Diskussion:Orthal
A kleina Üsnàhm ìn dr Wikipedia
[Quälltäxt bearbeite]Ìhr han àlla verstànda àss da Àrtìkel extrà uf Orthal-Elsassisch gschrìwa ìsch ; so hàt ma direkt a Beispiel vu dara Methoda.
Ìch salwer kàà's leider no nìt gànz güet, àwer bol bikumm i Hìlf vum a Orthal-Expert fer da Àrtìkel verbessera. --MireilleLibmann 21:59, 23. Okt. 2008 (CEST)
- Sott Orthal no d' Quasi-Referenz fier Artikel mit Elsass-Bezug werre? I fänd's guet, wil d'Regle defir sorge, dass au ich als Ditsche so e Artikel guet läse ka. Es wär nämlig au e Vehikel, meh Elsässer fier die Wikipedia z'gwinne. --W-j-s 19:43, 4. Jan. 2009 (CET)
- Ja, 's war a güeta Idee. Mìnschens fer dia wo ìntressiart sìn, wurum nìt uf Orthal schriwa ? --MireilleLibmann 22:07, 11. Jan. 2009 (CET)
Hìlf fer d speziàla Kàràkter
[Quälltäxt bearbeite]Orthal benutzt vìel speziàlà Kàràkter, wia zum Beispiel dr ì. Fer sa typa, drucka uf <Alt> un ìn dr gliicha Zit dr ASCII Code vum Zeicha. --MireilleLibmann 22:07, 11. Jan. 2009 (CET)
ì | <Alt> 0236 |
À | <Alt> 0192 |
Ì | <Alt> 0204 |
ß | <Alt> 0223 |
Salü Mireille,
- Word d'r ò net benotzt ? --d'r Lüvy fo Solzbàch em Owerelsàss em Krebsbàchdàl 22:42, 4. Jun. 2009 (MESZ)
- Nei, hàsch Racht : da Kàràkter "ò" benutzt ma nia. 's gìt kei Klàng wo's brüücht. --MireilleLibmann 22:59, 4. Jun. 2009 (MESZ)
Unterm Betrìebssystem Windows gìt's noch a kìrzera Meegligkeit, wo ma nur drèi Nummer-Tàschta brüücht typa :
ì | <Alt> 141 |
À | <Alt> 183 |
Ì | <Alt> 222 |
ß | <Alt> 225 |
4 Nummer-Tàschta -> Code ASCII - ISO 8859-1 (Latin-1)
3 Nummer-Tàschta -> A Kàràkter Lischta wo's nur unter Windows gìt, si Nàma ìsch ...???
Àwer fer dia technischa Erklärunga war's besser a nèier Àrtìkel àz'fanga, wo Alt (Tàschta) dat heißa. --MireilleLibmann 12:43, 5. Jun. 2009 (MESZ)
Spalte Dieth ir Tabälle Vergliich vu Orthal mìt àndra Schrìftàrta
[Quälltäxt bearbeite]I chume nid ganz druus bir Spalte Dieth ir Tabälle Vergliich vu Orthal mìt àndra Schrìftàrta. Was i dere Spalten a’gä isch, enspricht i vilne Fäll nid der IPA-Spalte, u o nid der Orthal-Umschrift (wen i’se richtig verstande). I gloube, es sötti eso heisse:
- ìn, Frìnd (nid
in, Frèind) - Büech (nid
Buech) - kaife (nid
kaufe) - nììder, sììt (nid
niider)
Ussertdäm sy di beide Dieth-Umschrifte saage u Èèrmel der einzig Hiwys, won i ha chönne finde, das Orthal d Vokallengi nid konsequänt bezeichni (was o nid erstuunlech wär by’re französische Methode). Stimmt das? --mach 🙈🙉🙊 10:11, 9. Jan. 2015 (MEZ)
- Ìch hà dia Tàballa ààgfànga mìt dr Meinung àss sa mìt dr Zitt erganzt un verbessert sott wara... àwer ìch hà dàs nochhar vergassa :-(. Wàs Dieth ààbelàngt: ìch kenn un verstànd dia Methode nìt güet, ìch hà ìhra Beispìeler a so gschrìewa eifàch wial ìch sa a so ìn'ma Dieth-Wärterbüech oder ìn'ma Dieth-Text gfunda hà. Ìch düe jetz dia Fahler korrigiara, merci fer dr Hinweis! S naachschta Mol därfa d Dieth-Experta direkt korrigiara!
- Wàs d Vokàllänga ààbelàngt: eiglig sott Orthal „Äärmel“ schriiwa, oder „Fààrwa“, „Gààrta“, wenn dr Vokàl làng üsgsprocha wìrd. Àwer fàscht niama schribt's a so (denn 's ìsch wiascht). Àwer s Wort „sàga“ brüücht kè Verdopplung vum Vokàl, wial: Vokàl+ei Konsonnànt → Vokàl làng üsgsprocha. Ìch müeß àwer aui sàga àss Orthal wohrschins noh nìt 100% fertig (vollendet) ìsch: ìch hà erfàhra àss noch nèia Anderunga kännta derzüekumma. --MireilleLibmann (Diskussion) 12:31, 9. Jan. 2015 (MEZ)
- 's ìsch jetz entschlossa: 's gìtt a Reform Orthal 2015! D Kohäranz vu dr Vokàllenga wìrd wìchtiger, àwer 's funktionniart (ìmmer noch) ànderscht às uf Dieth.
- Lànga Vokàl, vor mehrera Konsonànta: „Äärmel“, „Fààrwa“, „Gààrta“.
- Lànga Vokàl, vor eim Konsonànt: „sàga“, „bàda“.
- D Präpositiona wara meischtens wia uf Hoochditsch mìt eim Vokàl gschrìewa. Üssnàhm fer zwei Präpositiona: „üss“ wenn kurzer Vokàl, „üs“ wenn làngar Vokàl / „uff“ wenn kurzer Vokàl, „uf“ wenn làngar Vokàl.
- Noch a Anderung: „ie“ ou „ìe“ sìn jetz nìmm lànga „i“ un „ì“, àwer wara a Diphtong (wia uff Dieth). Üssnàhm: „die“, „sie“, „sìe“.
- Ìch düe naachschtens dr Àrtìkel ìwer Orthal àpàssa. Àwer sunscht bhàlt ìch mina àktuella Schrìftàrt, obwohl àss sa jetz nìmm ìm Orthal-Ràhma pàsst; ìch blibt liawer kohärant mìt da Àrtìkel wo-n-ìch do scho gschrìewa hà :-). --MireilleLibmann (Diskussion) 12:49, 22. Jun. 2015 (MESZ)
- 's ìsch jetz entschlossa: 's gìtt a Reform Orthal 2015! D Kohäranz vu dr Vokàllenga wìrd wìchtiger, àwer 's funktionniart (ìmmer noch) ànderscht às uf Dieth.
Läsbarkoid / Schreibbarkoid
[Quälltäxt bearbeite]Dr Vordoil vo Orthal soll sei, daß s läsbarer sei fir Andre. Des bezweifl I. S gleich Argumend wurd fir Phonetische Transkription aagführd. Au d sogenannde Weltsprachen vom Esperanto-Typ glaubed des. S Domm isch blos, daß des blos dia Leid glaubad, mo s endwedr erfonda hend odr s kennad (morom au emmr). Wer s ned glaubd, brauchd blos da jämmrlicha Zuaschdand vo dr Haubdseita Esperanto-WP aagucka. A Ardikl, mo e 2016 gändrd han, isch jedsd noo ned gsichdad.
Beim Schreiba isch s Gleich: S Handiera mid de Unikode/Taschadurkode isch oorealischdisch. Wann Oinr des will, soll r s macha – Viel Spass. Blos läsa will s koinr. Des isch jo beim Schwäbischa s Gleich, Gruaß bkb 11:41, 30. Jul. 2018 (MESZ)
- Wer bhauptet de, dass e phonetischi Transkriktion läsbar siig? E phonetischi Transkription isch halt eifach eidütig, wyl klar isch, was mit [e] - [ɛ] - [ə] - [ɜ] oder [ɐ] für en Luut gmeint isch, im Gägesatz zue "e". Aber ich ha no nie öberen troffe, au kei Phonetiker, wo bhauptet het, e phonetischi Transkription wär eifacher zum Läse wie en orthographische Teggscht.
- Bim Schryybe vo de Sùnderzeiche, wommer bim Orthal bruucht, derfsch nit vergässe dass die Schryybig für Elsässer entwigglet worde isch, ùn ùff ere französische Taschatur sin die Buechstabe mit de Accent eifacher z schryybe wie ùff ere ditsche Taschtatur (ùn di meischte Elsässer sin's wohl au eifach gwohnt, die Accent yyztippe). --Terfili (Diskussion) 15:01, 30. Jul. 2018 (MESZ)
- Ja, 's stìmmt. Àls Frànzos vergìsst ma àss d ditscha Tàschtàtur kè Accent hàt! Wagadam benutzt ma so garn „à“ ìm Elsàss, 's ìsch eifàch mìt era Tàschta.
- Wàs ìch àm scheenschta fìnd, bi Orthal, ìsch àss dur dàs d Ursprung vu teil Wärter zeigt wìrd. Wärter wia „Egel“, „Emma“, „Mecht“ (aso hà-n-ìch mìr àls Kìnd dia Wärter vorgstellt, gànz uf era frànzeescha Àrt!) Jetz schribb i dia Wärter aso: Ìgel, Ìmma, Mìscht, un weiß àss's derfer a ditsch Wort gìtt: Igel, Imme (=Biene), Mist. Ìch fìnd àss ma d Sproch besser aso versteht. --MireilleLibmann (Diskussion) 22:27, 30. Jul. 2018 (MESZ)
Extärni Link gänderet
[Quälltäxt bearbeite]Sali Mitautore,
Ich haa 1 extärni Link uf Orthal gänderet. Nämen ich bittschen e Momänt un luege no mym Edit. Wänn Ihr Froge hän, oder wänn dr Bot d Link oder di ganz Syte soll ignoriere, gehen bitte uf die FaQ-Syte fir mee Infiormatione. Ich haa die Änderige gmacht:
- s Archiv https://web.archive.org/web/20081005190055/http://pagesperso-orange.fr/christian.huber/graphie%20alsacienne.htm in http://pagesperso-orange.fr/christian.huber/graphie%20alsacienne.htm yygfiegt
Wänn Ihr fertig sin mit em dureluege vu myne Änderige, chennen er no dr Aawysige in dr Vorlag unte no Fähler flicke.
Cheers.—InternetArchiveBot (Fehler melden) 00:33, 1. Nov. 2019 (MEZ)
Extärni Link gänderet
[Quälltäxt bearbeite]Sali Mitautore,
Ich haa 3 extärni Link uf Orthal gänderet. Nämen ich bittschen e Momänt un luege no mym Edit. Wänn Ihr Froge hän, oder wänn dr Bot d Link oder di ganz Syte soll ignoriere, gehen bitte uf die FaQ-Syte fir mee Infiormatione. Ich haa die Änderige gmacht:
- s Archiv https://web.archive.org/web/20131031151048/http://www.olcalsace.org/sites/default/files/documents/synthese_ORTHAL.pdf in http://www.olcalsace.org/sites/default/files/documents/synthese_ORTHAL.pdf yygfiegt
- s Archiv https://web.archive.org/web/20160325183000/http://www.olcalsace.org/fr/actualite/guide-pour-ecrire-et-lire-l-alsacien in http://www.olcalsace.org/fr/actualite/guide-pour-ecrire-et-lire-l-alsacien yygfiegt
- s Archiv https://web.archive.org/web/20140331035933/http://www.olcalsace.org/sites/default/files/publications/livret_orthal.pdf in http://www.olcalsace.org/sites/default/files/publications/livret_orthal.pdf yygfiegt
Wänn Ihr fertig sin mit em dureluege vu myne Änderige, chennen er no dr Aawysige in dr Vorlag unte no Fähler flicke.
Cheers.—InternetArchiveBot (Fehler melden) 08:22, 29. Nov. 2019 (MEZ)