ávila	1515	1582	1970	schpàànischa Kàrmeliita, Mystikera, Grìndera vu da Unbeschüahta Kàrmelitiina
d’ Katharina vu Siena	1347	1380	1970	itàliaanischa Mystikera
d’ Thérèse vu Lisieux	1873	1897	1997	frànzeescha Karmelita
dr Johannes vun Ávila	1499	1569	2012	schpàànischer Priaschter, Mystiker
d’ Hildegard vu Bìnga	1098	1179	2012	diitscha Benidiktiinera, Mystikera
dr Gregor vu Narek	951	1003	2015	àrmeenischer Mänch un Müstiker
dr Irenäus vu Lyon	135	202	2022	Bischoof vu Lyon

Lìteràtüür ìwwer d’ Kìrchalehrer

• Benedikt XVI.: Kirchenlehrer der Neuzeit. Mìt’ma Vorwort vum Daniel Eichhorn. Bonn, Lepanto Verlag 2012. ISBN 978-3-942605-04-5.
• Ferdinand Holböck: Die 33 Kirchenlehrer. Christiana-Verlag, Stein am Rhein 2003. ISBN 3-7171-1107-8.
• Walter Kasper (Üssg.): Lexikon für Theologie und Kirche. Sechster Band, Friiburg i. Br. 2006. ISBN 978-3-451-22012-8.
• Paul Bernhard Wodrazka: Das Verfahren zur Erhebung eines Heiligen zum Kirchenlehrer (= Kanonistische Reihe. Band 26). St. Ottilien, 2015. 
• John Chapman: Doctors of the Church. In: Catholic Encyclopedia. Band 5. Robert Appleton Company, Näi York 1909 (amerikanisches Englisch, newadvent.org [abgerufen am 19. Oktober 2023]). 
• Clarisse Tesson: Des femmes docteurs de l’Église ? Une question inédite dans l’Église du XXe siècle. In: Revue d'histoire de l’Église de France. Band 106, Nr. 257, 2020, S. 261–282, doi:10.1484/J.RHEF.5.124400. 

Weblìnks

 Commons: Kirchalehrer – Sammlig vo Multimediadateie

Füassnoota

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Kirchenlehrer“ vu de hochdütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.