8. Jahrhundert

◄ | 6. Jh. | 7. Jh. | 8. Jahrhundert | 9. Jh. | 10. Jh. | ►
700er | 710er | 720er | 730er | 740er | 750er | 760er | 770er | 780er | 790er

S 8. Jahrhundert hät am 1. Januar 701 aagfange und am 31. Dezember 800 uufghört.
In Europa isch es d Epoche vom Früehmittelalter.

Zytalter / Epoche

Islamischi Expansion:
- Eroberig vom Weschtgote-Riich uf dr Iberische Halbinsle (Schlacht am Guadalete, 711)
  - Aschturien chann sich als "Widerstandsnäscht" behaupte (Schlacht vo Covadonga, 722)
- Endgültigs Endi vo dr arabische Expansion im Weschte nach dr Niederlaag gege d Franke (Schlacht bi Tours und Poitiers, 732)
- Die zweit Belagerig vo Konstantinopel (717-718) scheiteret (717/18)
- S'Industal wird eroberet; Zentralasie wird nach dr Schlacht am Talas ghalte; d Zerschtörig vo dr indische Hochkultur dur di islamische Eroberer fangt aa
Als Reaktion uf d Iifäll vo islamische Eroberer in Indie wird dr indisch Mahayana- und Vajrayana-Buddhismus in Tibet iigfüehrt, dur de König Trisong Detsen, de tantrischi Meischter Padmasambhava und de indisch Abt Santarakshita. Us dere Zyt gaht d Nyingma-Schuel vom tibetische Buddhismus hervor.
Tod vom tibetische König Ligmincha, Undergang vo de tibetische Bön-Königsdynaschtie vom Zhang Zhung
Byzantinische Bilderschtriit: Theologischi Usenandersetzig über d Aabetig, wie d Gegner, d Ikonoklaste, meine oder dr Verehrig, wie säll d Befürworter, d Ikonodule, nenne vo Ikone. Dr Stritt isch e Uswirkig vum islamische Bilderverbot.
Fortschriitendi Entmachtig vo de merowingische Königä dur di karolingische Huusmeier; Absetzig vom letschte Merowinger 751 dur de Pippin.
Aafang vo de Wikinger-Raubzüüg uf Wescht- und Südeuropa; Überfall uf s Chloschter Lindisfarne im Summer 793
Aafangend im 8. Jahrhundert büessed di germanische Buure allmählich ihri Freiheit ii und s Lehe setzt sich dure. Dr Wandel isch bis ungfähr zum Jahr 1000 grossteils abgschlosse.

Ereigniss / Entwicklige

797 isch mit dr Irene s erstmol e Frau Älleiherrscheri vum Byzantinische Riich un demit de iure als römischi Kaiseri Oberherri vu dr christliche Staate. Dr Papst z Rom isch aber dr Asicht, dass e Frau nit s Riich regiere cha un siht dr römisch Kaiserthron als vakant a.
Dr fränkisch König Karl dr Gross wird am 24. Dezember 800 in Rom vom Papst zum römische Kaiser krönt (e sognennti Translatio Imperii, wil de Papst behauptet, es segi e Thronvakanz z Konstantinopel).

Persönlichkeite

Beda Venerabilis (dt. Beda dr Ehrwürdigi) (* um 673 bi Wearmouth in Northumbria; † 26. Mai 735 Chloschter Jarrow), englische Benediktinermönch, Theolog und Gschichtsschriiber
Leon III. (* um 680; † 741) byzantinische Kaiser
Karl Martell (Karl dr Hammer) (* um 689; †22. Oktober 741 in Quierzy) isch en fränkische Huusmeier us em nach ihm benännte Gschlecht vo de Karolinger gsii
Hischam (* 691; † 741) Kalif vo de Umayyade
Du Fu (* 712; † 770), eine vo de bedüütendschte Dichter vo dr chinesische Tang-Dynaschtii
Alkuin vo York (* 732; † um 804), Bischof vo Tours und Berater vom Karl em Grosse
Karl dr Grossi (* um 748; † 814), König vo de Franke, (west)römische Kaiser
Rabanus Maurus (* um 750; †856), Mainzer Glehrte und Erzbischof
Harun ar-Raschid (Harun dr Rechtgleiteti) (* um 768; †809), Kalif us em Gschlecht vo de Abbaside
Einhard (* 770; † um 840), fränkische Gschichtsschriiber und Biograph vom Karl en Grosse.
Hadrian I. († 795) Papst vo dr römisch-katholische Chile
Irene * 753, †803 erste alleiregierendi Frau als römischi Kaiseri.
Guru Rinpoche (Geburts- und Schterbedate unbekannt), Meischter vom tantrische Buddhismus, er hät de Vajrayana-Buddhismus im 8. und 9. Jahrhundert in Tibet iigfüehrt
- König Trisong Detsen (†858), regierende König vo Tibet, uf siin Wunsch isch d Überträgig vom Buddhismus us em indische Sanskrit is Tibetische erfolgt
- Abt Santarakshita, Abt vo dr indische Chloschteruniversität vo Nalanda, hät d Übersetzig vo de buddhistische Sutre uusgfüehrt und di erschte siebe buddhistische Mönch in Tibet gweiht
- Vairocana, en bedüütende Übersetzter vo buddhistische Lehre zur Zyt vo dr erschte Übersetzigsphase vo buddhistische Schrifte us em indische Sanskrit is Tibetische
Vimalamitra, grosse buddhistische Glehrte vom 7./8. Jahrhunderts

Erfindige und Entdeckige

Im Kaiserriich China wird vom Bi Sheng d Technik vom Setze vo Büecher mit bewegliche Lettere erfunde. Mit Hilf vo Wachs werded debei einzeln hergeschtellti Druckschtempel us Keramik uf ere Iseform aagordnet.
I dr Schlacht am Talas (öschtlich vo Samarkand gläge) grated im Jahr 751 Chinese in persischi Chriegsgefangeschaft, mit dene söll denn d Kenntnis vo dr Papierherstellig in arabische Ruum glangt sii.
Dr Dschābir ibn Hayyān entwickled d Grundlaage vo dr Chemii.
Di karolingischi Minuskel setzt sich im Handschriftenwese als Schrifttype dure.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „8._Jahrhundert“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.