Gmeindiversammlig

D Gmeindiversammlig isch es diräkt-demokratischs politischs Organ und e Regierig vo de Bürger uf kommunaler Ebeni.

Schwiiz

D Gemeindiversammlig isch en Organ in de meiste chliine politische Gmeinde in dr Schwiiz, was für 90 % vo allne Gmeinde im Land zuedrifft; au Stedt mit fast 20'000 Iiwohner kenne se zum Deil. Si findet typischerwiis im ene grosse Saal statt. Si isch d Legislative vo dr Gmeind; und nume für Wahle, grösseri finanzielli Usgobe oder für Änderige vom Gemeindireglemänt wird die ganzi Bevölkerig zur Abstimmig a d Urne ufgrüeft.

Die ordentligi Versammlig findet meistens zweimol im Johr statt. Im Summer, hüfig bi bsundere Aaläss, haltet mä d Versammlige mänggisch wie früehner under freiem Himmel ab. Mä redet denn von ere «Landsgmeind». Die sött me aber nid mit de kantonale Landsgmeinde, wo s no in e baar chliine Kantön git, verwächsle.

D Gemeindiversammlig bewilligt s Budget und d Rächnig vo dr Gmeindsverwaltig und debattiert über Projekt und Aadräg. Persone chönne währed dr Versammlig sogar mündligi Aadräg stelle. Kontrovers si Gmeindiversammlige, wil si bi Iibürgerige en entscheidendi Rolle spiile.

Es isch normal, ass in Gmeindiversammlige grad emol e baar hundert Mensche erschiine - au wenn das nume wenige Prozänt vo de stimmberächtigte Iiwohner sött entspräche. Das macht s under Umstände chliine Minderheite liicht, Beschlüss vom oberste Gmeindiorgan in ihrem Sinn z beiiflusse. In grosse Gmeinde übernimmt e Parlamänt d Funktion vo dr Gemeindiversammlig. Hüte cha mä e gwüssi Tendänz feststelle, Gmeindiparlamänt (wider) dur Gmeindiversammlige z ersetze. Das goht meistens uf d Initiative vo rächtspopulistische Parteie zrugg.

Gleitet wird d Gmeindiversammlig in de meiste Kantön dur e Gmeindipresidänt (oder je noch Kanton Gmeindiammaa oder Gmeindihauptmä). Nume im Kanton Bärn wehlt mä für die Ufgoob e spezielle Gmeindiversammligspresidänt für e festi Amtsperiode.

Kanton Baselland

Z Muttez zum Bischbil findet d Gmeindiversammlig öbbe viermol im Johr statt: im allgemeine im Merz, Juni, Oktober und Dezämber. Si isch öffentlig. Die, wo nit stimmberächdigt si, müesse uf bsundrige Blätz sitze und dörfe im allgemeine nit s Wort ergriffe. Don- und Filmufnahme müesse vo dr Versammlig gnähmigt wärde. D Kompetänze vo dr Gmeindiversammlig si im Ardikel 47 vom Gmeindigsetz festgleit. Mit em Gmeindireglemänt cha men ere meh Befuegnis ge, solang die gsetzlig nit emene andere Gmeindiorgan ghöre.

Kanton Züri

Gmäss em Zürcher Gmeindsgsetz isch in dr ordentlige Gmeindiorganisation d Gmeindiversammlig s oberste Organ vo dr Gmeind. Si bestoht us dr Gsamtheit vo de stimmberächtigte Schwiizer Bürgerinne und Bürger, wo ihre Hauptwohnsitz in dr Gmeind ha. Si wird je noch Gschäftsaafall viermol, mindestens aber zweimol im Johr abghalte (vorgschriibe si minimal e so genannti «Budget-Gmeind» und e «Rächnigs-Gmeind»).

Ufgoobe vo dr Gmeindiversammlig

• Oberufsicht über die ganzi Gmeindiverwaltig
• Behandlig vo Initiative
• Festsetzig vom jöhrlige Voraaschlag (Budget) und vom Stüürfuess
• Abnahm vo dr Johresrächnig
• Festsetzig und Änderig vo de wichtigste kommunale Erläss

D Kompetänze vo dr Gmeindiversammlig si:

• Spezialbeschlüss für neui Usgoobe
• Zuesatzkredit vo meh as 150'000 Franke bi eimolige Usgoobe
• Zuesatzkredit vo meh as 25'000 Franke bi Usgoobe, wo sich widerhole
• Verfüegig über Grundeigedum im Beriich vom Finanzvermöge vo meh as 800'000 Franke im Einzelfall
• Finanzielli Bedeiligunge über 50'000 Franke im Einzelfall
• Eventualverbindligkeite über 25'000 Franke im Einzelfall

Dütschland

Z Dütschland cha lut em Grundgsetz d Gmeindiversammlig an d Stell von ere gwehlte Körperschaft dräte.

Vereinigti Staate vo Amerika

Die amerikanischi Form vo dr Gmeindiversammlig isch s Town meeting. Mä kennt s vor allem in de Neuängland Staate, wo s zruggoht uf die koloniale Zite. In e baar Weststaate isch s im 19. Johrhundert iigfüehrt worde. Mit em Begriff «Town meeting» si aber hüfig au anderi lokali Regierigsorgan gmeint, wie d Schuel- oder d Wasserbezirk. D Gsetz si verschiide vo Staat zu Staat, aber im Allgemeine chunnt s «Town meeting» as die lokali Legislative einisch im Johr zsämme, wo s denn über s Budget, Gsetz und anderi Aaglägeheite entscheidet.

Weblingg

• Andreas Würgler: Gemeindeversammlung. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.