Zum Inhalt springen

Postalveolarer Konsonant

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun Postalveolar)
wo en postalveolare Luut bildet wird
Artikulationsort
Sekundärartikulation

Mit eme postalveolare Konsonant meint mer in de Foneetik en Artikulationsort. Ùn zwar die Konsonante, wo grad hinter em Zaandamm (lat. alveoli) artikuliert werde, aber no nit eso wyt hinte im Muul, dass mer de harte Gaume beriert. D Terminologi isch aber nit eiheitlig. So wird „postalveolar“ viilmool au als en Oberbegriff für „palato-alveolar“, „alveolopalatal“ ùn „retroflex“ bruucht. Die verschiidne Konsonante ùnterscheide sich nämli änder dur d Form vo de Zùng ùn weller Deil vo de Zùng bruucht wird, ùn nit würkli dur de Artikulationsort (also welle Deil vùm Muul d Zùng beriert). In däm Artikel wird „postalveolar“ aber nùmme für di erschte Sorte vo Konsonante bruucht, also für die „palato-alveolari Konsonante“.

In de alemannische Dialäkt chömme verschiidni postalveolari Luut vor. Zum eine die postalveolare Frikativ, also [ʃ] (wie in tuusche) ùn [ʒ] (schöön). Allerdings isch de zweit Luut nit würkli stimmhaft, sùndern es isch e Ùnterscheidig zwüsche Fortis ùn Lenis. Dernäbe git es im Alemannische no e uvulari Affrikat [] (wie in Matsch), ùn in gwüsse Südwalser Mùndarte wie em Rimelladütsch au no [].


Es git insgsamt die postalveolare Luut:

IPA-Zeiche Bschryybig vùm Luut Audiobyspil Byspilwort uss ere Sprooch
Stimmlose postalveolare Frikativ Oberelsässisch: Stroß; Gsw-oberelsässisch (Milhüsa)-Stroß.ogg [ʃtʀoːz̥] ‚Strooss‘
Stimmhafte postalveolare Frikativ Französisch: je; Fr-je.ogg [ʒə] ‚Ich‘
Stimmlosi postalveolari Affrikate Jaundütsch: Jùutütsch; Gsw-jounertütsch-female-Jùutütsch.ogg [ˈjʊu̯tytʃ] ‚Jaundütsch‘
Stimmhafti postalveolari Affrikate Änglisch: jump; En-us-jump.ogg [dʒʌmp] ‚gùmpe‘
Postalveolare Schnalzluut Nama: !oas ; [k͡ǃoas] ‚hohl‘