Zitgschicht
| Dialäkt: Züridütsch |
Als Zitgschicht wird de Abschnitt vo dr neueschte Gschicht bezeichnet, wo d Uswürkige i d Gegewart no spürbar sind.
Im engere Sinn zellt mer diejenig Gschicht zur Zitgschicht, wo hüt no lebendi Zitzüüge drüber brichte chönd. Es handlet sich also nöd um e abgeschlosseni Epoche, sondern um es Kontinuum, wo sich die ganz Zit verändered.
Älteri Iischtufig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Mänggisch verschtaht mer hüte under Zitgschicht aber no d Epoche sit em Endi vom Erschte Weltchrieg bzw. sit dr Oktoberrevolution in Russland ab 1917. Für e Zäsur im Jahr 1917 spreched mehreri Gründ:
- D Epoche sit 1917 isch e Zit, wo di alte Monarchiä, wo d Fürschte i de meischte europäische Schtaate no d Regierigsgwalt ghää händ, neui Gsellschaftsentwürf händ wiiche müesse. Vor dr Durchsetzig vo republikanisch-demokratische Schtrukture isch d Zitgschicht au prägt gsii vo Diktature.
- Dur d Oktoberrevolution in Russland isch dr Grundschtei gleit worde für di schpäteri Spaltig vo dr Welt in zwei Blöck und d Phase vom Chalte Chrieg, wo noch em Zweite Weltchrieg cho isch und wo bis zum Undergang vo dr UdSSR um 1990 aaduure hät sölle. Em chalte Chrieg zwüsched de "kapitalistische" Syschtem vom Weschte, aagfüehrt dur d Supermacht USA einersits und de "kommunistische", so genannte realsozialistische Syschtem vom "Oschtblock", aagfüehrt dur d Supermacht UdSSR anderersits, isch die ideologisch, politisch, ökonomisch, militärisch und technologisch Konkurrenz vo dr USA und dr UdSSR zgrund gläge.
- Mit ihrem Chriegsitritt in Erschte Weltchrieg händ d USA en Bruch in ihrer bisherige Ussepolitik vollzoge, wo gegenüber Europa isolationistisch gsi isch. Daas isch au im Hiiblick uf di schpäteri Teilig vo dr Welt e wichtigi Zäsur. Usserdem händ d USA demit erschtmals in Europa interveniert und nöd umkehrt.
Neueri Iischtuefig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Immer mee wird aber sit em Aafang vom 21. Jahrhundert under Zitgschicht d Epoche sit em Endi vom Zweite Weltchrieg begriffe, wil di lebende Zitzüüge us dr Zit vor em Zweite Weltchrieg gschtorbe sind bzw. immer weniger werded.
- D Epoche sit 1945 isch für di meischte Europäer, Asiate und Amerikaner e Friidenszit, wo dur kei grossi Chrieg prägt isch.
Lueg au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Zitskala
- Jahrzehnt
- Moderne
- Poschtmoderne
- Nationalsozialismus
- Holocaust
- Erschte Weltchrieg
- Zweite Weltchrieg
- Portal:Gschicht
- Faschismus
- Kommunismus
- Demokratie
- Alti Gschicht
- Neuzit
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Zeitgeschichte“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |