GGG Stadtbibliotheegg Baasel

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
D GGG Stadtbibliotheegg Schmiidehoof, wo 2015 renowiert worde isch, mit dr Statue vom Gründer vo dr GGG Isaak Iselin.
Dialäkt: Baseldütsch
In dr Chinderzone (Bibliotheeg Schmiidehoof) isch d Noochbildig vom e Baasler „Drämmli“ bi Jung und Alt seer beliebt.
D „Suschi-Bar“ (Bibliotheeg Schmiidehoof) bietet Delikatesse aa: Büecher, wo erst grad zruggbrocht worde si.
Die groossi Kwardier-Bibliotheeg Baasel West.

D GGG Stadtbibliotheegg Baasel isch en öffentligi Bibliotheegg in dr Stadt Basel und dr Umgääbig. Si het siibe Filiale und biete Medie vo Buecher bis zu Kompiuterspiil aa. Die zwei Bibliotheege Binnige und Brattele im Kanton Baselland si au an s Netz vo dr GGG Stadtbibliotheegg agschlosse.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D GGG Stadtbibliotheegg Baasel goot uf d Gründig vo dr „Lääsi-Aastalt für d Juugend“ im Joor 1807 dur d Gsellschaft für s Guete und Gmäinnützige Baasel (GGG) zrugg. D Lääsi-Aastalt isch as Gegestück zur Allgemäine Lääsigsellschaft Baasel gründet worde, wo denn scho zwanzig Joor lang existiert het, aber für Manne us dr Ooberschicht reserwiert gsi isch. D Gründerväter vo dr Lääsi-Aastalt häi nid nume d Bevölkerig mit Litratuur welle versorge, si häi eso dr Iifluss vo de nöije kommerzielle Büechereije welle bekämpfe, wo sit dass d Präss- und Religionsfreihäit under dr Helvetik iigfüert worde isch, em Publikum «schlüpfrigi Romään» aabote häi. D Juugend het eso zun ere «vernümftige Bildig» sölle gfüert wärde statt zu «Lektüre, wo nüt Nutz isch» verfüert wärde.[1]

1823 het d GGG iir Aagebot mit dr Gründig vo dr Bürgerbibliotheegg und 1842 vo dr Arbäiterbibliotheegg erwiteret. Wäm was abote worde isch het vo dr Schicht, vom Alter und vom Gschlächt abghängt. Dr erziejerisch Ufdraag isch im Vordergrund gstande. So häi d Benutzer im Moonet nume äi Buech mit eme underhaltsaame Charakter döfe usleene.

1884 het d GGG d Baasler Volksbibliotheegge gründet mit säggs Filiale. Bis 1899 isch daas Netz uf drizää Kwardierbibliotheegge gwaggse. 1901 het d GGG die Filiale übernoo und si mit de äigene Instiduzioone zum ene stedtische Bibliotheegenetz verschmulze.

D Reforme, wo zwüsche 1897 und 1907 gmacht worde si, si im dütschsproochige Ruum überall vollzooge worde. D Bibliotheegge häi en äihäitligi Verwaltig mit ere Zentrale und eme Filialnetz bechoo. Die alters- und schichtspezifische Instiduzioone si ufghoobe worde. 1907 het d GGG d Lääsisäal im Schmiidehoof, im Zentrum vo dr Stadt ufdoo. Si sin an siibe Dääg in dr Wuche am Nomiddaag und zoobe offe gsi und häi nid nume Büecher, sondern au Zitige und Zitschrifte aabote.

1954 het mä dr Naame zu Allgemäini Bibliotheegge vo dr GGG (ABG) gänderet. In de 1960er Joor het d ABG d Freihandbenutzig iigfüert. 1990 häi d Bibliotheegge bim Usleene uf EDV umgstellt, vo 1992 aa isch dr Kataloog im OPAC zuegänglig gsi und sit 1996 onläin über s Internet. 2009 isch d Sälbstverbuechig über d Radio Frequency Identification (RFID) iigfüert worde. 2010 het d ABG iire Naame zu GGG Stadtbibliotheegg Baasel gänderet.

Vo 2014 bis 2015 isch d Hauptbibliotheegg Schmiidehoof umfassend renowiert und usbaut und am 8. Mai 2015 nöi eröffnet worde. D Publikumsflechi isch öbbe dobblet so grooss wie vorhäär. D Chinder und die Juugendlige häi iiri äigene Abdäilige. Im Barteer het s ä Suschi-Bar und d Kaffibar «1777», im 4. Stock befindet sich die ruejigi Lääsizoone.

D Organisazioon[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Veräin «Gsellschaft für s Guete und Gmäinnützige Baasel» isch dr Drääger vo dr Stadtbibliotheegg Baasel. D GGG weelt d „Kommission vo dr GGG Stadtbibliotheegg“, wo für e Bedriib vo de Bibliotheege verantwortlig isch. D Füerig vo dr Stadtbibliotheegg lit in de Händ vo dr Direkzioon und de Mitarbäiter.

2015 häi die Bibliotheegge zum Netz vo dr GGG Stadtbibliotheegg Baasel ghöört:

Baasel-Stadt:

  • Bibliotheegg Schmiidehoof (Hauptbibliotheeg), Im Schmiidehoof 10, 4001 Baasel
  • Bibliotheegg Baasel West, Allschwilerstrooss 90, 4055 Baasel, wo au d English Public Library dinne isch
  • Bibliotheegg Bläsi, Bläsiring 85, 4057 Baasel
  • Bibliotheegg Breite, Zürcherstrooss 149, 4052 Baasel
  • Bibliotheegg Gundeldingen, Güeterstrooss 211, 4053 Baasel
  • Bibliotheegg Hirzbrunnen, Bäumlihofstrooss 152, 4058 Baasel
  • Bibliotheegg Neubad, Nöiwiilerstrooss 67, 4054 Baasel

Im Ufdraag vo de Gmäinde:

  • Gmäindi- und Schuelbibliotheegg Binnige, Hauptstrooss 71, 4102 Binnige
  • Gmäindibibliotheegg Brattele, Baanhoofstrooss 16, 4133 Brattele

Im Ufdraag vom Erziejigsdepartemänt vom Kanton Baasel-Stadt d Schuelbibliotheege:

D Medie, wo mä usgleent het, cha mä in alle Bibliotheege und in de Zrugggoobkäste bi alle Bibliotheege und in de Buechhandlige Bider&Tanner, Thalia und bim Kiosk uf em Gläis 1 am Baanhoof SBB z Baasel zrugggee.

D Finanzierig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Stadtbibliotheegg Baasel wird in erste Linie us Stüürgälder finanziert, also vom Kanton Baasel-Stadt. Wievil daas chostet stoot in däm sine Jooresbricht. E gröössere Biidraag läistet d GGG as Dräägere vo dr Stadtbibliotheeg. Die üübrige Iinaame stamme us Benutzigsgebüüre und Spände. Für Brojekt zum s Lääse fördere, wie zum Bischbil s Gratis-Abonnemänt für Chinder und Jugendligi us dr Stadt Baasel oder d Aaschaffig vo Medie für Chinder, isch d Stadtbibliotheegg uf Spände aagwiise. Si isch die äinzigi öffentligi Bibliotheeg in dr Schwiz won e brofessionells Fundraising bedribt.

Dr Bestand[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D GGG Stadtbibliotheegg Baasel het me as 280'000 Medie, und d Printmedie mache dr grösst Däil us. Öbbe 40 Brozänt vo de Medie si Doon- und Bilddrääger und Kompiuterspiil. In de Filiale cha mä fremdsproochigi Büecher, vo Albanisch bis Türkisch, bechoo. Klassik-CDs us em Bibliotheegsbestand vo dr Muusigakademii vo dr Stadt Baasel cha mä au vertleene. D Medie vo dr Stadtbibliotheegg Baasel chönne über en Onläin-Katalog gsuecht und bstellt wärde.

D Förderig vom Lääse und d Chinderanimazioon[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Stadtbibliotheegg Basel organisiert mee as duusig Veraastaltige im Joor für Chinder und Jugendligi – vo dr Hilf bi Huusufgoobe und Glustmache zum Lääse bis zu Kulturbrogramm und Filmnächt. Drzue chunnt d Gratis-Mitgliidschaft für die Altersgrubbe.

Sit 2012 het s in meerere Bibliotheege bsundrigi Aasprächpersone für Juugendligi. Die Juugendarbäiter hälfe bi Huusufgoobe und Bewärbige, loose zue wenn die Junge über Brobleem und Sorge wäi reede, und fördere mit vile Kreativbrogramm d Medien- und d Sozialkompetänz vo de junge Lüt.

Sit 2006 bedribt d Stadtbibliotheegg zämme mit em Ressor Kultur vom Erziejigsdepartemänt Baasel-Stadt e Lääsiförderigsstell z Chläihünige, wo bsundrigs vil fremdsproochigi Iiwooner lääbe.

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Daniel Kriemler: Die Anfänge der Basler Lesegesellschaft im Kontext der Aufklärung und Sozietätenbewegung in den Jahren 1787–1800. In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde. Bd. 105 (2005), S. 157–195, doi:10.5169/seals-118495, hier S. 183.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Robert Barth (Hrsg.): „Ungesunde Lesewuth“ in Basel. Allgemeine Bibliotheegen der GGG, 1807 bis 2007. 185. Neujahrsblatt der GGG. Schwabe, Baasel 2007, ISBN 978-3-7965-2245-1.
  • Daniel Kriemler: Die Anfänge der Basler Lesegesellschaft im Kontext der Aufklärung und Sozietätenbewegung in den Jahren 1787–1800. In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde. Bd. 105 (2005), S. 157–195, doi:10.5169/seals-118495.
  • Allgemeine Bibliotheegen der GGG Basel: Jahresbericht 2008.
  • Gesellschaft für das Gute und Gemeinnützige Basel: Jahresbericht 2008.

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „GGG_Stadtbibliothek_Basel“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.