Raschīd ad-Dīn
Dr Raschīd ad-Dīn (رشيد الدين - Rašīd ad-Dīn; au رشيد الدولة الهمذاني - Rašīd ad-Daula al-Hamadānī), mit vollständigem Naame رشيد الدولة فضل الله بن أبي الخير بن علي الهمذاني , DMG Faḍl Allāh b. Abī ʾl-Ḫair b.ʿAlī al-Hamaḏānī (* 1247 z Hamadan, Persie; † 9. Ramadan 718 / 4. Novämber 1318 z Täbris) isch e persische Wesir vo de Ilkhan z Täbris gsi.
Dr Raschīd ad-Dīn isch von ere jüüdische Familie z Hamadan abgstammt. Si Vater isch e Händler vo Barfüm und Gwürz gsi. Dr Raschid isch Arzt und Historiker worde. 1277, won er drissgi gsi isch, het er zum Islam konwertiert, und isch so nid vom Pogrom vo 1291 betroffe gsi und und dr Zuegang zum Hoof vo de mongolische Herrscher vo Persie isch em offegstande. Es isch mööglig ass dr Ghazan Ilchan wägen iim 1295 zum Islam überdräte isch. Dr Mahmud Ghazan het en zum Finanzberooter und schliesslig zum Wesir gmacht und er het von em witi Ländereie in Dranskaukasie und Chläiasie überchoo. Under em Mäzen Raschīd isch Täbris zum ene Zentrum vo de Wüsseschafte worde.
Si äignigs grösste Wärk isch Dschami' at-tawarich, e Wältgschicht, won er im Ufdraag vo de Ilkhan verfasst het und wo hüte nume no Fragmänt drvo existiere. Im Abschnitt über d Mongole wird dr Stammbaum vom Dschingis Khan bis uf e Adam zrugggfüert. In dr Universalgschicht het er die alti Dradizion vo dr annalistische Gschichtsschriibig vo de Araber witergfüert. Noch de Bricht vo arabische Biograafe het er in sim Korankommentar alttestamäntligi und au filosofischi Elimänt verarbäitet. Er het sich au mit dr Logik und dr Filosofii befasst.
Si Buech Die fümf Genealogie (Šuʿab-i panǧgāna) über d Araber, d Juude, d Mongoole, d Franke und d Chinees isch in dr Handschriftesammlig vo Istanbul erhalte.
Au under em Ghazan sim Brueder Öldscheitü isch dr Raschīd al-Dīn Wesir bliibe. Dr Öldscheitü het dr schiitisch Islam aagnoo gha, und won er umbrocht worde isch, isch dr Raschīd al-Dīn in die mongolisch-schiitische Machtkämpf am Hoof verwigglet worde. 1316 isch er wäge Mord aagklagt und zwäi Joor spööter zämme mit sim Soon hiigrichdet worde. Au im Graab het men en nid in Rue gloo: 1407 het en dr Miran Schah, dr gäistesgstörti Soon vom Tamerlan, lo exhumiere und uf eme jüüdische Friidhoof z Täbris lo begraabe.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Zeki Velidi Togan: The composition of the History of the Mongols by Rashīd al-Dīn. In:CAJ (Central Asian Journal) 7 (1962)
- John Andrew Boyle: The successors of Genghis Khan. New York / London 1971. Bd.2, Däil 1 (ed. Alizade), Moskau 1980. Bd. 3.Die Ilkhane (ed. Alizade), Baku 1957 (mit ere russische Übersetzig)
- Encyclopaedia Judaica, Jerusalem 1971, Band 13, S. 1365
- The Encyclopaedia of Islam. New Edition. VIII.443. Brill, Leiden
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Raschīd_ad-Dīn“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |