Zum Inhalt springen

Mulifingè

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Koordinate: 47° 52′ 6″ N, 8° 28′ 0″ O
Mulifingè
Stadt Hüfingè
Wappe vo Mulifingè
Wappe vo Mulifingè
Höhe: 732 m
Flechi: 15,24 km²
Iiwooner: 677 (30. Jun. 2013)
Iigmäindig: 1. Januar 1975
Postleitzahl: 78183
Vorwahl: 07707

Mulifingè isch è Dorf un hüt Ortsdeil vo Hüfingè im Sûdweschtè vo Badè-Württèbärg im Schwarzwald-Baar-Chreis. Diè nägschtgrößerè Ort sin Hüfingè öppè 6,5 km nördlich, Bõõdorf öppè 11 km sûdweschtlich bi dè Ennèwuètler un Blummbärg öppè 6 km sûdöschtlich. Schaffuusè i dè Schwiz lyt öppè 23 km sûdlich.

D Ortsmitti vo Mulifingè vo Südè hèr
D Ortsmitti vo Mulifingè vo Oschtè hèr.

S Dorf lyt uff èm Hochplateau vo dè Baar im sûdlichè Schwarzwald in 500 bis 800 Meter Höchi. Dè Aubach, wo im Kohlwald entschpringt, flièßt zerscht durch dè Ort, dehinter èn 10 Meter hochè Wasserfall abbè un bi Aselfingè i d Wuètè.

S Dorf beschtòt nebbè m Kèrndorf uss èm Obber-, Unter- un Hinterdorf. I dè 70er un 80er Johr isch s dõmòligè Neubaugebièt Alpèstrõß un „Auf Breiten“ mit Zweifamillièhüser erschlossè worrè, i dè 90er Johr dè Randèwäg durch è Stichstrõß parallel zum Aubach mit Woonhüser erwiterèt un sit dè Johrtausendwendi isch s Neubaugebièt „Auf Engelen“ bebaut worrè. Witerhy sin vir Buèrè in neu bautè Hööf um s Dorf ummè uusgsidelèt worrè. Zu guèter Letscht befindet sich èn aaltè Buèrèhòf uff dè Jungviehweid im Dal zwischè Mulifingè un Aselfingè, zur Zit unter m Nammè „Birk-Hof“[1].

Èrschtmòls urkundlich erwäänt isch s Dorf im Johr 802, in èrè Schenkigsurkundè vom Gròf Berthold a s Kloschter St. Gallè. Diè dõmòligi Ortsbezeichnig isch „Munolvingas“: sell heißt, „bi dè Sippè vom Munolv“. Znägscht hèt d Ortschaft mit allnè Pflichtè un Rächt dè Zähringer ghört, bis es Huus Fürschtèbärg im Johr 1283 selli abglöst hèn. Bis zum Johr 1805 isch dè Ort bi dè Fürschtèbärger blibbè. Vo 1380 bis 1619 hèn d Fürschtèbärger diè Edlè vo Schellèbärg z Hifingè mit derrè Ortschaft belèènt.

Aasichtskartè vo Mulifingè um 1902

Im Oktober 1524 un April 1525 sin Buèrèhuufè durch dè Ort zogè, um sich - im Zuug vom Buèrèchrièg - gegè d Erpressig un Unterdrückig vo dè adligè Hèrrè z weerè. Bedütend Schlimmeres hèt dè Drißgjöhrige Chrièg z Mulifingè voursacht: Nõch dè Hungersnööt un Misserntè i dè Johr 1622 un 1628 isch s Dorf wûrtschaftlich gschwächt gsi; als denn 1632 d Franzosè un d Schwedè im Ort iègfallè sin un èn blünderèt un vowüschtet hèn, isch Mulifingè fascht am Boddè gsi. Es hèt Johrzeent duèrèt, bis d Ortschaft diè schwèrè Schicksalsschlääg übberwundè gha hèt. È baar Johr Ruèh un Friddè isch èm vogönnt gsi: Dè Pfälzische Erbfolgechrièg im uusgehendè 17. Johrhundert un d Yquartyrungè un Chriègsliferungè wôrend dè Napoleonischè Zit hèn für langi Zit d wûrtschaftlichi Proschperität vohinderèt. Am dütsch-französischè Chrièg vo 1870/71 hèn sich 12 Bürgersöön beteiligèt, un im Èrschtè Wältchrièg sin 116 Soldatè yzogè worrè. Im Zweitè Wältchrièg het s Dorf vo 70 dütschè Mannschaftè gegè diè vo Döggingè aaruggendè Franzosè ghaaltè wörrè söllè. Z Mulifingè sin im Volauf vom Chrièg 48 Hüser zerschtört worrè; d Schäddè sin von amtlicher Sitè uff 34.000 Goldmark gschätzt worrè.

Übber Johrhundert wèg hèt d Buèrerei diè dominyrendi Haupterwèrbsquèllè vo dè Mulifinger dargschtellt. Èrscht mit èm Yzug vo dè Induschtrialisyrig hèt die Sozialschtruktur vom Dorf sich voänderèt. D Zaal vo sellènè, wo no i dè Landwûrtschaft im Vollerwerb bschäftigèt sin, hèt sich im Lauf vo dè letschtè zwei Johrzeent erheblich reduzyrt un immer mee Ywooner finded yr Hauptykommè als Uuspendler i dè umligendè Gmeindè mit Induschtrybedryb.

D Gmeind Mulifingè isch im Raamè vo dè Vowaltigsreform im Kommunalberych am 1. Januar 1975 zu dè Stadt Hüfingè ygmeindet worrè.

Im Dorf wörd vo dè Meerheit vo dè Ywooner alemannisch gschwätzt.

Kultur un Sehenswürdigkeitè

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wûrtschaft un Infraschtruktur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S Dorf lyt a dè Landesschtròß 171, welli diè 19,4 Kilometer vonènand entfèrntè Städt Bõõdorf un Donaueschingè mitnand vobindet. Ußerdèmm fangt jewyls ei Chreisschtrõß gu Döggingè un eini gu Opferdingè z Mulifingè aa. D Buslinniè 7260 vo dè SBG vobindet alli Ortschaftè a dè Landesschtrõß 171.

Bildigsyrichtungè

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S Dorf hèt è Grundschuèl mit dè Klassèschtufè 1 bis 4, d Schellèbärger-Schuèl im Èrdgschoss vom Rõthuus. Witerhy git s è katholischi öffentlichi Büècherei.

Persönlichkeitè

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Johann Evangelist Engesser (1778–1867), badischè Bolitiker un ehemõligè Direktor vo dè katholischè Kirchèsektion vom Innèminischterium z Karlsruè, isch mengi Johr Pfarrer z Mulifingè gsi[2]
  • Willibald Strohmeyer (1877–1945) katholischè Prièschter

Einzelnõchwys

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. Birk-Hof
  2. Antonius van der Linde: Kaspar Hauser: Eine neugeschichtliche Legende, Chr. Limbarth, Wysbadè 1887, S. 123, Fuèßnotè 1
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Mundelfingen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.