Chems

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Chems

Mairie
Verwàltung
Land Frànkrich
Region Grand Est
DépartementHaut-Rhin (68)
ArrondissementMulhouse
KàntonBrunscht
KommünàlverbàndSaint-Louis Agglomération
Àmtliga NàmaKembs
MaireJoël Roudaire (2014-2020)[1]
Code Insee68163
Poschtlaitzàhl68680
Iiwohner
Iiwohner5.643
Flech16,45 km2
Bevelkerungsdicht260,43 Iiw./km2
Làg
Koordinate47° 41′ 20″ N, 7° 30′ 13″ E / 47.688888888889°N,7.5036111111111°E / 47.688888888889; 7.5036111111111Koordinate: 47° 41′ 20″ N, 7° 30′ 13″ E / 47.688888888889°N,7.5036111111111°E / 47.688888888889; 7.5036111111111
Heche241 m
Chems hemen kokatua: Frànkrich
Chems
Chems
Chems (Frànkrich)
Website
http://www.kembs.fr
Dialäkt: Elsassisch

Chems (frz. Kembs, dt. Kembs) ìsch a frànzeescha Gmein ìm Arrondissement Mulhouse (Kanton Brunscht) ìm Owerelsàss (Haut-Rhin).

Geographie[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Gmein Chems lìgt zwìschem Rhii àm Oschta un dr Hàrdt àm Weschta. S Nàtürschutzgebìet „Petite Camargue Alsacienne“ befìndet sìch uf em Boda vu mehrera Gmeina, bi dana gheert Chems.

Z Chems fàngt dr Chems-Niffer-Kànàl àà, dàs ìsch d letschta Strecka vum Hiniger Kànal wo d Schìff noch känna fàhra. Àm 15. Àwrìl 1962 ìsch d Schliaßa vu Chems-Niffer igwèiht worra. Sa ìsch vum beriahmta Àrchitekt Le Corbusier bàuia worra, sa verbìndet dr Hiniger Kànàl un dr großa Kànal vum Rhii ìm Elsàss.

D Neecha vu dr Schwitz màcht Chems àttràktiv z wohna fer d Granzìwerganger, ìn dr letschta Zitt hàt sìch d Gmein zìmlig verbàuia.[2]

Gschìcht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ìn dr reemischa Zitt hàt Chems „Cambete“ gheißa un ìsch uf dr Reemischstroß wo dur Augusta Raurica un Argentoratum (d hìttiga Stroßburg) gànga ìsch[3][4]. Sa steht uf dr Peutingerscha Tàfla un uf em Itinerarium Antonini.

Mìt dr Zitt ìsch Cambete ìmmer wìchtiger worra: ìm 1. Johrhundert àls kaiserlig Wohnort, un ìm IV. Johrhundert àls Feschtung. Ànna 1950, wo dr Kànàl vum Rhii bàuia worra ìsch, sìn Spura vu dara Vergàngaheit gfunda worra: ma hat a Ruina vu-n'ra ehmàliga Rhii-Brucka vum 1. Johrhundert entdeckt.[5]

Dr hìttiga Nàmma „Chems“ ìsch zum erschta Mol ànna 757 gnannt worra.

Vum Mìttelàlter bis àm Drissigjohrig Kriag ìsch Chems dur sina zwei Hàuiptbesìtzer verteilt gsìì; dia Besìtzer sìn dr Bischof un s Kloschter Sankt-Alban vu Bàsel gsìì. Ìn da XIV. un XV. Johrhunderta ìsch s Dorf mehrmols zersteert un wìder bàuia worra. Speeter hàt sìch Chems wìder vereinigt un s Dorf hàt sìch verbreitet.

Ànna 1830 ìsch d Gmein noch greeßer worra, dur dr Ààschluss vu da Viartel Schaeferhof, Lächla un Richardshiiser, wo vorhar zum Gmein Nèiwag gheert han. Kurz nochhar, ànna 1932, ìsch s Kràftwark vum Chems igwèiht worra.

Vun 1871 bìs 1918 hàt d Gmein zem ditsche Richslànd Elsàss-Lothringe ghert.

Verwàltung[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Maire vun Chems ìsch dr Joël Roudaire. Chems gheert zum Kommünàlverbànd Saint-Louis Agglomération.

Bevelkerungsentwìcklung[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Johr 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006
Inwohner[6] 1702 2009 2211 2575 3016 3739 4210

Dialekt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr elsassisch Dialekt vun Chems ghert zem Hochàlemànnisch.

Literàtür[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Michel Paul Urban: Lieux dits. Dictionnaire étymologique et historique des noms de lieux en Alsace. Édition du Rhin, Strasbourg 2003

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Kembs – Sammlig vo Multimediadateie

Referanza[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Liste des maires au 25 avril 2014 (data.gouv.fr)
  2. D Entwìcklung vu Chems, ìn dr Zittung L'ALSACE vum 01/03/2008 (fr)
  3. Reemischstroß 3, dur Cambete un Argentoratum, uf WikiSara (fr)
  4. Reemischstroß dur Augusta Raurica, uf 2rives3ponts.eu (fr)
  5. Kültürell Erbgüet Ìnventàr „Mérimée“ ìwer Chems (fr)
  6. INSEE: Population et logements par commune depuis le recensement de 1962 (1961 pour les Dom) à 1999