Zum Inhalt springen

Xaver

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
der heilig Franz Xaver isch as Missionar uf Asie ggange; Figuur i der Chile vo Witne im Oberalgöi

Xaver isch e männleche Vorname.

d Gschicht vom Name

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
der Franz Xaver uf em Altarbild vo der Jesuitechile z Luzärn

Er isch im düütschsproochige Piet sid em 16. Joorhundert beliebt; denn isch der Heilig Franz Xaver, wo vo Spanie gsi isch und vo 1506 bis 1552 gläbt het, bi üüs populäär worde. Der Franz Xaver het sin Name vo der Burg Javier gha, wo no hüt i der nordspanische Provinz Navarra stoot; dört isch er uf d Wält cho. Ursprünglig chunt der Burgname vom baskische Name Etxaberri, wo «Nöihuus» bedüütet.

Am Afang het der Vorname z Spanie Xavier gheisse und me het ne mit emene Afangs-X gschribe, was men uf spanisch aber χa'βjɛr seit. Wo me der Heilig i der Zyt vo der Gägereformazioon au i de düütschsproochige Gägende het lehre gchönne – und ne als Schutzpatron gäge schlächts Wätter und d Pescht verehrt het –, het me der Afangsbuechstabe denn do wie süsch im Düütsche au als X usgsproche.

Xavier isch d Schrybwys im Französische blibe, latinisiert isch es Xaverius und im Iteliänische Saverio.

Der Namenstag vom Franz Xaver isch der 3. Dezämber. Vom Heilige het’s grad im alemannische Piet i vilne katolische Chile gmooleti Bilder und gschnitzleti Figuure. Z Luzärn isch d Jesuitechile ufe Name vom Franz Xaver gweit.

Vo der Namensgschicht im Schwyzerdüütsche brichtet der Artikel Xaver vom Schwiizerischen Idiotikon: as Vorname isch der Xaver i de katolische Länder vo der Schwiiz und au z Basel beliebt, list me dört, und es git dervo i de verschidene Kantöön vil Namensforme wie öpe Xaveri, Xäver, Xavi, Veri oder Vereli; und me findet au Orts- und Fluernääme wo dervo abgleitet sind.[1]

 Commons: Xaver (given name) – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Christoph Landolt: Xaver uf idiotikon.ch