Zum Inhalt springen

Modärne

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dr Begriff Modärne in dr Gschicht vo Öiropa, Amerika und Australie bezäichnet en Umbruch in alle Läbensberiich dr Dradizioon gegenüber. In dr Querelle des Anciens et des Modernes (1687) isch d „Modärne“ no e Geegebegriff zur „Antike“ gsi. Erst im 19. Joorhundert het mä agfange, d Geegewart vo dr Vergangehäit allgemäin mit em Wort Modärne abzgränze. In dr Filosofii foot d Modärne mit dr Ufkläärig aa.

Aafang und Ändi

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Aafang vo „dr“ Modärne cha je noch Blickwinkel seer verschiide aagsetzt wärde: Gäistesgschichtlig mit dr Rönässans öbbe vom 15. Joorhundert aa, ökonoomisch mit dr Industrialisierig im middlere 18. Joorhundert, bolitisch mit dr Franzöösische Revoluzioon am Ändi vom 18. Joorhundert (bolitischi Modärne) und em Nazionalismus vom früeje 19. Joorhundert, in dr Litratuur- und dr Kunstgschicht as esthetischi Modärne vom Aafang vom 19. Joorhundert aa, as Stil vo sim Ändi aa. Noch em Jürgen Osterhammel si die intellektuelle Grundlaage vo dr Modärne scho wäärend dr früeje Nöizit in Öiropa gläit worde, villicht scho so früe wie im Zitalter vom Montaigne, spöötistens aber in dr Ufkläärig.[1]

S Ändi vo dr Modärne wird hüte öbbe im middlere bis spoote 20. Joorhundert aagsetzt. As Begriff us dr Stiilkunde brucht mä denn dr Usdruck „Klassischi Modärne“ für en abgschlossnigs Zitalter, as Kategorisierig für d Geegewart het sich in e baar Fachgebiet dr Begriff Postmodärne in Abgränzig zum Begriff Posthistoire etabliert, aber das isch e chli umstritte. Anderi Aasätz underschäide zwüschen ere „Erste“ und ere Zwäite Modärne und reede von ere Geegemodärne, wo gege d Modärne grichdet isch. Entwickligsstuefe vo dr Modärne vor 1800 wärde do und dört au as Protomodärne bezäichnet.

  1. Jürgen Osterhammel: Die Verwandlung der Welt. Eine Geschichte des 19. Jahrhunderts. Münche 2009, S. 1282
 Commons: Modernism – Sammlig vo Multimediadateie