Buseno
| Buseno | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Graubünde (GR) |
| Region: | Moesa |
| BFS-Nr.: | 3804 |
| Poschtleitzahl: | 6542 |
| Koordinate: | 728621 / 125942 |
| Höchi: | 801 m ü. M. |
| Flächi: | 11.15 km² |
| Iiwohner: | 83 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | http://www.buseno.ch |
 Buseno | |
| Charte | |
 | |
Buseno isch e Gmaind vom Kanton Graubünde.
Geografy[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Gmaind lyt in dr Region Moesa im undere Deil vom Calancadaal. Zum Dorf Buseno ane het’s i dr Gmaind au no d Sidlig Molina, wo ganz unden im Daal isch, und d Wyler Giova, Scata, Fontana, Mazzucan, Porta und San Carlo uf Bärgterasse wyter obe. S Val de Mosghe z’duruff chunt mer oben am stäile Waldgebiet zum Mot Ciarin, wo Buseno es zimli es chlyses Alpgebiet het. Die beide Alpweide vo Buseno heisse Ciarin Bass und Ciarin Alt, slso uf düütsch ”Underciarin“ und ”Oberciarin“. Die underi Ciarinalp isch no im Wald in ere Liechtig, s obere Ciarin isch über dr Waldgränze.
D Giorgia Savioni vo Mesocco het en Arbet über die mundartliche Fluernäme im Gmeindbann vo Buseno gschribe.
Bi Buseno isch dr Fluss Calancasca im See Laghet de Buseno ufgstaut, wo zum Chraftwärch Calancasca ghört. Das isch tank ere Wasserrächtskonzessioon vo 1918 im Uftrag vo dr Aluminium-Induschtry z Nöihuuse entstande. S Wasser wird vo da us imene länge Stolle dure Bärg uf Roveredo abe gläitet, wo s uf d Turbine im Bärg inne und derno undenuse id Moesa flüsst.[2]
Bi Buseno findt me schöni Cheschtelewälder.
Sprooch[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Z Buseno redt me en Tieläkt vo dr Lombardische Sprooch.
Architektur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- S Pfarchile SS. Pietro e Paolo
- d Kapälle vom Häiligen Antonius
- D Kapälle vo dr Madonna vo Fatima z Giova; e modärne Bou mit futuristische Forme vo ane 1990, wo au di ”wyssi Kapälle“ heisst[3]
- d Kapälle vo dr Rosechranzmadonna
- d Kapälle vom Häilige Franziskus
- d Kapälle vom Sankt Gotthard
- d Kapälle vom Häilige Karl Borromäus, wo em ganze Wyler San Carlo au dr Name ggä het[4]
Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Cesare Santi: Buseno. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Giorgia Savioni: I toponimi di Buseno. In: Quaderni grigionitaliani 84, Poschiavo 2015, S. 67–77. (I toponimi di Buseno. Digitalisat)
Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Buseno – Sammlig vo Multimediadateie- Cesare Santi, Inventario, proprietà e usi ecclesiastici nella parrocchia di Buseno in val Calanca.
Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
- ↑ Das Kraftwerk Calancasca. In: Schweizerische Bauzeitung, 67, 1949, S. 209.
- ↑ Kapelle Madonna Di Fatima uf baukultur.gr.ch
- ↑ Sergio Giuliani: Chiese e cappelle in onore di San Carlo Borromeo nel Grigioni Italiano. In: Quaderni grigionitaliani 55, 1986, S. 17–18.
