D Opr «Oberon» vom Carl Maria von Weber

Wärkdaate
Ditel:	Oberon
Originalditel:	Oberon, or The Elf King’s Oath
Form:	Sengschbiil
Originalsprooch:	Englisch
Muusig:	Carl Maria von Weber
Libretto:	James Robinson Planché
Literarischi Vorlaag:	Oberon vom Christoph Martin Wieland
Uruffüerig:	12. April 1826
Ort vo dr Uruffüerig:	London
Lengi vo dr Opere:	3 Stond
Ort und Zit vo dr Handlig:	Em Reich vo de Feea ond de Franka, z Bagdad ond en Tunis em Jôhr 806

Dialäkt: Schwäbisch

Dr Kombonischt vom Oberon nôch-ma Stich vom Carl August Schwerdgeburth us-em Jôhr 1823

Oberon – em englischa Original hoißt’s Oberon, or The Elf King’s Oath (Oberon odr dr Schwur vom Elfakeenich) – ischt a Romandischa Opr en drei Uffziig vom deitscha Kombonischda Carl Maria von Weber. S Libreddo stammt vom James Robinson Planché. Als Vorlag hôt’r s gleichnamige Epos vom Christoph Martin Wieland ond a baar Kloinichkeida us-em William Shakespeare seine Drama Ein Sommernachtstraum ond Der Sturm benutzt. S erscht Môl uf d Bihne komma isch des Werk am 12. April 1826 em Keeniglicha Opernhaus Covent Garden en London. A Uffihrong dauret rond drei Stond.

De erscht deitsch Ibrsetzong stammt vom Theodor Hell. Dô driber, wann des Werk en dera Fassong zom erschda Môl ibr a deitscha Bihne ganga ischt, geit’s ondrschiidliche Moinonga bei dr Fachwelt. Laut dr Hertha Bauer isch de deitsch Erschtuffihrong am 23. Dezembr 1826 z Leipzig gwäa. Dr Rolf Fath drgega behaupdet, dass des Werk en dr deitschschbrôchiga Fassong zom erschda Môl 1828 en Dresden uff d Bihne komma ischt. Weitre deitschschbrôchige Fassonga mit zom Doil starke Abweichonga gegenibr-em Theodor Hell stammet vom Franz Wüllner (Mincha 1890), vom K. Gutheim ond em W. Reinking (Berlin 1955), vom Ernst Poettgen (Stuegert 1961), vom Manfred Linke (Bregenz 1977) ond vom Anthony Burgess (Leeds 1986).

Orkeschtr

Firs Orkeschtr braucht ma zwoi Fleeda, genausoviil Oboa, Klarinedda ond Fagodd, viir Herner, zwoi Trombeeda, drei Posauna, a Harf, a Gidarr, a Schlagwerk ond dreißg Streichr.

D Persona vo dr Handlong

• Dr Elfakeenich Oberon (Tenor)
• Titania, sei Frau (Dui därf nix senga ond au nix schwätza, hôt also a stomma Roll.)
• Dr Puck, em Oberon sei dinschtbarer Goischt (Alt)
• Dr Droll, a Elf (Schbrechroll)
• Dr Hüon von Bordeaux, Herzog vo Guinne (Tenor)
• Dr Scherasmin, em Hüon sei Knabba (Bariton)
• A Meermädle (Mezzosopran)
• Dr Harun al Raschid, Kalif vo Bagdad (Schbrechroll)
• D Rezia, em Kalifa sei Dechterle (Sopran)
• D Fatime, dr Rezia ihr Diinere (Mezzosopran)
• Dr Babekan, a persischer Prinz (Schbrechroll)
• Dr Almansor, Emir vo Tunis (Schbrechroll)
• D Roschana, em Almansor sei Frau (Schbrechroll)
• D Nadine, dera ihr Sklavin (Schbrechroll)
• Dr Abdallah, a Seeraiber (Schbrechroll)
• D Kerle, wo uf d Gärda ufpassa miaßet (Schbrechrolla)
• Dr Kaiser Karl der Große (Schbrechroll)
• Feea, Elfa, Goischtr, s Gefolge vom Kalifa ond vom Kaiser, Einucha, Sklava, Wacha ond Seeraiber (Chor, Ballett ond Stadischda)

Handlong

Ort ond Zeit

Dui Opr schbiilt en de Reich vo de Feea ond de Franka, z Bagdad ond en Tunis em Jôhr 806.

Erschtr Uffzug

Dr Garda vo de Feea em Oberon seim Reich

A Oberon-Figur us Meissner Porzellan uf-ra Briafmark vo dr DDR

Am Ôfang erfehrt s Publikom vom Puck, dass dr Oberon mit seira Frau Titania an furchtbara Streit ghet hôt. Dô drbei isch’s drom ganga, ob en dr Liibe wohl d Manna de treieschde send odr s andre Gschlecht. Weil-se sich et hend einiga kenna, hôt dr Oberon da Entschluss gfasst, dass’r sich erscht wiidr mit dr Titania vorsehna dät, wenn a Menschapaar gfonda wuud, wo sich boide – trotz älle Widrigkeida vom Leaba – trei bleibet. Wia dr Oberon grad drbei ischt, sein Schwur zo bereia, vorzehlt-em sei dinschtbarer Goischt Puck vom Ridder Hüon, wo e-ma Zwoikampf an Soh vom Kaiser Karl erschlaga hôt ond bloß ondr dr Bedingong begnadicht wôrra ischt, dass’r nôch Bagdad gôht ond deet sellen Kerle ombrengt, wo neabem Kalifa sitzt. Hendrher miaß’r dr Rezia, em Kalifa seim Dechterle, an Kuss gäa ond se entfihra.

Dr Oberon zaubret da Hüon ens Feeareich ond lôôt-am em Troom d Rezia erscheina, fir dui sei Herz glei entflammt ischt. Nôô weckt’r-n uff ond vrschbricht-em sei Hilf. De sell beschdôht us-ma Wondrhorn, wo-mr bloß dreneiblôôsa muaß, om vôr älle Gfahra gschitzt zo sei. Em Hüon sei Knabba Scherasmin kriagt an Becher, wo sich emmr wiidr mit Wei fillt, sobald mr-n austronka hôt.

Vrwandlong: A offena Halle em Harem vom Kalifa Harun al Raschid z Bagdad

Dr Oberon hôt au dr Kalifadochdr Rezia an Troom gschickt. Dô dren ischt-ra dr Hüon erschiina, wo-ra arg gfalla hôt. Jetzt sehnt-se sich nôch-em ond hofft, dass’r bald nôch Bagdad kommt ond-se mitnämmt. Nô dät-se endlich vo ihrem vrhassda Breidigam Babekan, ama persischa Prinza, loskomma.

Zwoidr Uffzug

Em Prunksaal vom Kalifa

Dr Hüon drengt mit seim Knabba en da Saal ei, brengt da Babekan om, geit dr Rezia an Kuss ond schlebbt-se mit sich fort. Genauso vorfehrt dr Scherasmin mit dr Fatime, ihrer Diinere ond Vrtrauda. De sell ischt em Nu deam Kerle vrfalla. Om älle Vrfolger zo banna, blôôst dr Hüon krefdich en sei Wonderhorn.

Vrwandlong: Em Garda beim Palascht

Dr Hornruaf hôt da Oberon erscheina lau. Der fihrt jetzt dia zwoi Liibespaar zom Hafa ond schwätzt en ens Gwissa, dass-se sich jô emmer trei bleiba sollet, egal was bassiirt. Reddong fendet-se uff-ma Schiff.

Vrwandlong: A Felsalandschaft mit-ma trischda Ufer

Uff da Befehl vom Oberon muaß jetzt dr Puck mit älle Naturgoischtr an arga Sturm entfacha, om selle zwoi Pärla zo priafa, ob se au gwiiß zoanander haldet, wenn-se vom Schicksal arg beidlet werret. Dr Sturm lôôt des Schiff stranda. D Rezia ond dr Hüon werret ans Land gsetzt.

Solang dr Hüon nôch-ra Hilfe suacht, lauft a andrs Schiff en da Hafa ei, was bei dr Rezia a Glicksgfiil ausleest. Des muaß abr glei emma Schrecka weicha, weil der Segler ara Piradabande gheert. Dia Seeraiber schnabbet sich glei dui Kalifadochter ond nemmet-se mit. Wia dr Hüon zruckkommt, lôôt-en dr Oberon vo seine Feea ond Goischtr en-an diafa Schlôf vrsenka.

Driddr Uffzug

Em Emir Almansor sein Palaschtgarda en Tunis

Dr Emir vo Tunis hôt d Rezia, d Fatime ond da Scherasmin de Pirada abkauft. Während de ledschde zwoi als Sklava bei-nem schaffa miaßet, hôt’r dui scheena Rezia fir sein Harem bestemmt.

Dr Oberon lôôt da schlôfenda Hüon vom Puck em Almansor sein Garda brenga. Wia-nr deet uffwacht, trifft’r uff sein Knabba ond d Fatime. Vo deane erfehrt’r, was dr Rezia bassiirt ischt. Dô druf fasst’r da Entschluss, sei Geliibda zo befreia.

Vrwandlong: Drenna em Palascht

D Rezia ischt ganz traurich, weil-se glaubt, dass-se da Hüon nia meh seha dät. Pletzlich daucht dr Almansor auf ond macht-ra gheerich da Hof. D Rezia abr lôôt-en abblitza.

Em Emir sei Liablengsfrau Roschana hôt gmerkt, was ihr Môô mit dera fremda Scheena em Schild fihrt ond wuud eifrsichdich. Dô entdeckt se em Garda da Hüon ond lôôt-en zo sich ruafa. Jetzt will-se sich an ihrem Môô rächa ond brobiirt, da Hüon zo vorfihra. Abr au dr sell bleibt standhaft, obwohl-em d Roschana vrschbrocha hôt, er kennt dr nuie Emir werra, wenn’r da Almansor ens Jenseits beferdra dät. Der abr ibrrascht dia zwoi ond vrhengt d Todesstrôf ibr-se.

Vrwandlong: A freier Platz mit-ra Holzbeig ond ma Rosabusch

Uff-am Platz vôr-em Palascht send d Sklava drmit beschäfdigt, an Scheidrhaufa uffzobaua. Uff deam soll dr Hüon vrbrennt werra. Wia des d Rezia merkt, gôht-se zom Emir ond fleht-an ôô, ihrem Geliibda sei Leaba zo schona. Abr so a Ôôsenna vrsetzt da Almansor erscht reacht en Zorn. Ond drom soll d Rezia glei mit-em Hüon da Flammatod erleida. Zom Glick hôt dr Scherasmin des Wonderhorn, wo uff dr See em graußa Sturm vorloraganga ischt, wiidrgfonda. Dô blôst’r krefdich nei, ond uff oimôl fanget älle ôô zo danza. Beim zwoida Tuuda erscheint dr Oberon mit dr Titania. Wia dr Elfakeenich siht, dass seine zwoi Schitzleng älle Priafonga brav bestanda hend, vrsehnt’r sich endlich wiidr mit seim Weib. Selbandr brenget-se dia Erdabirger nôch Aachen.

Vrwandlong: Em Kaiser Karl seim Thronsaal

Ondr de Kleng vo-ma feierlicha Marsch treddet dr Hüon ond d Rezia vôr da Kaiser. Weil dr Hüon sei Ufgab, wo-nr vo-nem gschdellt kriagt hôt, voll gleest hôt, zeigt sich dr Kaiser zfriida.

Musik

Bevôr uff dr Bihne de eigentlich Handlong ôôfangt, kriagt s Publikom a glanzvolls klois Meischtrwerk vorgsetzt, wo mr au oft – losgleest vo dr Opr – em Konzertsaal heera kô: d Uvertiire. Se fangt ôô mit-ra langsama Eileidong, em Oberon sei Zaubrhorn. Mit-ra bissle Fandasii heert mr d Elfa flischtra ond d Kobold vorbeiziha. Uff da langsama Doil folgt a Allegro, wo em Hüon sei Kampf gega sella Widrichkeida schildret, wo-nem vom Elfakeenich ufferlegt wôrra send. Am Schluss stôht, emma jublvolla Glanz, dr Rezia ihr berihmda Ozean-Arie.

Dr musikalische Heheponkt em erschda Uffzug ischt em Hüon sei Arie Von Jugend auf im Kampfgefild. Em zwoida Akt hôt’s glei zwoi Sacha, wo s Publikom bsonders ôôschbrechet: Dr Rezia ihr Arie Ozean, du Ungeheuer ond dr Chor vo de Meermädla Oh, wie wogt es sich auf der Flut. Em dridda Uffzug hebet sich dr Fatime ihr Arie Arabien, mein Heimatland ond dr Schlusschor In Bardengesängen die Mähr soll erblühn von Rezia, der Schönen, und Hüon kühn vo de andre Musiknommra ab.

Wia dui Opr entstanda ischt

Dr James Robinson Planché, wo s Libreddo gschriiba hôt, em Jôhr 1835

Nôch-em graußa Erfolg vo seim Freischitz isch dr Weber en ganz Eiropa bekannt wôrra. Em Auguscht 1824 hôt dr Direktr vom Keeniglicha Opernhaus Covent Garden bei-em ôôgfrôgt, ob’r et a Opr fir London schreiba wett, r dät au a guads Geld drfir kriaga. Dr Weber hôt et lang ibrlegt ond bald zuagsait. Zwoi Stoff hôt’r zor Auswahl kriagt: Faust ond Oberon. Als Libreddischda ischt en boide Fäll dr englische Dramadiker James Robinson Planché scho feschtgschdanda. Dr Weber hôt sich fir da märleshafda Oberon entschiida. A ferdigs Tekschtbuach hôt abr noh et exischdiirt. Des ischt-em emmr breggelesweis zuagschickt wôrra, wenn halt amôl wiidr a greeßers Stickle drvoo ferdich gwäa ischt. Drom hôt dr Kombonischt au koin Eifluss uff da Tekscht nemma kenna, au wenn-em bald klar wôrra ischt, dass dô an Haufa drvoo et seine Erwardonga entschbricht: Riisige Dialogstella ohne Musik, viil zviil Figura, wo bloß mit Schauschbiiler ond Stadischda zo bsetza send, emmr wiidr an Wechsl vom Bihnabild ond an Haufa Danzszena. (Heitzodag dät ma zo so-ma Werk „Ausstaddongsrevue“ saga!)

Obwohl dr Weber gsondheitlich scho arg ôôgschlaga gwäa ischt – r hôt sich d Schwendsucht eigfanga – hôt’r sich deam Zeitdruck beigt ond komboniirt, was s Zeig ghalda hôt. Wia-nr mit seim Werk ferdich gwäa ischt, isch’r a baar Däg vôr dr Urauffihrong nôch London greist. D Warnonga vo seine Ärzt hôt’r en Wend gschlaga. De selle hend-em a vollkommna Ruha vrordnet, nô kennt’r villeicht noh fenf Jôhr leaba. Wenn’r abr so weidrschaffa dät wia bisher, sei’s mit seim Leaba scho en-a-baar Monat rom.

Z London hôt dr Weber mit seine ledschde Kreft d Proba gleidet, am 12. April 1826 d Urauffihrong ond nô noh zwoi weitre Vorstellonga dirigiert; abr scho knabb zwoi Monat nôch dr Urauffihrong hôt’r sei Leaba ausghaucht.

Litradur ond Quella

• Rolf Fath: Reclams Opernführer, Philipp Reclam jun. GmbH & Co., Stuttgart, 2002, ISBN 3-15-010511-0
• Gerhart von Westermann + Karl Schumann: Knaurs Opernführer, Knaurs Taschenbuch Nr. 216
• Lueg d Weblink

Weblink

 Commons: Oberon – Sammlig vo Multimediadateie

• S Libreddo mit-em englischa Originaltekscht
• S Libreddo en oira vo mehrere exischdiirende deitsche Fassonga bei opera-guide (mit a baar Fehler bei dr Rolla-Ôgab)