Diskussion:Quantität (Linguistik)

e Fraag

@Andi d: Der Abschnitt «Lutlig het sich im Früenöihochdütsche s Middeldütsche vor allem dur Verändrige im Vokaalsüsteem vom Alemannische abdrennt und isch vonere "Kwantidäätssprooch" zunere "Akzäntsprooch" worde, wääred s Alemannische nööcher am Middelhochdütsche bliibe isch und d Vokaal-Kwantidääte bhaltet het.» verstaan i nöd eso rächt. Es git zwaar d Theory, dass sich Tüütsch vonere Silbespraach zunere Woortspraach sel entwicklet haa und Alemanisch alewyl na e Silbespraach sell sy – isch ächt das gmäint? Oder wäisch duu daa öppis dezue, Terfili? En liebe Gruez vom --Freiguet (Diskussion) 10:33, 8. Jun. 2022 (MESZ)

Ich verstoo de Satz au nit. Isch demit vilycht gmeint, dass im Hochdütsche d Unterscheidig zwüsche "lange" un "churze" Vokal eigetli (usser bim /a/) au glychzytig e Unterscheidig zwüsche gschlosse un offene Vokal isch, derwyylscht im Alemannische (mit Ussnaame wie em Züridütsch, glaub) au die offene Vokal chönne lang sy? Un dass s Alemannisch mit synrer starche Betonig vo eim Vokal un de viile Schwa e Silbesprooch sött sy, lüüchtet mir jetz gar nit yy. Aber wänn des e Theori isch, würdi gern mee drüüber erfaare. --Terfili (Diskussion) 13:28, 8. Jun. 2022 (MESZ)

Do: Natur & Geist. --al-Qamar (Diskussion) 14:10, 8. Jun. 2022 (MESZ)

Reschp. daa (zu de Theory vo Silbespraach und Woortspraach): https://books.google.ch/books?id=pdYZUJOrNUIC&pg=PA53&lpg=PA53&dq=silbensprache+wortsprache&source=bl&ots=i1TnCeCG2F&sig=ACfU3U1q3-ha2j--SjMfD-7NVsqBfyeRlg&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwiMwoPC6Z34AhUHsaQKHc17BwYQ6AF6BQidAhAD#v=onepage&q=silbensprache%20wortsprache&f=false. Miir lüüchtet nöd ales y; mir schynt, das daa Mèrkmaal vom Französisch (wo effektyv ekäi Woortspraach isch, wels statt ere Woortbitoonig e Satzbitoonig hät) uf s Alemanisch überträit wèèrded (wo aber e Woortbitoonig hät). LG, --Freiguet (Diskussion) 14:13, 8. Jun. 2022 (MESZ)

Do hets no e Paper mit Charte. --al-Qamar (Diskussion) 14:16, 8. Jun. 2022 (MESZ)

Mit eme guete Fazit, wo das ales echli relatiwiert. – D Fraag blybt: Isch daas im Artikel über d Quantitèèt gmäint? Oder was suscht? Uf jede Fall hät s Theema «Silbespraach» und «Woortspraach» nüüt mit «Quantitèèt» z tüend, oder ligg i lätz? --Freiguet (Diskussion) 15:57, 8. Jun. 2022 (MESZ)

Lueg emole do de:Gewichtssprache. I de dötige Diskussio hett de j. 'mach' wust mitgredt. Er schiint da z chene. Velich söppmer en aafrööge. --al-Qamar (Diskussion) 22:05, 9. Jun. 2022 (MESZ)

Nübling/Schrambke sään zmindescht e gwisse Zämehang zwische Quantitet un Silbeschnitt: luege mol z. B. im Abschnit 3.5 Offensilbendehnung. --Holder (Diskussion) 07:34, 10. Jun. 2022 (MESZ)

do muesch dr autoor vom ardikel Dütschi Sprooch frooge, vo woon i die bassaasche übernoo ha as illustrazioon. iich ha dänggt, ass es um d vokaaldeenige goot, wo im baaseldütsche seer usgsproche si (Nation - Nazioon, Hirsch - Hiirsch usw, aber au Zürich - Züüri, Basel - bäärndütsch Basu - baaseldütsch Baasel). Andi d (Diskussion) 06:34, 10. Jun. 2022 (MESZ)

Hm, des het dert e IP anne 2005 yygfiegt, wird schwirig, därjenig z froge ;-). An där Artikel vu Nübling/Schrambke haan i aber au dänkt bi däm Satz. --Holder (Diskussion) 07:27, 10. Jun. 2022 (MESZ)

Froog emole de aa Benutzer:Dab. De isch zwöschet em 18. und 29. Oktober 2005 do aktiiv gsii, em 26. Oktober 2005 hett er under dere IP agiert, ganz offesichtlich. Er schiint no uf de englische WP aktiiv zsii as en:User talk:Dbachmann. --al-Qamar (Diskussion) 12:28, 10. Jun. 2022 (MESZ)

Do no e Zitaat usere Dissertation: „Während in Quantitätssprachen alle 4 Kombinationen von Vokal- und Konsonantlänge vorkommen, kommen Vokal- und Konsonantlänge in Silbenschnittsprachen nur in betonbaren Vollsilben vor.“ Aamerkig 14, Site 24, do [1] --al-Qamar (Diskussion) 12:51, 10. Jun. 2022 (MESZ)

ad Andi d: D Quantitèète vo de Vokaal und die Konsonante sind innerhalb vom Alemanisch ganz verschide. Und d Basler Quantitèète sind gschichtlich gsee jung. – ad al-Qamar: Und was bidüütet das iez für s zitiert Bèèrntüütsch – und für anderi alemanischi Mundaarte? --Freiguet (Diskussion) 13:05, 10. Jun. 2022 (MESZ)

Aso, de Uusdrugg Quantitätssprache het sich offesichtlich nöd etabliert i de Forschig und d Definizioone schiinet onöd klaar z sii. Wemmer die zitierti Definiizoo anerchene tuet, jo, denn sind Althoochtütsch, Mittelhoochtütsch, Berntütsch und miin Tielekt Quantitäätssprooche, s Noihoochtütsch aber nööd, s Baseltütsch weleweeg onöd. Interessant wäär öbrigens no, wie sich s Chuurertütsch ferhalte tuet. De Uusdrugg Alemannisch isch i dempfall onöd richtig, Schwitzertütsch oder Hööchalemannisch wäär besser. Lostig findi no, as i dem Päiper, woni verlingget haa, s Zöritütsche en Ostschwitzertielekt sii söll. D Autoori maint oo, as im Ostschwitzerische zom Biispel s Woort Syde nöd gchörzt wore sai, wie im Berntütsche. Aber im Toggeborg segemer o Side, Chride, schribe etc. und zwoor miteme gschlossne Vokaal.

Nattüürli isch die Abgrenzig Akzentsprooch versus Quantitäätssprooch nöd scharf und woll o echli gchünstlet, und o die Abgrenzig zwösched Silbe- und Woortsprooch schiint mer zom Tail froogwürdig z sii. As Silbesprooche eender Staabraim affiin saijid? Im Gegetail maini, s Englische und s Hoochtüütsch sind fill besser gaignet, im Schwiizertütsche und Französische, doo werds echt schweer. (si.hát.gə.hábt vs. si.hé.gghá)

Wani wichtiger feend, wiemer de Artiggel gschiid endere cha. Wenn scho mer üüs wunderet öber de Uusdrugg Quantitäätssprooch, wie cha denn e Persoon, wo sich weniger guet i Linguistik uuskene tuet, die Uussaag iiornne? Im Päiper vom Tiim Nübling/Schrambke hetts e Daarstelig vo de Quantitäätenabhengigkait vo Vokääl und Konsenante, nämmli im Vergliich Berntütsch zom Standardtütsche. Da fendi interessant, wemmer da in Artiggel iibaue chönnt. Wenn no denn s Friiburgische dezue chunnt, wäär no fill besser. S isch o klaar, as Quantitätssprooch nünt zue hett mit Vokalllengig oder em Schwa. S goot offesichtlich drumm, öb d Quantitääte vo Vokääl und und Konsenante vonenand abhengig sind oder nööd. Wamer onöd gfallt, isch d Uuussaag, ass sich Mitteltütsch vom Alemannische „abtrennt“ haa söll. Niemert hett sich doo trennt, s Mitteltütsche het sich aifach zonere Wortsprooch entwicklet, s Hööchalemannische nööd, ond da dodezwösche, e bitzeli mee oder weniger doohii, daihii. --al-Qamar (Diskussion) 21:04, 10. Jun. 2022 (MESZ)

Also i ha jetz zwei Gedanke:

1. Wänni die Forschigsartikel eso lies, no hanni de Yydrùgg, dass die Autore doch grad argumentiere wenn, dass eso nit eifach Sprooche git, wo s Sprächtempo nooch Silbe zääle (z.B. Spanisch) oder sonigi, wo es nooch em Akzänt zääle (z.B. Änglisch). Es gäbi im Gägedeil e Kontinuum dezwüsche ùn verschiidni Kriterie. Ùn gwüssi alemannischi Dialäkt erfülle halt e paar vo dänne Kriterie, wo änder zue „reinere“ Silbesprooche basse. Wänn mir jetz würde do druss Ussaage mache wie „s Alemnannisch isch e Silbesprooch“, no verdraie mer die Argumentation also scho zimli.
2. Es isch jetz glaub klar, dass des ganzi e eiges Thema isch ùn nit würkli e zentrali Ussaag über Quantität vo Vokal ùn Konsonante. Höggschtens e theoretischi Überlegig vo superspezialisierte Experte, wo di meischte Läser gar nit druus chömme. Im übrige froogi mi au, wozue es überhaupt de Artikel bruucht. D Quantität vo Vokal oder Konsonante sin doch zimli verschiidni Sache. Für s eini, Gemination hemmer scho lang en Artikel ùn s zweiti chammer ùnter Vokalquantität abhandle. --Terfili (Diskussion) 22:19, 10. Jun. 2022 (MESZ)

Ich stimen öi zue. Der Abschnitt über Quantitèèt vs. Akzänt sett mer daa (und im Artikel über di tüütsch Spraach) usenèè, das isch ganz en äiges und zimli komplizierts Theema. Und mer mached besser en Artikel über Vokalquantitèèt. Dänn cha mer öisen Artikel «Quantität (Linguistik)» äitwäder als Miniartikel laa oder aber zur BKL mache, wo uf «Gemination» und «Vokalquantität» verwyst. LG, --Freiguet (Diskussion) 11:47, 11. Jun. 2022 (MESZ)