DR-Baureiè 44

DR-Baureiè 44

Azahl:	1989
Baujohr:	1926–1949
Bauart:	1'E-h3
Gattig:	G 56.20
Spurwiiti:	1435 mm
Längi über Puffer:	22.620 mm
Höchi:	4550 mm
Fest Radstand:	3400 mm
Gsamtradstand:	9650 mm
Dienstmasse:	110,2 t
Riibigsmasse:	95,9 t
Radsatzfahrmasse:	19,3 t
Höchstgschwindigkeit:	80 km/h / 70 km/h (fürsi) 50 km/h (retour)
Indizierti Leistig:	1405 kW / 1910 PSi Kollè 1545 kW / 2100 PSi Öl
Triibraddurchmässer:	1400 mm
Laufraddurchmässer vorne:	850 mm
Zylinderzahl:	3
Zylinderdurchmässer:	550 mm 600 mm (44 001–010)
Cholbehub:	660 mm
Chesselüberdruck:	16 bar
Rostflechi:	4,55 m²
Überhitzerflechi:	100,00 m²
Verdampfigsheizflechi:	237,67 m²
Tender:	2'2' T 32/34, wennigi au mit Wannètendèr
Wasservorrot:	32,0 m³ / 34,0 m³
Brennstoffvorrot:	10,0 t Kollè
Brämse:	selbschtdätig würkendi Einkammerdruckluftbrèms Bauart Knorr
Zuesatzbrämse:	vorhandè
Feststellbrämse:	vorhandè
Stürig:	Bauart Heusinger
Bsunderheite:	44 004, 44 009 un zitwylig no anderi, Riggèbach-Gegèdruckbrèms

D Lokomotyvè vo dè Baureiè 44 vo dè Dütschè Rychsbaan sin schweri, füüffach kuppleti Güèterzug-Einheitsdampfloks vo dè Gattig G 56.20 mit Drillingsdrybwärk. Si sin für d Beförderig vo Güèterzüüg bis 1.200 t uff Mittelgebirgsstreggè un 600 t übber Steilrampè vorgsää gsi.

Gschichtè

Diè èrschtè zee Exemblaar sin 1926 baut worrè. Selli Maschinnè hèn è bitzeli èn höcherè Dampfvobruuch gha als diè zu Voglychszwèck barallel beschafftè èrschtè 10 Exemblaar vo dè mit èm Zwillingstrybwärch uusgrüschtetè Baureiè 43. Èrscht 1937 sin witeri Exemblaar bschafft worrè, well diè zwischèzitlich gschtigenè Aaforderigè vo dè Zugförderig besser mit èm Drillingstrybwärch bewältiget wörrè hèn könnè.

Vo 1926 bis 1949 sin insgsamt 1.989 Lokomotyvè hèrgschtellt worrè.

Wôrend èm Zweitè Wältchrièg, ab 1942, isch è chriègsbedingti Voeifachig vo dè Konschtruktion un d Uusliferig vo dè asè bautè Exemblaar als Baureiè 44ÜK (Übbergangschriègslokomotyv) erfolgt. Dõby sin hauptsächlich Heimschtöff zum Ysatz cho, Baudeil sin in Hèrschtellig un Uusführig voeifacht odder ganz wägglõ worrè. Diè ufffälligschtè Merkmòl vo dè ÜK-Lokomotyvè sin der Vozicht uff Windleitbläch (wo ab 44 013 Standard gsi sin) un s Wäglõ vom jewyls vorderè Füürerschtandssitèfènschter. Ab dè Betrybsnummerè 44 786 sin vomuètlich alli Maschinnè in voeifachter Uusfüürig entschtandè. Bi dè nõch Chriègsènd im Ysatz voblibbènè Loks sin d Voeifachigè spôter gröschtedeils besitigèt worrè.

Nõch èm Zweitè Wältchrièg sin diè 1753 für d DR bautè Loks vo dè BR 44 bi folgendè Baanvowaltigè voblibbè:

DB ab September 1949: 1.242 Stugg
DR: 335 Stugg
PKP: 67 Stugg
ČSD: 3 Stugg
ÖBB: 11 Stugg (+ 5 Stugg ÖBB (T), Beuteguèt vo dè sowjetischè Besatzigsmacht)
SNCF: 14 Stugg (als Baureiè 150 X bezeichnèt)
SNCB: 1 Stugg
unbekannt voblibbè: 74 Stugg

Well am Chriègsènd d Broduktion vo dè BR 44 in französischè Wärch konzentryrt gsi isch, hèt mò nõch Abzug vo dè dütschè Bsatzer witeri 226 Lokomotyvè dirèkt a d SNCF abgliferèt. Witeri zee Exemblaar sin 1948/49 unter Vowendig vo Kessèl vo Frichs z Aarhus bim Lokomotyvbau Elegtrotechnischi Wärch Hans Beimler Hennigsdorf für d DR fèrtiggschtellt worrè.

Diè Öschterychischè Bundesbaanè (ÖBB) hèn 1952 nüü Maschinnè a diè Dütsch Bundesbaan (DB) abgää. D DB hèt dè französischè Staatsbaan SNCF als Reparationsleischtig mindeschtens 291 Maschinnè übbereignet. Dõby hèt sich s vorwigend um z Frankrych bauti Lokomotyvè ghandlèt. D SNCF widderum hèt 1955 48 Maschinnè a diè türkischi Staatsbaan TCDD (Baureiè 56) vokauft.

Bis zu dè Ablösig durch moderni Disel- un Elegtrolokomotyvè sin d Maschinnè vo dè BR 44 s Rückgrõt vom schwèrè Güèterzùgdiènscht z Dütschland.

Diè dütschè Ysebaaner hèn d Baureiè 44 wegè irer Zùgchraft au "Jumbo" benamst. Èrscht diè vo dè Dütschè Rychsbaan zwischè 1958 un 1962 rekonschtruyrtè Lokomotyvè vo dè Baureiè 58.30 hèn im Flachland a s Leischtigsniveau vo dè Baureiè 44 hèrrèglangèd. Diè wennigè Maschinnè vo dè Baureiè 45 hèn zwar è höcheri Èndgschwindigkeit un Leischtig gha, abber nit übber è höcheri Zùgchraft vofüègt.^[1]

Uffbau

D Högschtgschwindigkeit vo dè Serièuusfüürig bedrait 80 km/h, d Vorseriè (44 001 bis 44 010) isch nu für 70 km/h zuèglõ. Si isch als 3-Zilinder-Lok mit zwei üßerè un eim i dè Fahrzüügmitti unterhalb vom Kessèl ligendè Zilinder uusgfüürt worrè. D Baureiè 44 vofüègt nu übber eifachi Dampfdeenig, also kei Vobunddrybwärch. Diè üßerè Zilinder wûrket uff dè dritte, dè innere uff diè zweit Kuppelradsatz, wo deshalb mit èrè kröpftè Achswèllè uusgrüschtet isch.

Als Tender sin hauptsächlich d Einheitsbauartè 2'2' T 32 un 2'2' T 34 vowendet worrè. Seltè sin Kurztender vo dè Bauart 2' 2 T 30 (vo allèm Vorserièloks) odder Vosuèchswannètender vo dè Bauart 2'2' T 34. Bi dè DR hèrrschèt bis Èndi vo dè 1960er Johr èn Mangel a modernè Einheitstender, well au d Rekoloks vo dè Baureiè 22 un 58.30 demit uusgrüschtet wörrè hèt söllè, dõrum sin mengi Loks vo dè BR 44 mit preußischè Umbautender 2'2' T 32, entschtandè uss dè pr 2'2' T 31,5, gloffè. Scho bi dè Indiènschtschtellig vo dè Loks vo dè BR 44 sin vill neui 2'2' T 34 rassig gegè älteri Einheitstender duuscht worrè, well diè großè Tender bi Schnellzugloks dringender bruucht worrè sin. Alli Tûpè fassed 10 t Kollè.

Lokomotyvè mit Ölfüèrig sin uusschlièßlich mit Tender 2'2' T 34 gloffè. Bi dè DB hèt dè Öltank 11,2 m³ gfasst, bi dè DR hèt mit 13,5 m³ i dè Regèl öppis mee Brennschtoff mitfüürt wörrè könnè.

D Kollèschtaubtender für d BR 44 sin durch Umbau übberwigend uss dè Wannentender vo dè Bauart 2'2' T 30 un dè großè Einheitstender vo dè Bauart 2'2' T 34 entschtandè, seltè au us dè geniètetè 2'2' T 32. Znägscht hèt mò è Kollèschtaubkammèrè ybaut, doch hèt s deilwys Brobleem mit dè vollschtändigè Entladig vo dè Brennschtoff gää. Dõher sin spôter nu no Dreikammertender baut worrè. Si hèn zwar èn öppis chlynerè Wasservòrrõt gha, doch hèt dè mitgfüürte Kollèschtaub zuèvolässig vollschtändig vofüèret wörrè könnè. Diè gebrüüchlichschtè Bauartè sin dè Wannètender 2'2' T 24 Kst mit 21 m³ Kollèschtaub un dè gschweißte 2'2' T 28 Kst mit 23 m³ bzw. 10,0 t Kollèschtaub.

Uusfüürungè

D BR 44 hèt en Huufè Dampf un entschprèchend vill Kollè vobruucht. Um d Arbèt z voeifachè un d Leischtig konschtant z haaltè, sin ab 1958 bi dè DB 32 Loks un ab 1963 bi dè Dütschè Rychsbaan (DR) 91 Loks uff Ölhauptfüèrig umbaut. Bi dè Ölhauptfüèrig wörd s zäche, im kaaltem Zuèschtand fascht feschti Schweröl im Tender uff ca. 70 °C vorgwärmt, dõmit s flièßfähig wörd, durch èn Dampfschtraal im Brennraum zoschtäubt un denn vobrennt wörd. Diè ölgfüüèrte Loks vo dè DB hèn im neuè EDV-grechtè Nummernschema ab 1968 bis zu dè Uusmuschterig d Baureièbezeichnig 043 gfüürt. Selli Baureiènummerè sin bi dè DB frei gsi, well alli Faarzüüge vo dè urschprünglichè DB-Baureiè zum Bschtand vo dè der DR gehört hèn. D Maschinnè mit Roschtfüèerg hèn d Baureièbezeichnig 044 drait..

Diè Dütsch Rychsbaan (DDR) hèt 20 Lokomotyvè uff Kollèschtaubfüèrig Sischteem Wendler umbaut. Selli hèt sich graad uff dè Rampè vom Thüringer Wald durch punktgnaui Füèrig bewäärt. Èn Umbau vo witerè Lokomotyvè isch abber unterblibbè - unter anderem, well mò Inveschtitionè in witeri düèri stationäri Aalaagè zu dè Kollèschtaubvosorgig vo dè Loks gscheut hèt - zugunschtè von èrè Ölhauptfüèrig, welli èn freizügigerè Umlauf ermöglicht hèt. Au bi dè DR hèt mò mit dè 1970 ygfüürtè EDV-Nummerè d Füèrigsart unterschiddè: Öllok hèn d Nummerè 44 0, Kollèloks 44 1 un 44 2 un Kollèschtaubloks 44 9 chriègt.

Bi dè DB hèn sich kollè- un ölgfüèrti Loks fascht glych lang im Betrièb haaltè könnè. Diè letscht Lokomotyvè vo dè Baureiè 44 mit Kollè isch im Mai 1977 im Bw Gelsekirchè-Bismarck uusgmuschterèt worrè. Als letschti Leischtig hèt d 043 903 am 26. Oktober 1977 für s Neubauamt Nord dè Zug 81453 (hèt us èm Hilfszùg-Grätewagè bschtandè) vo Oldersum nõch Emdè Rbf beförderèt, es isch glychzitig diè letscht blaanmäßig mit Dampflok beförderti Zùgleischtig vo dè Dütschè Bundesbaan gsi.

Bi dè DR hèn d Kollèloks bedingt durch d Elektrifizyrig vo irenè Hauptysatzschtreggè z Thüringè un Sachsè un dè Ersatz durch Großdiselloks vo dè Baureiè V 200 un spôter 130 scho bi Yfüürig vo dè EDV-Nummerè 1970 im Betrièbsdiènscht kaum no è Rollè gschpillt. Als allerletschti isch d Altèburger 44 2082 im Auguscht 1974 abgschtellt worrè. Ab November 1974 hèt mò im Betrièb au uff diè letscht Kollèschtaubloks vo sellèrè Baureiè vozichtet. Eigèntlich isch blaant gsi, mit dè 44-Öl wiè bi dè DB d Traktionsumschtellig abzschlièßè, abber sit 1979 hèt mò s schwere Bunkeröl witer uffschpaltè könnè, s isch also kein Abfall mee gsi. Als denn d Sowjetunion im Zuug vo dè Zweitè Ölkrisè 1981 d Rohölpriis nomòll dütlich erhöht hèt un vor allem d Lifermengè kürzt hèt (mittlerwyl hèt mò dört au mitchriègt, dass d DDR Erdölbrodukt zu dè Uffbesserung vo dè Devisèbilanz i dè Weschtè vokauft hèt), hèt des au Uuswûrkigè uff dè Betrièb vo dè BR 44 gha, denn im Januar 1982 isch dè Betrièb vo Ölloks ganz ygschtellt worrè. D Loks sin deshalb uff Rooschtfüèrig zruggbaut worrè. Diè èrschtè Loks hèt s RAW no voll uffgschaffet, si sin abber nimmi im regulärè Zùgdiènst ygsetzt worrè. Spôter sin si nu no zu Heizloks odder stationärè Heizaalaagè hèrgrichtet worrè. S BKK Geiseldal hèt für sini Wärchbaan 1982 zwei Loks vo dè BR 44 erworbè, wo nõch Blään vom Uusbesserigswärch Meiningè uff Kollèschtaubfüèrig umbaut worrè sin. Mò hèt dört abber wènnig Intresse an èrè fachgrächtè Unterhaltig vo dè Loks zeigt, sodass dennè iren Ysatz nu wennigi Johr duèrèt hèt.

Uusschnitt von èrè technischè Zeichnig vo dè Dampflok Nummer 44 0251-7 vo dè Dütschè Rychsbaan

Vobliib

Zur Zit git s no drei betrièbsfähigi „44er“ wältwit: Im Traditionsbaanbetrièbswärch Staßfurt wörd d 44 1486 vorghaaltè. Sit November 2009 isch d 44 546 widder betrièbsfähig, selli ghört zum Beschtand vom Bayrischè Ysebaamuseums. I dè Nidderlande, bi dè Veluwsche Stoomtrein Maatschappij VSM z Beekbergè isch 44 1593 betrièbsfähig.

In einigè dütschè Ysebaamuseè könned folgendi nit betrièbsfähigi Lokomotyvè vo dè Baureihe 44 bsichtiget wörred: 44 1093 (Eigètümer: DB Museum) z Baanbetrièbswärch Arnschtadt, i dè Ysebaaerlebniswält Horb am Negger d 44 1681 (Ölfüèrig), im Sächsischè Ysebaamuseum Chemnitz-Hilbersdorf diè ehemòligi Heizlok 44 1338, im Ysebaamuseum Darmschtadt d 44 404 (luèg au Vosuèchslokomotyvè), d 44 1558 z Gelsekirchè-Bismarck un i dè ehemòligè Bw Ußèschtell Weschterburg (Weschterwald) d Lok 44 508 (Eigèdümer: DB Museum). Ußerdèmm isch d 043 903 als Denkmòllok uff èm Bahnhofsvorblatz z Emdè erhaaltè blibbè isch. Ebbèso stòt d 044 389-5 als Denkmòllok z Altèbekè. Witeri Loks sin i sellèrè Lischtè uffgfüürt.

Vosuèchslokomotyvè

Baureiè 44 (Mitteldrugg)
Nummerierig:	44 011–012
Azahl:	2
Baujohr:	1932–1933
Gattig:	1'E-h4v
Spurwiiti:	1.435 mm
Längi über Puffer:	22.675 mm
Dienstmasse:	114,9 t
Riibigsmasse:	100,0 t
Radsatzfahrmasse:	20,2 t
Höchstgschwindigkeit:	80 km/h
Indizierti Leistig:	1.868 kW
Triibraddurchmässer:	1.400 mm
Laufraddurchmässer vorne:	1.000 mm
Steuerigsart:	ußèligendi Heusinger-Stüèrig für Niderdruggzilinder mit Pendelwèllè für d Bewegig vo dè innerè Schièber
Zylinderzahl:	4
ND-Zylinderdurchmässer:	700 mm
HD-Zylinderdurchmässer:	440 mm
Cholbehub:	660 mm
Chesselüberdruck:	25 bar
Rostflechi:	4,73 m²
Überhitzerflechi:	113,00 m²
Verdampfigsheizflechi:	220,44 m²

1932 un 1933 hèt d Firma Henschel zwei Vosuèchslokomotyvè mit uff 25 bar erhöhtem Kesseldrugg un Virzilinder-Vobunddrybwärch baut, welli ebbèfalls i d Baureiè 44 ygordnet worrè sin. Diè beidè Maschinnè, welli aafangs unter dè Nummerè M 01 1004 un M 01 1005 gloffè sin, spôter als 44 011 un 44 012, sin zwar seer leischtungsfähig gsi, allerdings au reparaturaafällig. So isch dè aafängliche Kesselüberdrugg vo 25 bar rasch uff 16 bar reduzyrt worrè.

Nõch èm Zweitè Wältchrièg isch d 44 011 zu dè Dütschè Bundesbaan cho un d 44 012 zu dè Dütschè Rychsbaan i dè DDR. D DB-Maschinnè sin als Einzelgänger scho 1950 uusgmuschterèt worrè. D 44 012 isch vo dè FVA Halle als Brèmslokomotyv ygsetzt un èrscht 1962 uusgmuschterèt worrè.

S Uusbesserigswärch Braunschweig hèt 1975 i d 44 404 è Riggèbach-Gegèdruggbrèms ybaut. S Bundesbaan-Zentralamt z Mindè hèt selli Lokomotyv als Brèmslok für d Erprobig vo neuè Elegtrolokomotyvè ygsetzt. 1977 isch sebbi Lokomotyv uusgmuschterèt worrè. Si stòt hüt im Ysebaamuseum Darmschtadt-Kranichschtei.

Literadur

Heinrich Sell: Starke Loks für schwere Züge - Die Baureihe 44 bei der DR. Ysèbaan-Bildarchiv, EK-Verlag, Freiburg 2005, ISBN 978-3-88255-356-7
Peter Konzelmann: Die Baureihe 44. EK-Volag, Fryburg 1981, ISBN 3-88255-144-5
Manfred Weisbrod: Die Baureihe 44. Hermann Merker Volag, Fürstenfeldbruck 1994, ISBN 3-922404-55-3
Manfred Weisbrod, Wolfram Brozeit: Die Lokomotiven der BR 44 – Ihr Weg durch sechs Jahrzehnte. alba-Volag, Düsseldorf 1983, ISBN 3-87094-122-7

Einzelnõchwys

↑ Jan Reiners: Kleine Typenkunde deutscher Museumsdampfloks. Transpress-Verlag, Stuttgart 2002, ISBN 3-613-71187-7, S. 35 f. (induzyrti Zùgchraft 0,8: BR 44: 27,38 Mp, BR 45: 23,36 Mp)

Weblinggs

Commons: DR-Baureihe 44 – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „DR-Baureiè_44“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Jan Reiners: Kleine Typenkunde deutscher Museumsdampfloks. Transpress-Verlag, Stuttgart 2002, ISBN 3-613-71187-7, S. 35 f. (induzyrti Zùgchraft 0,8: BR 44: 27,38 Mp, BR 45: 23,36 Mp)

[1]