Hirschschprung
.jpg)
Dè Schwarzwälder Hirschschprung isch è Saag uss èm Höllèdal. Dè Begriff isch mit dè Zit uff dè Schauplatz vo dè Saag übbergangè.
Es handlèt sich um è klammartigi Èngschtell im schluchtartigè Mitteldeil vum Höllèdal mit bis zu 130 Metèr hochè Wänd, au Höllèpass benamst. D Hirschschprung-Èngi isch vor èm Uusbau vo dè B 31 nu 9 m breit gsi. Diè südlichè Hirschschprung-Felsè wörred vom Jägerwägli, wo èm Höllèbach nõch (odder Rotbach) volauft, unterdunnlet.
Nõch èm Hirschschprung isch au dè 800 m daluffwärts ligendi, hüt nu no für d Zùgchrützig betribbeni Baanhof vo dè Höllèdalbaan benamst, a wellèm kein Personè- un Güèterumschlag mee stattfindet. Diè uffälligi Größi vo dèm abglègènè Baanhof chunnt vo sinèrè urschprünglichè Zweitfungtion, èm Vorhaaltè un Aakupplè von èrè zuèsätzlichè Lok für dè Schùbdiènscht uff dè Rampè vom Hirschschprung gu Hinterzartè.[1]
Bis 2001 hèt sich unterhalb vom Hirschschprung uff èm glychnamigè Parkplatz a dè B 31 èn Kiosk befundè.
Saag
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Èn Ritter vo dè Burg Falkèschtei hèt sich im Höllèdal uff d Hirschjagd begää. Nõch èrè Wyli hèt er èn brächtigè Hirsch gsää un d Jagd uffgnõ. Do dè Hirsch hèt s em schwèr gmacht, well er schnell un flink gsi isch, abber dè Jäger hèt nit uffgää un hèt im Dyr witer nõchgsetzt.
Dribbè vo dè Todesangscht isch dè Hirsch mit èm gwaaltigè Satz übber d Schlucht gumpet un dõdurch sim Vofolger entkõ.
Hüt isch è söttigè Satz kaum mee vorschtellbar wegè dè Kluft a sellerè Stell, doch isch ès zum dòmòligè Zitpunkt nit völlig uumöglich gsi, well d Schlucht nu nüü Meter breit gsi isch, èn Hirsch abber absi Gümp vo bis zu zee Metèr Längi machè ka.
Hirschdenkmòl
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Johr 1856 hèt d Gmeind Falkèschteig èn hölzernè Hirsch aalässlich vo dè Hochzit vom Großherzog Fridrich un dè Luisè vo Preußè uffgschtellt. 1874 hèt dè Forschttaxator Schilling èn neuè Hirsch uffschtellè lõ. Aalass isch diè èrscht Vosammlig vo dè dütschè Forschtmannè z Fryburg gsi. Nõchdem sellè durch èn Sturm kabutt gangè isch, isch 1887 s letschti Modell uss Holz gfolgèt, wa bis 1904 sin Standort uff èm Felsè cha hèt.[2]
Durch Spendè hèt 1907 èn 350 kg schwèrè un 2,50 m hochè Hirsch uss Bronze uffgschtellt worrè könnè, wo vom Bildhauer Günther entworfè un i dè Heidelberger Zinkornamäntè-Fabrik gfertiget worrè isch.[3][2]
Im Septembèr 2010 isch s Höllèdal vir Wochè lang für dè Strõßèvokeer gschperrt gsi, un d Forschtvowaltig hèt d Glegèheit gnutzt, um dè Hirsch devor am 6. Auguscht mit èm Autokran vom Bärg hebbè z lõ. Dè zuèschtändigi Förschter z Falkèschteig hèt in 130[4] Arbètsschtundè diè füüf uffdraitè Farbschichtè entfärnt un dè Hirsch reparyrt, well er öppè 35 Yschüss- sowiè ca. 70 Uustrittslöcher un è aagsägtes Bei cha hèt. D Yschusslöcher sin scho oxidyrt gsi, ergo sin si vomuètlich zwischè m Chriègsèndi un dè früè Nõchchriègszit entschtandè. Diè doppelti Aazaal Uustrittslöcher erklärt sich dõdurch, dass d Brojektyl vom Iisègschtängi im Innerè gschpaaltè worrè sin, bevor si widder durch diè bronzeni Ußèhutt trettè sin. Zuèdèmm hèt sich è Weschpennescht im Innerè vo dè Figur befundè.[4] S Denkmõl hèt sini grüèni Faarb bhaaltè un isch mit èrè Zitkapslè im Innerè vosää worrè, wo a d Reschtauryrigsaktion erinnerè söll. Am 10. Oktobèr isch dè Hirsch uff èn Aahänger montyrt un im Raamè vo dè Tour de Rothirsch vom Himmelrych (ghört zu Buèchèbach) mit Halt am Fäldbärg, am Schluchsee un z St. Bläsy zu dè Rotwilddaag z Hüsèrè dransportyrt worrè.[5] Nõchdem dè Hirsch dört vom 15. bis 18. Oktobèr z sää gsi isch, isch er am 23. Oktobèr 2010 widder uff sin Standblatz chõ. S Halsduèch, wo bim Uffschtellè am Gweih vom Dyr bambèlèd hèt, isch vo dè Landrätin Dorothea Störr-Ritter bim Tourufftakt z Himmelrych aabundè worrè.[4] Nebbè irem Waldshuèter Kolleeg Tilman Bollacher sin wôrend dè Tour einigi Bürgermeischter vo dè beteiligtè Gmeindè präsent gsi.[6]
Nõch dè Landdaagswaal vo 2011 un dè druffhy bildetè grüè-rotè Landesregyrig hèn Unbekannti dè Hirsch grüè un rot aagmòòlet.[7] Spôter hèt widder d Faarb gwèchslèt un isch mit Flügel vosää worrè, dõmit macht er mittlerwyl fascht èm Holbeipfèrd z Fryburg Konkurrenz.[8][9]
-
S reschtauryrti Denkmòl vor dè Uffschtellig -
Dè Hirsch uff èm Wäg zu sim Standblatz -
S Hirschdenkmõl hüt
.jpg)
Lueg au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Weblinggs
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Hirschsprung (Schwarzwald) – Sammlig vo Multimediadateie- Hirschschprung als Sehenswürdigkeit vo dè Gmeind Breitnau
- Dè Hirschschprung als Geotop (PDF-Datei; 35,3 MB)
- Der Hirsch vom Höllental, Gerrit Müller, Schwarzwaldverein, Zeitschrift: Der Schwarzwald Heft 4/2010 Seite 7 (PDF; 3,0 MB)
Einzelnõchwys
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Bis 1933 sin dõdefür Zahnradloks vowendet worrè; au denõch sin für schwèri Züüg uff dè Steilstreggi nõ Schùbloks bruucht worrè.
- ↑ 2,0 2,1 badische-zeitung.de: Buchenbach: TIERISCH, 25. Oktobèr 2010, Zuègriff am 4. Februar 2012
- ↑ Ines Fuchs: Südwest: Angeschossen und angesägt: Höllentäler Hirsch wird restauriert, i dè: Badischè Ziting vom 15. Septembèr 2010, Zuègriff am 21. Septembèr 2010
- ↑ 4,0 4,1 4,2 SWR-Landesschau vom 26. Oktober 2010
- ↑ Susanne Filz: Hüsèrè: Dè Höllèdal-Hirsch isch reisefèrtig, Badischi Ziting, 8. Oktobèr 2010, Zuègriff am 13. Mai 2012
- ↑ Kathrin Blumb: Häusern: Höllèdal-Hirsch wörd zu dè Attraktion bi dè Rothirsch-Dääg , Badischi Ziting, 25. Septembèr 2010, Zuègriff am 13. Mai 2012
- ↑ Fotos: Dè grüè-roti Hirsch vom Höllèdal Badischi Ziting vpm 5. Mai 2011, Zuègriff am 15. Juni 2011
- ↑ Dè Hirsch blybt neongrüè Badischi Ziting vom 24. Septembèr 2009, Zuègriff am 7. Novembèr 2012
- ↑ Unbekannti hèn im Höllèdäler Hirsch Flügel voliè Badischi Zeiting vom 30. Mai 2012, Zuègriff am 7. Novembèr 2012
Koordinate: 47° 56′ 16″ N, 8° 1′ 13″ O
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Hirschsprung_(Schwarzwald)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |