Zum Inhalt springen

Wendelinus Wurth

Link zuefiege
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dr Wendelinus Wurth (* 27. September 1953 z Renche) isch e dytsche Dialäktdichter un Schriftsteller.

Lääben un Beruef

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Em Wurth sy Mueter isch vu Urloffe gsii, sy Vater vu Zusehofe. Är isch z Zienken im Markgreflerland, z Diersche im Hanauerland un z Urloffen ufgwachse. Mit 17 Johr isch er as Uusduschschueler uf Virginia (USA) gange, dert het er zerscht e High School-Abschluss gmacht un derno z Offeburg s Abitur.

No dr Schuel het er Änglisch, Dytsch, Sport un Volkskund an dr Universitet Fryburg un in dr USA z Iowa City un z Detroit studiert, s Referendariat het er z Rottwil gmacht. Är het bis zue syre Pänsionierig 2019 as Lehrer an dr Chaufmännische Schuel z Huuse gschafft. Näbehär schrybt er as freie Mitarbaiter bi dr Badische Zytig un em Offeburger Dagblatt. Drzue ibersetzt er us em un ins Änglisch un au us em Rumänisch un Japanisch.

Är verdritt d Mainig, ass d Parallele vum Alemannisch zum Änglisch e starki Hilf im Änglischunterricht chennte syy, aber d Vorurdail, wu d Lehrer gege dr Dialäkt hebe, dieje ne dr Wääg verspeere. Är sälber nutzt s Alemannisch in sym Änglisch-Unterricht.

Dr Wendelinus Wurth isch ghyrote un läbt mit syre Frau Karin un dr gmainsame Chinder, em Suhn Lionel un dr Dochter Caroline, z Guede.

Literarisch Schaffe

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Wurth schrybt Gedicht un Prosa uf Hochdytsch un in sym nideralemannische Diläkt us dr Gegnug vu Urloffe. Bekannt wore isch er unter anderem fir syni alemanische Haiku.

Wun er si um 1980 uf sy Anglischtik-Exame vorberaitet het, het er mit ere alemannische Ibersetzig vum Roman „The Adventures of Huckleberry Finn“ vum Mark Twain aagfange, eme Schlisselwärch vu dr amerikanische Literatur. Uf eme Fescht het er dodrus syne Kommilitone vorgläse un däne het s gfalle, wäge däm het er derno wytergmacht mit dr Ibersetzig. Insgsamt het er rund sibe Johr an dr Ibersetzig gschafft. Di verschidene Sidstaate-Dialäkt („Pike County-Dialäkt“), wu dr Mark Twain im Buech bruucht het het dr Wurth noobildet, indäm er die Textstelle in Dialäkt vu verschidene andere alemannische Dialäktautore ibersetzt het un die Passasche derno au vu sällene Autore het iberbriefe loo: vu dr Karin Ernst (Hugschwiir), em Rolf Feger (Bollebach), dr Lioba Nägele (Chilchhofe), em Markus Manfred Jung (Stette) un em Fabian Samuel (Züri). Derzue het er fir d Sproch vu dr Schwarze Sprochforme vu Uusländer un Uussidler gnuu.

Anne 1995 hän dr Wendelinus Wurth (as Verleger), dr Markus Manfred Jung (as Lektor) un dr Franz Handschuh (as Grafiker) dr Drey-Verlag z Guede grindet. Die drei häbn si gchännt vu dr regionale Kulturzytschrift D’Deyflsgiger, wu si in dr 1980er Johr zäme mitgmacht ghaa hän. Fir syy Programm het dr Drey-Verlag am 18. Jänner 2007 z Charlsrueh dr Landespreis für literarisch ambitionierte Kleinverlage iberchuu, wu mit 12.500 € dotiert isch.

Syter anne 2000 isch dr Wurth ain vu dr Autore vu dr alemannische Kolumne Lueginsland in dr Badische Zytig, im Wächsel mit dem Markus Manfred Jung, em Harald Noth un em Martin Schley. Syt 2007 schrybt d Ulrike Derndinger as fimfti Autori mit. As Noofolger vum Noth schrybt syt aafangs 2017 d Friedel Scheer-Nahor mit, un wu dr Schley 2019 ufghert het, sin d Beate Ruf un dr Martin Wangler derzue chuu.

Unter em Pseudonym 'Willi Trautmann' schrybt er e Kolumne im Offeburger Dagblatt. Im gmainsame amtlige Blettli vu dr dr Gmaine Huuse, Hornberg un Guede erschynt regelmäßig e Haiku vum Wurth.

Dr Wurth isch Mitgliid im Literatur Forum Südwest Freiburg, im Verband deutscher Schriftsteller (VS) un im IDI (Internationales Dialektinstitut, Wien).

Wärch

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Biecher

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • schepfer voll. Verlag Moritz Schauenburg, Lahr 1991
  • tropfe an tropfe. Waldkircher Verlag 1994
  • un mensche un länder. Drey-Verlag, Gutach 2001
  • Erberzopfe forever. Drey-Verlag, Gutach 2004
  • hinter de bletsch. Niederalemannische Gedichte. Drey-Verlag, Gutach 2019. ISBN 978-3-948482-04-6
  • zäme mit em Franz Handschuh: biehlerstein. Niederalemannische Haikus mit Zeichnungen kombiniert. Drey-Verlag, Gutach 2019. ISBN 978-3-948482-14-5

Bydreg in Antholige un Zytschrifte

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • cintece de la izvorul dunarii, V-V Press, Cluj Napoca 1991
  • D Hailiecher, Morstadt Verlag, Kehl 1987
  • Das dritte Buch der Haiku-Dichtung, Graphikum, Göttingen 1992
  • Der Ortenauspiegel, Edition Isele, Eggingen 1985
  • Deutsche Mundarten an der Wende?, hrsg. von Bernd Diebner und Rudolf Lehr, Rhein-Neckar-Zeitung, Heidelberg 1995
  • Litfo 1, Literatur Forum Südwest, Freiburg 1990
  • Mol badisch, ol schwäbisch, Braun Verlag, Karlsruhe 1990
  • narRATion:narRATive ART, hrsg. von Amei Koll, Studium generale der Universität Freiburg, 1984
  • paradiesäpfel, hrsg. von Jürgen Heins, edition maya, Amsterdam/Berlin 1996
  • Raus mit der Sprache, Wolf Mersch Verlag, Freiburg 1983
  • Rollwagenbuch, Engel Verlag, Kehl 1987
  • Unser anderes Gesicht, Herder Verlag, Freiburg 1985
  • Von Hebel bis heute, Waldkircher Verlag, 1989
  • weleweg selleweg, Drey-Verlag, Gutach 1996

Herspiil

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Kritikerkater. SWR 2002 ca. 45 Min

Ibersetzige

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Mark Twain: Abenteuer vom Huckelberry Finn. Drey-Verlag, Gutach 1997
  • Simons Marsden Im Reich der Geister. 1992

Uuszaichnige

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Literatur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Wendelinus_Wurth&oldid=1042667"