Die Rooti Fabrik, Baasel
| Dialäkt: Baseldütsch |
.JPG)
Die Rooti Fabrik isch die ehemooligi Bandfabrik Saresyy, wo dr Stammsitz an dr Dalbe-Vorstadt z Baasel ghaa het. Sit 1980 isch d Baasler Dalbe-Jugendherbärg im Fabrikgeböid am Dalbe-Kirchräin 10 dehäi.[1].
D Geböid stöön uf dr Liste vo de Kulturgüeter im Kanton Baasel-Stadt wo regionali Bedütig häi. Däggmolgschützt si aber nume d Fassaade. Dr Naame vom Fabrikgeböid chunnt drvoo, ass es rooti Muure het.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]1838 isch d Bandfabrik Sarasin & Co. gründet worde mit em Stammsitz an dr Dalbe-Vorstadt 91-95. 1842 het si e Parzälle am Dalbe-Kirchräin 10 übernoo, won emol im Dalbeklooster ghöört het. Dr Christoph Riggebach het d Blään für e modärni Siidebandfabrik im klassizistische Stil uf sällem Land gmacht und dr Melchior Berri het sä 1850/51 usgfüert. Dr Bau isch de domoolige Fabrikazioonsablöif aabasst und mit mechanische Wäbstüel, ere Lufthäizig und Gaasbelüchtig usgrüstet gsi. D Energii het e Dampfmaschine gliiferet und s Gaas isch von ere äigene chliine Gaasaastalt cho.[2][3]
1956 isch d Fabrik zuedoo worde und hätt sölle abbroche wärde. Wo 1975 d Sanierig vom Dalbe-Daal aagfange het, het d Christoph Merian Stifdig ghulfe, s Fabrikgeböid am Dalbe-Kirchräin 10 in e Jugendherbärg umzbaue. D Archidekte Löw & Dörr häi 1978/79 fast s ganze Innere uusegrisse usser em groosse Färberchäller, wo si zum e Spiissaal umfunkzioniert häi mit hooche Fänster uf e Dalbe-Dyych zue. D Fassade häi si renowiert und si gseet hüte us wie im Joor 1851, wo d Fabrik iigweit worde isch.
Die ehemooligi Diräkzionswilla vo dr Fabrik an dr Dalbe-Vorstadt 91, isch 1838/39 vom J. J. Stehlin em Eltere baut worde. Si isch um 1970 däilwiis entkärnt worde und mä het Büro iibaut. 1996 het mä s wenige vo dr Originalsubstanz, wo no übrig bliibe isch, restauriert, und us de Büro chliini Stadtwoonige gmacht mit Holzbööde, wisse Holziifassige und blaugraue Wänd.[4]
Baasel het 1996 dr Wakkerbriis vom Schwizerische Häimetschutz für d Sanierig überchoo.[3]
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Jugendherberge Basel St. Alban neu eröffnet, abgrüeft am 7. Novämber 2014
- ↑ D Fabrik het au zää Gaaslampe an dr Dalbe-Vorstadt ufgstellt und erst denn het dr Root sich drum kümmeret, in dr Stadt en öffentligi Stroossebelüüchtig aazleege.
- ↑ 3,0 3,1 Rote Fabrik (heutige JH) uf basler-bauten.ch, abgrüeft am 7. Novämber 2014
- ↑ Umbau MFH St. Alban-Vorstadt - Rüdisühli Ibach Architekten (Memento vom 22. Novämber 2014 im Internet Archive), abgrüeft am 7. Novämber 2014
Koordinate: 47° 33′ 13,5″ N, 7° 36′ 5″ O; CH1903: 612252 / 267016