Mathilda Heck

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
d Mathilde (Tilda) Heck, 1907
Mahndaafele fir dr Arishima Takeo un d Mathilda Heck am Huus zum Schwane (Waarehuus Manor) z Schafuuse.

D Louise Mathilda «Tilda» Heck (* 1. Septämber 1877 z Schafuuse; † 1970) isch e Schwyzer Wiirti un Muuse vum japaanisch Schriiftsteller Arishima Takeo.

Lääbe[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Mathilda Heck isch d Doochter us eerschter Ee vu dr Bsitzeri vum Schafuuser Wiirtshuus «Schwane», Anna Maria Keller, gsii.[1] Si isch z Schafuuse ufwagse un het er buurgerligi Uusbildig kriegt, des haißt, si isch au in eme Pensionaat in dr franzeesische Schwyz gsii.[2]

Mit dr Unterstitzig vu irem Stiefvater Otto Keller het d Heck anne 1897 e Musikstuedium aagfange un isch 1899 uf Frankfurt zooge, go Schueleri vum Julius Stockhausen wääre. Iber ire Beruefswääg z Dytschland waißt mer nyt. Iri Karriere in dr Schweiz het aber Spuure hinterloo, un mer waißt, ass si unter em Chinschtlername «Elly Berghoff aus Frankfurt» d Roll vu dr Fiametta in «Boccaccio» z Winterthur gspiilt ghaa het. Di musikaalisch Karriere vu dr Heck isch schyns nit lang gange, im Privaate isch si aber als fuurt ufdrätte. Im famiilienaigene Hotäl «Schwane» isch si Gaschtgeeberi un Muuse vun eme Salon vu lokaale Chinschtler un Schriiftsteller woore. Zue ire Bekanntschafte un reegelmääßige Salonbsuecher hän dr Hermann Hesse un d Chinschtler Wilfried Buchmann, Gustav Gamper un August Schmid zellt. Derzue het si mit Autoore wie Jakob Christoph Heer un Hans Reinhart korreschpendiert.[2][3]

Am 17. Novämber 1906 het d Tilda Heck dr japaanisch Chinschtler Arishima Takeo chänneglehrt, wu mit sym Brueder Arishima Ikuma (Mibuma), yyglaade woren isch vu irem Frynd, em Mooler Wilfried Buchmann un Schafuuse bsuecht het um «Schwane» s Quartier ghaa het.[4] Dr Takeo het si „unsterblich in die schöne Hôtelière“ verliebt, si het syni Liebi aber nit erwiideret.[5] Us däre aire Wuche, wu si enander druffe hän, isch e lääbeslangi Brieffryndschaft woore. Dr Takeo het ere e Hufe Brief gschriibe un sälber gmoolti Boschtchaarte. Dr Briefwägsel zwisch em Arishima un dr Tilda, wu aarg perseenlig gsii isch, isch gange bis aim Johr vor sym Dood anne Jahr 1923.[5][6]

Anne 1937 isch d Tilda Heck uf Yylaadig vu dr Arishima-Takeo-Gsellschaft uf Jaapan graist. Ire Bsuech het e grooß Meedienecho uusgleest; syt dr Edizioon un Vereffetlichung vu dr Brief vum Arishima an sii dur sy Brueder Mibuma anne 1928 isch si z Jaapan prominänt un vereert gsii.[7]

An dr Fassaade vum Chaufhuus Manor z Schafuuse isch anne 2006 e Daafele aabrocht woore, wu an Ufenthalt vum Takeo Arishima un sy bsunderi Fryndschaft zue dr Tilda Heck maant.[8]

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Verena Werner: Arishima, Takeo. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
  • Kurt Bächtold: Tilda Heck, die Herzensfreundin des japanischen Goethe. In: Schaffhauser Magazin 4 (1986), S. 57–59.
  • Verena Werner: The letters of Arishima Takeo to Tilda Heck. Unchanging love in a world of change. In: Asiatische Studien. Zeitschrift der Schweizerischen Asiengesellschaft = Études asiatiques: revue de la Société Suisse-Asie, Band 51 (1997), S. 357–385 (e-periodica.ch)
  • Verena Werner: Tilda and Takeo. A Friendship Spanning East and West. Schaffhausen : Verlag am Platz, 2001.
  • Verena Werner: Arishima Takeo und sein Briefwechsel mit Tilda Heck. In: Asiatische Studien : Zeitschrift der Schweizerischen Asiengesellschaft = Études asiatiques : revue de la Société Suisse-Asie 55 (2001), S. 51–59. (e-periodica.ch)
  • Arishima Takeo: Briefe an Tilda Heck, herausgegeben von René Specht, aus dem Englischen übersetzt und eingeleitet von Verena Werner. Lang Verlag, Bern 2001.

Dokumänt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Nooloss vu dr Tilda Heck mit Fotografie, Korreschpendänz, Notizbiecher un ander Dokumänt isch im Stadtarchiiv Schafuuse un in der Stadtbibliotheek Schafuuse.

Uusstellig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • 2001: Arishima Takeo Mathilda Heck – Eine Japanisch-Schweizerische Romanze. Museum zu Allerheiligen, Schaffhausen[9][10]

Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. René Specht: Arishima Takeo und Arishima Ikuma und ihre Schweizer Künstlerfreunde, in: "Arishima Takeo. Briefe an Tilda Heck", aus dem Englischen übersetzt und eingeleitet von Verena Werner. Bern 2001, S. 4
  2. 2,0 2,1 Verena Werner: "Tilda and Takeo. A Friendship Spanning East and West." Schaffhausen : Verlag am Platz 2001, S. 5–6
  3. Hermann Hesse und der Maler Hans Sturzenegger, In: Literatur und Kunst, Neue Zürcher Zeitung vum 20. Februar 1982, Seite 68
  4. Takeo Arishima und Tilda Heck - Eine japanisch-schweizerische Romanze, In: Literatur und Kunst, Neue Zürcher Zeitung, 14. Jänner 1984, S. 68
  5. 5,0 5,1 Roger Mottini: Tell in Tokyo. Schweizerisch-Japanische Begegnungen von den Anfängen bis 1914 (=Publikation der Deutschen Gesellschaft für Natur- und Völkerkunde Ostasiens (Tōkyō)), Iudicium Verlag, München 2009, ISBN 978-3-89129-961-6, S. 96
  6. Arishima, Takeo (HLS). Abgruefen am 21. September 2022.
  7. Verena Werner: "Tilda and Takeo. A Friendship Spanning East and West." Schaffhausen : Verlag am Platz 2001, S. 10
  8. Trouvaille: Besondere Freundschaft, Schaffhauser Nachrichten, 23. November 2016
  9. Romanze zwischen West und Fernost, Schaffhauser Nachrichten, Ressort Region, 15. Juni 2001, S. 17
  10. Japanisch-schweizerische Romanze, In: Feuilleton, Neue Zürcher Zeitung, 16. Juni 2001, S. 66
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Mathilda_Heck“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.