Max Ernst
Dr Max Ernst (* 2. April 1891 z Brühl im Rhiiland; † 1. April 1976 z Baris) isch e dütsche Mooler, Grafiker und Bildhauer gsi.
Läbe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]As Studänt isch er de Expressioniste nooch gstande und isch e Fründ vom August Macke worde. 1912 het er bin ere Usstellig modärni Wärk gseh und het sich für e Futurismus, e Fauvismus und dr Kubismus afo intressiere und het entschlosse, Mooler z wärde. Im Moole isch er Autodidakt gsi. Er het 1913 uf dr Usstellig „Rheinische Expressionisten“ z Bonn usgstellt, isch denn uf Baris gfahre, won er dr Guillaume Apollinaire und dr Robert Delaunay kenneglehrt het und e Fründ vom Hans Arp worden isch. Mit em Johannes Theodor Baargeld het er 1918 z Köln d Grubbe Dada gründet.
Sit 1922 het er z Baris gläbt. Dört het er 1924 aagfange d Collage- und d Frottagetechnike aazwände und isch zum wichdigste Exponänt vom Surrealismus worde. Im Johr 1930 het dr Ernst d Rolle vom ene Räuberhauptmaa im umstrittene surrealistische Film Das goldene Zeitalter (L’Âge d'Or), vom Luis Buñuel und Salvador Dalí gspiilt. Siini Wärk si vo de Nationalsozialiste zur «Entartete Kunst» zellt worde. Bim Usbruch vom Zweite Wältchrieg 1939 isch er z Frankriich gsi und as Dütsche interniert worde.
1941 isch er über Spanie und Bordugal in d USA gflüchdet. Dört het er im Dezämber 1941 d Peggy Guggenheim ghürotet. Im Johr druf het er mit em David Hare, em Marcel Duchamp und em André Breton d Zitschrift VVV uusegee, won e wichdigi Rolle bi dr Verbreitig vom Surrealismus in de Vereinigte Staate gspiilt het. Z Amerika het er sich meh mit dr Bildhauerei abgee. 1943 het er die jungi Moolere Dorothea Tanning kenneglehrt, het sich vo siiner Frau drennt und het d Tanning 1946 ghürotet. 1948 isch er amerikanische Staatsbürger worde isch aber fümf Johr druf uf Baris gange.
Si moolerisch Stil isch internationaler worde und so isch si Erfolg. Uf dr 27. Biennale vo Venedig 1954 isch er mit em groosse Briis für Moolerei gehrt worde. 1958 isch er französische Staatsbürger worde. Zwei Johr druf isch si Buech La nudité de la femme est plus sage que l’enseignement du philosophe (dütsch: „Die Nacktheit der Frau ist weiser als die Lehre des Philosophen“) uusecho. Sit 1964 het er z Seillans im Département Var in dr Provence gläbt. 1976 isch er z Baris gstorbe.
Litratur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Jimmy Ernst: Nicht gerade ein Stilleben. Erinnerungen an meinen Vater Max Ernst, Kiepenheuer & Witsch, Köln, 1985 (Engl. Orig. 1984), auch als Taschenbuch 1991, ISBN 3-462-02154-0
- Lothar Fischer: Max Ernst. Rowohlt Taschenbuch Verlag, Reinbek bei Hamburg 1969, ISBN 3-499-50151-1.
- Werner Spies: Max Ernst. Collagen. Inventar und Widerspruch. DuMont Buchverlag, Köln 1988, ISBN 3-7701-2288-7.
- Werner Spies: Max Ernst. Retrospektive zum 100. Geburtstag. Prestel-Verlag, München 1991, ISBN 3-7913-1122-0.
- Jürgen Wilhelm (Hrsg.): Über Max Ernst. Gespräche, Greven Verlag, Köln 2010, ISBN 978-3-7743-0431-4.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Max Ernst – Sammlig vo Multimediadateie- Tabellarischer Läbenslauf vo Max Ernst im LeMO (Deutsches Historisches Museum un Haus der Geschichte)
- Max Ernst Gesellschaft
- Wärke vom Max Ernst in de Museä und Galerie uf dr Wält, artcyclopedia.com
- Ein Revolutionär aus Brühl – Interview mit em Werner Spies über e Max Ernst
- Biografii (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) in cosmopolis.ch
- Museum Ludwig: Max Ernst, Dada und der Surrealismus
- Max Ernst Master Piece: Immortel, riisigs Schachspiil us Glas
- Gmäld vom Max Ernst
- Materialien von und über Max Ernst im documenta-Archiv