Der Herr der Ringe

Dr Ring

Der Herr der Ringe (änglische Originautitu: The Lord of the Rings) isch e Roman vom John Ronald Reuel Tolkien und giut aus Klassiker vor Fantasy-Literatur. Ds änglische Originau isch 1954 und 1955 usechoo, die erschti dütschi Übersetzig 1969/1970.

Dr Roman isch usserdäm verfiumet worde (Die Gefährten, Die zwei Türme u Die Rückkehr des Königs). Är het 17 Oscars abgruumt und ca. 2,9 Milliarde US-Dollar ibracht.

Inhalt

Im Tolkiensche Universum stellt dr Roman Der Herr der Ringe dr Abschluss vun ere fiktive Mythewält dar, wel er vu dr letschte große Eraignis vun eme Mythezytalter verzellt. Dr Großdail vum Wärch brichtet vu dr miesame Rais vum Frodo un syyne Kamraade im Ringchrieg. Der Herr der Ringe isch e in sich gschlosse Gschicht, glyychzytig aber au e Furtsetzig vum Chinderbuech Der kleine Hobbit (The Hobbit).

Vorgschicht

D Vorgschicht markiert dr Zytpunkt, wu dr mythisch Kontinänt Mittelärd vum sognännte zwaite Zytalter in s dritt ibergoht. E zäntrali Roll spile doderbyy di 20 Ring vu dr Macht (3 Elbering, 7 Zwärgering, 9 Mänschering, ai Ring vum dunkle Herrscher, bsundersch dr Aint Ring, wu vum Herrscher vum Beese z Mittelärd, em Sauron, gfertigt woren isch, wu dr grescht Dail vu syyre aigne Macht in dää Ring yybrocht gha het. Dää Ring het er häälige gschmidet un het dodermit alli andre Ringdreger welle beyyflusse un bherrsche. Är het dr Elbe 16 vu ihre 19 Elbering gnuu un het si verdailt an d Herrscher vu dr Mänsche un dr Zwärg. D Mänsche sin dr Ring schnäll verfalle un sin dodruf Nazgûl (Ringgaischter) wore. Des sin Wäse, wo unter dr Macht vum Sauron stehn un Schräcke verbraite. Si sueche noch em ainte Ring. Ihre Aafierer, dr Häxechenig vu Angmar, cha no alte Brofezeiige vu kaim Mann deetet wäre. D Zwärg sin z arg am Gold inträssiert gsi, ass si sich hätte unterwärfe loo. In ihne hän die Ring nume d Gyyr no Ryychtimer gweckt.

Dur dr Celebrimbor (em Schmid vu dr 19 Ring) isch dr Elbe glunge, drei Ring vor Sauron in Sicherhait z bringe, wu si gspanift hän, was dää blant gha het. Die drei Ring sin nie vum Sauron aaglängt wore, sin dodermit nie unter syym Yyfluss gstande un sin wäge däm mächtigi Wärchzyyg im Kampf gege ihn gsi. Narya, dr Ring vum Fyyr, het zerscht dr Círdan drait, speter dr Gandalf. Nenya, dr Ring vum Wasser, het d Galadriel drait un Vilya, dr Ring vu dr Luft zerscht dr Gil-Galad, no däm syym Dod derno dr Elrond.

Go syy Schreckesherrschaft uf ganz Mittelärd uuszwyte, het em Sauron nume no dr „Aint Ring“ gfählt. Dää Ring isch em am Änd vum 2. Zytalter in dr letschte Schlacht um Mittelärd vu Isildur, s Elendils Suhn, mit em abbrochene Heftstuck vum Schwärt Narsil vum Finger abdrännt wore. Noch em Wunsch vum Elrond hätt er aigetli sotte zruckbrocht wäre zue dr Fyyr vum Schicksalsbärg, eme Vulkan im Härz vu s Saurons Ryych (Mordor). Dert isch dr Ring vum Sauron gschmidet wore un nume dert het er wäge däm chenne vernichtet wäre.

Dr Isildur isch aber vum Ring syyre Scheeni bländet wore un het bschlosse, dr Ring as Ärbstuck vu syym Gschläächt z bhalte. Uf em Wäg zruck in d Haimet sin är un syy Lyybwach vun ere chlaine Gruppe vu Ork aagriffe wore. Dr Isildur het dr Ring an syy Finger gsteckt, wel dr Ring syy Dreger uusichtbar macht, un isch in dr Fluss gumpt. Dr Ring isch em aber ab syym Finger gange un isch im Schlamm verschwunde. Wun ere wider sichtbar woren isch, isch er vu dr Ork mit Bfyyl deetet wore.

Dr „Aint Ring“ isch langi Zyt verscholle gsi un isch schließli in dr Vorgschicht vum 'Herrn der Ringe', Der kleine Hobbit, vum Déagol un syym Frynd Sméagol gfunde, zwee Hobbit us em Volk vu dr Starre. Di beede hän sich um dr Ring gstritte, am Änd het dr Sméagol syy Frynd derwäge umbrocht. Dur dr dunkel Yyfluss vum Ring isch er bees wore un syy Läbe isch dur dr Ring in e uunatyrligi Lengi zoge wore, vu andere isch er nume no Gollum ghaiße wore. Wun ere vu syyre Familie verstoße woren isch, isch er ins Näbelgebirg gflichtet, wun er derno in ere Hehli „an dr Wurzle vum Näbelgebirg“ gläbt het. Wu dr Hobbit Bilbo Baggins (dt. „Bilbo Beutlin“) am e Dag dur s Näbelgebirg chuu isch, het er dr Aint Ring gfunde un het dodermit vor em Gollum chenne flichte un schließli in syy Haimet, in s Shire' (dt. „Auenland“), wider chenne zruckchehre.

Der Herr der Ringe

Erschts Buech: Die Gefährten – Der Ring wandert

Der Herr der Ringe fangt aa mit eme Bricht iber dr Doppelgeburtstag vu dr Hobbit Bilbo Baggins un syym Adoptivsuhn Frodo. Derwylscht dr Bilbo mit 111 Johr e fir Hobbit in seli hoch Alter chunnt, wird dr Frodo mit syym 33. Geburtstag volljehrig. Des isch fir di beede Grund gnue, e (no) greßers Fescht wie sunscht z fyyre. Bin ere Red am Änd macht sich Bilbo mit Hilf vun eme Ring vor dr Auge vu dr Zueherer uusichtbar un goht in syy Wohnig Bag End (dt. Beutelsend) zruck go ne baar Sache fir e lengeri Rais hole. Är wird aber vum Zauberer Gandalf em Graue ufghalte, wu - mit syym Fyyrwärch – au ne Gascht gsi isch un em Bilbo syy Begaischterig iber syy glunge Verschwinde nit dailt. Är iberzygt dr Bilbo, ass dää em Frodo nit nume Bag End hinterlosst sunder au dr Ring. Wu dr Frodo e Wyyli speter chunnt, isch dr Bilbo scho furt un dr Gandalf zaigt em Frodo s Kuvert mit em Ring mit dr Mahnig, e nit z bruche. Fascht 17 Johr speter chunnt dr Gandalf, wu dr Frodo bis do nume sälte bsuecht het, wider un gheit dr Ring as „letschti Brob“ ins Fyyr. Do erschynt e Text in dr Sproch vu Mordor, wu in elbische Buechstabe gschriben isch. Dr Gandalf isch jetz absolut sicher, ass dää Ring dr „Aint Ring“ vum „Dunkle Herrscher“ Sauron isch.

Är verzellt em Frodo d Gschicht vu dr Ring un drait em uf, mit syym Gärtner Samwise „Sam“ Gamgee (dt. Samweis Gamdschie) un em Ring us em Shire ufzbräche. Si bschließe, ass dr Frodo Bag End an di uugliebte Verwandte, d Sackville Baggins (dt. Sackheim-Beutlins) soll verchaufe un vorgee, zue syym Vetter Merriadoc „Merry“ Brandybock uf Bockland zie z welle. Churz vor dr Frodo an syym 50. Geburtstag ufbricht, verschwindet dr Gandalf derno wider. Wel er nimi chunnt, bricht dr Frodo ohni ihn mit em Sam un syym Vetter Peregrin „Pippin“ Took (dt. Tuk) z Fueß uf, derwylscht dr Fredegar „Dick“ Bolger e Sach vum Frodo mit eme Chaare uf Bockland fahrt. Unterwägs entgehn si ne baar Mol eme Dräffe mit „schwarze Ryter“ un dräffe dr Gildor, e Elb, wu uf em Wäg zue dr Graue Anfurte isch. Är warnt dr Frodo vor dr schwarze Ryter un nimmt em Sam s Verspräche ab, alliwyl uf syy Herr achtzgee. Z Bockland schließt sich dr Merry dr Gruppe aa, derwylscht dr Dick im Shire blybt un d Spure verwischt.

Bin ere „Abchirzig“ dur dr Alt Wald wäre d Frynd vun eme Baum, em „Alte Wyydemann“ schlofrig gmacht un fascht verdruckt. Im letschte Momänt wäre si vum Tom Bombadil grettet. Dää fiert si sicher dur dr Alt Wald uuse un ladet si yy, d Nacht bi sich un syyre Frau Goldberry (dt. Goldbeere) z verbringe. Noch em Zobeässe steckt dr Tom Bombadil s Frodos Ring uf. Zum Erstuune vu dr Hobbit wird er aber nit uusichtbar, är sait ene, är sei scho vor alle Bärg, Baim un Dier do gsi. Uf em Wäg us em Wald uuse bringt er ihne ne Lied byy, wu si ne in Notsituatione z Hilf chene riefe. Scho churz no ihre Drännig mueß dr Frodo em Tom Bombadil riefe, wel si uf dr „Barrow-Downs“ (dt. Hügelgräberhöhen) vun eme „Grabuuhold“ in e Gruft verschlaipft wäre un dää versuecht si mit eme Baanspruch umzbringe. Dr Tom Bombadil erschynt un vernichtet dr Grabuuhold. Är holt alli Schetz us em Grab un sait, ass e jede, wu do durechunnt, sich soll e Stuck nee go dr Baan vum Grabhigel bräche. Är wehlt fir e jede Hobbit e lange Dolch uus, wu vor langer Zyt vu dr Mänsche vu Westernis gschmidet wore seie, un drännt sich e Rung speter wider vun ene, wel si syy Biet verleen Bree zues.

Wu si dert aacheme, gehn si in s Gaschthuus The Prancing Pony (dt. Zum tänzelnden Pony), wu dr Frodo as Name Underhill (dt. Unterberg) aagit, wien em dr Gandlaf grote het. Är macht zobe uf sich ufmerksam macht, wel er bim Singe vun eme Lied vor dr Auge vu dr Gescht verschindet, wel er us Versäh dr Ring ufzoge het. Doderno mahnt si ne Främde, wu Strider (dt. Streicher) gnännt wird un schyns zimli guet informiert isch iber si, in eme Näbezimmer vorsichtiger z syy. Wel er betont, ass d Hobbit ebis derbyy hätte, wu „ihn un syy Frynd inträssiert“, ferche d Hobbit zerscht, ass er e Diener vum Dunkle Herrn sei. In däm Momänt chunnt aber dr Wirt, dr Barliman Butterbur (dt. Gerstenmann Butterblume). Är git em Frodo ne Brief vum Gandalf, wu dää din schrybt, ass dr Frodo nit uf e soll warte sunder sofort vu derhaim soll ufbräche. Derzue chindet er em Frodo e megli Dräffe mit eme Frynd, em Strider aa. Dr Wirt maint, är heb dää Brief scho lenger, heb aber vergässe ne in s Shire z schicke. Dur dä Brief glingt s em Strider, wu mit richtigem Name Aragorn haißt, d Hobbit vu sich z iberzyyge un ihn as ihre Fierer dur d Wildnis aazneh. In dr Nacht versueche di schwarze Ryter d Hobbit z ermorde. Si sin, wie dr Aragorn ene erklert, d Nazgûl, Ringgaischter, un Diner vum Sauron. D Ryter verjage alli Ross uf Bree, un dr Ufbruch vu dr Gruppe wird, zimli verzegeret, wel si sich zerscht e nei Pony mien chaufe.

Unter dr Fierig vum Aragorn cheme d Hobbit zue dr Wetterspitz, eme hoche Bärg, wu si e baar Däg dervor Blitz druf gsähne hän. Si finde dert e Zaiche vum Gandalf, e in e Stai gravierti G-Rune mit eme Datum. Si wäre abe dert vu fimf vu dr nyyn Nazgûl aagriffe. Dr Frodo ziet dr Ring uf, är cha dr Aafierer vu dr Nazgûl mit em Schwärt us dr Higelgreber verwunde, wird aber sälber schwär verletzt. Em Aragorn glingt s, d Nazgûl mit Fyyr z verdyybe. Syy Schwärt isch, wien er dr Hobbit scho z Bree zaigt het, verbroche, „aber d Zyt sei noo, wu s nei gschmidet wurd“.

Dr Aragorn merkt, wie schwär dr Frodo verletzt woren isch, un brässiert mit dr Hobbit wyter. Wu si di „letscht Bruck“ un d Trollhechine iberquärt hän, dräffe si uf dr Elbefirscht Glorfindel. Dää chännt s Mässer, wu dr Frodo dermit verletzt woren isch, un sait, ass es iber syy Fähigkeite gieng, sonigi Wunde z haile. Wäge däm mießte si so schnäll wie megli uf Rivendell (dt. Bruchtal) chuu, wel nume dr Elrond dr Frodo chennt rette. Wu si aber an d Furt cheme, wäre si vu allne nyyn Nazgûl aagriffe. Dr Frodo chunnt nume dervu wäg em schnälle Elbeross vum Glorfindel. Wu dr Frodo uf dr andre Syte vu dr Furt isch un dr Nazgûl mit em Name Elbereth un em Schwärt droht, verbricht des. Ihm glingt s ihrem Befähl, ene dr Ring z gee, z widerstoh. Wu di erschte Nazgûl in d Furt ryte, wäre si vun ere Fluetwälle dervugschwämmt, wu vum Elrond gruefe woren isch. Dr Grorfindel drybt derno au di andere Ryter in d Fluet. S erscht Buech ändet dodermit, ass em Frodo d Sinne schwinde un er läblos vu s Glorfindels Ross gheit.

Zwaits Buech: Die Gefährten – Der Ring geht nach Süden

Am Aafang vum zwaite Buech dräffe d Hobbits z Rivendell dr Gandalf wider, wu brichtet, ass dr Oberscht vu syym Orde, dr Saruman dr Wyss, jetz im Dienscht vum Fynd stiend. Si drääfe au dr Bilbo wider, wu jetz alt un schwach isch.

S git e Rotssitzig z Rivendel, wu Abgsandti vu dr Elbe, dr Zwärg, dr Mänsche un dr Hobbit berote, was mit em Aine Ring sott gschääne. No lange Diskussione wird bschlosse, ass e Gruppe us nyyn Gfährte uf Mordor soll ufbräche, go dr Aint Ring in d Fyyr vum Mount Doom (dt. Schicksalsberg) z gheie. Dert isch dr Ring dodmol gschmidet wore un nume des Fyyr chaa dr Ring vernicht.

Die nyyn Kamrade sin dr Frodo Baggins (dt. Beutlin), dr Sam Gamgee (dt. Gamdschie), dr Merry Brandybuck (dt. Brandybock) un dr Pippin Took (dt. Tuk) as Hobbits, dr Gandalf as Zauberer un Maiar, dr Aragorn, dr Suhn vum Arathorn und Erbe vum Elendil, dem frühere Chenig vum Königriich Gondor un dr Boromir, dr Suhn vum Denethor, em Steward (dt. Truchsess) vu Gondor, as Mänsche, dr Legolas, dr Suhn vum Thranduil, em Chenig vum Mirkwood (dt. Düsterwald), as Elb un dr Gimli, Suhn vum Glóin, as Zwärg.

D Gruppe goht zerscht no Side un wett dert iber dr Bass am Caradhras s Näbelgebirg iberschryte. Dr Bärg sich ene aber bees gsunne un e Schneesturm zwingt si uf em Bass umzchehre un unter em Gerbirg dur d Mine vu Moria z goh. Noch ne baar Däg finde si dert s Grab vum Zwärgechenig Balin, d d Stadt Khazad-dûm isch verwaist. In dr Chronik chenne si nooläse, ass d Stadt allmeh vu Ork bedrängt woren isch un mit dr Zyt alli Zwärg gstorbe sin.

Ork gryfe d Ringgmainschaft aa un noch ere heftige Verdaidigung flichte d Gfährte dur dunkli Gäng. Churz vor em Uusgang chunnt e Balrog, e Fyyrgaischt us dr alte Zyte. Dr Gandalf stellt sich em Kampf go syyne Kamrade d Flucht megli z mache. Si chenne vertwitsche, aber dr Gandalf gheit mit em Balrog in dr Abgrund.

Drurig chemme si uf Lothlórien, e Waldryych vu dr Elbe. D Firschti Galadriel isch Dregeri vu aim vu dr Elbering. Bim Abschid git si allne Gfährte ne Gschänk, dr Frodo chunnt e Phiole mit em Liecht vum Earendil iber. D Gfährte fahre vu Lothlórien wyter mit Ruederboot uf em Fluss Anduin.

Wu si bi dr Raurosfäll raschte, wird dr Boromir zmols vu dr Macht vum Ring iberwältigt un versuecht, em Frodo dr Ring mit Gwalt abzneh. Dr Frodo cha im letschte Momänt dr Ring ufzie un vertlaufe. Wu di andre go dr Frodo sueche gehen, wäre si vu Ork un Uruk-Hai aagriffe, dr Merrin un dr Pippin wäre furtgschlaipt, dr Boromir stirbt bim Versuech si z rette.

Dr Frodo het derwylscht bschlosse, ass er elai wyter uf Mordor goht, dr Sam findet ihn aber un goht mit em.

Dritts Buech: Die zwei Türme – Isengards Verrat

Wu dr Aragorn em Boromir syy Horn hert, rännt er in sälli Richtig, findet en aber nume no im Stärbe. Dr Boromir verzellt em jetz di ganz Gschicht mit em Frodo un em Ring. Wu dr Aragron zämme mit em Legolas un em Gimli d Lych vum Boromir zum Fluss zruckbringt, finde si Fueßspure vu zwee Hobbit im Sand, ei Boot isch furt, dodrus schließe si, ass dr Frodo un dr Sam elai uf Mordor gange sin. Si lege dr dot Boromir in e zwait Boot un leen s dr Fluss ab schwimme. Dr Aragorn bschließt, ass er nit em Frodio un em Sam hinterhär goot, stattdäm wette si d Ork un d Uruk-Hai verfolge, wu dr Merry un dr Pippin entfiert hän un wette versueche, ihri Frynd z befreie.

Noch ere mehdägige Verfolgigsjagd dräffe si schließlig uf dr Marschall vu dr March Rohan Éomer, wu ihne brichtet, ass er mit sym Drupp sälli Ork un Uruk-Hai vollständig uusglescht heb, Hobbit hebe si kaini gsääne, d Lyche hebe si alli verbrännt. Är leent ene Ross un nimmt ene s Verspräche ab, ass si uf Edoras, d Hauptstadt vu Rohan, chemme, sobald si wisse, was mit ihre Frynd gschääne isch. Wu die drei verblibene Gfährte schließlig am Ort vu dr Schlacht aachemme, entdeckt dr Aragorn Spure, wu druf hiidyte, ass dr Merry un dr Pippin vor dr Schlacht hän chenne vertlaufe un in dr Fangornwald gflichtet sin.

Dr Hobbit isch wirkli d Flucht glunge. Im Fangornwald dräffe si uf dr Treebeard (dt. Baumbart), dr eltscht vu dr Ent un s eltscht Läbewäse uf Mittelärd. Si brichte ihm vu dr Verbräche un vum Verrot vum Saruman. Dr Treebeard, wu scho um e Huffe gfellti Baim druurt, rieft schließli ne Entthing yy, wun er vorschlaat, gege Isengard z zie. Des wird noch ere dreidägige Diskussion au bschlosse.

Dr Aragorn, dr Legolas un dr Gimli dräffe um die Zyt dr Gandalf wider, wun ene verzellt, ass er im Champf gege dr Balrog wirkli gstorbe sei. Si hebe sich vu dr diefschte Beraich, wu wyt unter dr diefschte Stolle vu Moria lige, iber d sagenumwobe ändlos Stäge, wu vu dr diefschte Heeline vu Moria bis zue dr Gipfel vum Näbelgebirg uffe fiert, bis zum Gipfel vu dr Bärg uffegchämpft, wun er dr Balrog vergschlaa, aber sälber nit iberläbt heb. Är sei aber zruckgschickt wore, wel syy Ufgab, dr Sauron z stirze, nonig erfillt sei. Är berueigt di drei Gfährte iber s Verblyybe vu dr Hobbit, verzellt ene vu ihrem Dräffe mit dr Ent, un rytet derno mit ene uf Edoras, ass dr Aragorn, dr Legolas un dr Gimli ihre Verspräche gegeniber em Éomer chenne yylese.

Z Édoras wäre si nume mit ere verhaltene Fryndligkait empfange, wel dr Gríma Wormtongue (dt. Grima Schlangenzunge), s Chenigs Beroter un, wie sich uusestellt, e Spion vum Saruman, scho langi Zyt e negative Yyfluss uf dr Chenig Théoden het. Em Gandalf glingt s aber, d Luge vum Gríma ufzdecke un dr Chenig vu däm sym schlächte Yyfluss z haile. Dr Théoden verdrybt dr Gríma, berueft e Heerschau yy un un losst syy Volk in d Feschtig „Hornburg“ im Dal Helm's Deep (dt. Helms Klamm) evakuiere, wu s haißt, kai Fynd chennt si yynee, solang si vu Manne verdaidigt wird. Vu Isengard uus ziet derwylscht e riisig Orheer uf Rohan.

D Ent chemme mit mehrere hundert Huorn uf Isengard un gryfe em Saruman syy Feschtig aa. Si zerstere doderby in churzer Zyt alli Schutzwäll, fluete s Dal un bringe fascht alli Ork um. Dr Saruman sälber cha in letschter Minut in dr Durm Orthanc flichte, wun er sicher isch vor dr Ent.

Churz vor dr Schlacht um d Hornburg verlosst dr Gandalf d Rohirrim, dr Aragorn, dr Legolas und Gimli blybe. Dr Gandalf rytet uf Isengard un rieft bim Treebeard um Hilf gege s Orkheer vor dr Hornburg, dr Treebeard schickt doderno d Huorn no Helm's Deep.

In dr Schlacht chenne d Mänsche d Ork langi Zyt abwehre, solang bis dr Chlammwall gsprängt wird, derno glingt s dr Ork in d Burg yyzdringe. Wu s daget un alli Hoffnig schwindet, wän dr Théoden, dr Aragorn un dr Éomer e letschte Uusbruch versueche. Si ryte mit dr letschte Ryter uuse, chenne dur d Zyylete vum Orkheer durbräche, vor dr Burg sääne si ne riisige Wald, wu uf aimol im Dal wachst. Glychzytig drifft dr Gandalf yy mit Versterkigsdruppe um dr Erkenbrand vu Westfold yy. Si chenne d Ork verdrybe, wu alli in dr Wald flichte. Dert chunnt aber kain vun ene wider läbig uuse, wel s sich zaigt, dass des d Huorn sin, wu alli Ork deete.

Dr Gandalf fiert schließlig dr Théoden, dr Éomer, e Delegation vu dr Rohirrim, un dr Aragorn, dr Legolas un dr Gimli uf Isengard, wu si uf dr Merry un dr Pippin dräffe. Derwylscht dr Gandalf mit em Chenig un dr Rohirrim zem Treebeard goot, verzelle sich di fimf Gfährte, was si erläbt hän.

Alli zämme ryte zum Orthanc go mit em Saruman verhandle. Dää versuecht mit syyre Stimm zerscht dr Théoden, derno dr Gandalf umzflattiere, är chaan ene aber nit chiderle. S Aagebot vum Gandalf, ass er sich ihne chennt aaschließe, läänt er wietig ab. Jetz offebart sich dr Gandalf as neis Oberhaupt vu dr Istari (Zauberer), as „Gandalf dr Wyss“. Är bricht em Saruman syy Zauberstab abenand un verstoßt en us em Orde vu dr Zauberer un us em Wysse Rot.

Dr Gríma Wormtongue gheit derno ne schwarze Stai us aim vu dr obere Fänschter mit em Ziil, dr Gandalf oder dr Saruman z verschlaa. Är verfäält aber syy Ziil un dr Gandalf nimmt dää Stai zue sich. D Delegation verlosst Isengard, derwylscht d Ent blybe go dr Saruman im Orthanc bewache. Wu dr Pippin znacht häälinge dr Stai nimmt un dryyluegt, chaan er im Stai, wu zue dr Palantír ghert, zerscht e großi Stadt sää, wu brännt, drno siit er dr Sauron. Är wird vu däm im Gaischt gfolteret, dr Gandalf chaa ne grad no rette un d Verbindig zum Sauron unterbräche. Dr Gandalf merkt d Gfohr, git dr Palantír em Aragorn un rytet mit em Pippin uf em schnällschte Wäg uf Minas Tirith, d Hauptstadt vu Gondor.

Vierts Buech: Die zwei Türme – Der Ring geht nach Osten

Dr Frodo un dr Sam chenne uf ihre Raise uf Mordor dr Gollum, wun ene nooschlycht, fange. Dr Sam missdröut em Gollum, aber dr Frodo duurt des eländ Gschepf. Är frogt dr Gollum oder Smeagol, wie si friejere Name gsii isch, eb är e Wäg dur d Dodesimpf zum Schwarze Dor wisst. Dr Smeagol git Antwort, jo, er sei scho mol dur d Simpf uf Mordor gange un är chennt si dert ane fiere. Wu dr Smeagol em Frodo ne Aid bim «Schatz» schwert, losst en dr Frodo frei. E Zytlang siht s eso uus, wie wänn dr Smeagol chennt ghailt wäre vum beese Yyfluss vu Ring. No drei Däg chemme si zum Schwarze Dor un sähn, ass es uumeglig fir si isch dur s Dor z chuu, ohni ass si gfange gnuu oder umbrocht wäre. Dr Smeagol verzellt ene derno, s gäbt no ne zweete, ghaime Wäg, wu er emol gfunde ghaa heeb: Cirith Ungol. Wel si kai anderi Idee hän, gehn d Hobbit uf syy Vorschlag yy.

Uf em Wäg dur Ithilie wäre si aber vun eme Drupp Soldate vu Gondor ufgriffe, wu unter dr Fierig vum Faramir, em Brueder vum Boromir, Ithilien uuskundschafte. Vu ihm here si, ass dr Boromir dot isch. D Hobbit wäre zue eme sträng ghaime Versteck vu dr Gondorer gfiert, Henneth Annûn, wu dr Faramir us dr vage Uussage vum Frodo un eme Versprächer vum Sam d Wooret iber ihri Ufgab rotet. Im Gegesatz zum Boromir, widerstoht er aber dr Versuechig, dr Ring an sich z nee un z bruuche zum Macht iberchuu. Am negschte Morge entdecke d Wache schließlig dr Gollum bim Fische in eme Weier, wu zum Versteck ghert. Em Frodo glingt s, dr Faramir dervu z iberzyge, ass dr Gollum verschont wird. Är mueß en aber doderzue dur e Lischt in d Händ vu dr Soldaten gee, was dr Gollum as Verdröuesbruch aasiht. Noch eme churze Verheer un ere Warnig an dr Frodo vor em Wäg iber dr Ungol-Bass losst Faramir die Drei wyter zie.

Dr Gollum fiert dr Frodo un dr Sam am Schaidewäg verby uf Minas Morgul. Wu si dert aacheme, ziet e riisig Heer us Minas Morgul in dr Chrieg. Syy Aafierer isch dr Herr vu dr Nazgûl, dr friejer Häxechenig vu Angmar. Dodro sähn dr Frodo un dr Sam, ass dr groß Chrieg uusbrochen isch. Noch em Abzug vu dr Drupe mache si sich uf, d Stääge vu Cirith Ungol uffezstyge. Unterwägs mache si ne Rascht un schlofe yy. Wu dr Gollum no me Rung retur chunnt un d Hobbit fridli schlofe siht, verlischt syy beese Blick un är stoht do wie ne uralte Hobbit, wu chrumm isch vum schwäre Läbe, un buckt is iber d Hobbit. Dr Sam wacht uf, verschrickt un bäfzgt dr Gollum aa: «Was schnaigsch wider umme?» Des widerholt Missdröue bringt dr Gollum ändgiltig derzue ene uf em Bass e Falle z stelle. S mien dur e dunkel Tunäll goh, wu ne Riisespinnobele din läbt, d Shelob (dt. Kankra). Si stammt no us em Erschte Zytalter un het emol mit em Gollum e Abchuu droffe, ass er ihre Nahrig bschafft un si ihn derfir verschont. Dr Gollum hofft, ass d Shelob dr Frodo un dr Sam umbringt un dr Ring, wu si nit cha bruche, derno furtgheit. Si gryft d Hobbit aa un cha dr Frodo schließlig mit ihrem Stachel stäche. Är gheit glehmt an Bode, derwylscht dr Sam vum Gollum aagriffe wird. Em Sam glingt s, dr Gollum in d Flucht z schlaa un dritt derno gege die Riisespinnobele aa. Mit Hilf vu dr Phiole vu dr Galadriel un em Schwärt Stich chan er s liechtschych Ungghyr verletze un verdrybe. Im Glaube, dr Frodo sei dot, nimmt er dr Ring an sich go d Ufgab sälber uuszfiere.

Churz derno chunnt e Drupp Ork. Di beede Aafierer, Schagrat un Gorbag, unterhalte sich uf em Wäg zum Durm vu Cirith Ungol iber dr Frodo. Doderby erfahrt dr Sam, wun ene – dur dr Ring uusichtbar – noogoht, ass Frodo gar nit dot isch. S Buech hert dodermit uf, ass d Dire vum Durm vor em Sam zuegmacht wird un är in Ohnmacht gheit.

Fimft Buech: Die Rückkehr des Königs – Der Ringkrieg

S fimft Buech nimmt dr Handligsstrang dert uf, wu s dritt ufghert het: dr Gandalf un dr Pippin ryte uf em Shadowfax (dt. Schattenfell) uf Minas Tirith. Si sään, ass d Lychtfyyr vu Gondor aazunde sin, was haißt, ass Gondor um Hilf gruefe het un au dert dr Chrieg entbrunne isch. Minas Tirith, d Hauptstadt vu Gondor isch dur ihri Aalag mit sibe separate Muurring nume schwärr yyznee. Dert berotet dr Gandalf mit em Denethor, em Statthalter un Steward (dt. Truchsess) vu Gondor. Go sy „Schuld“ am Dod vum Boromir abdrage bietet dr Pippin em Denethor, em Vater vum Boromir, aa, ass er in dr Dienscht vu Gondor drittet. Dr Denethor nimmt syy Aagebot aa. E baar Däg speter chunnt dr Faramir, wu vu dr Nazgûl un vu Ork-Chrieger verfolgt wird, uf Minas Tirith. Dr Gandalf rytet uus go d Nazgûl verdryybe, ass em Faramir sy Drupp in d Stadt cha chuu. Wun er in d Stadt rytet siht dr Faramir dr Halbling Pippin. Är verzellt sym Vater, em Gandalf un em Pippin vu sym Dräffe mit nem Frodo, em Sam un em Gollum.

Dr Denethor schickt dr Faramir wider uus go Osgiliath wider zruck erobere. Noch eme Gmetzel chunnt dr Faramir schwär verletzt wider zruck. Bal derno zien großi, schwarzi Wulke us Mordor derhär un verdunkle dr Himmel. Schließli gryft e riisigi Armee us Ork, Trolle, Haradrim mit Olifante un Oschtling unter dr Fierig vum Häxechenig un dr ibrige Nazgûl d Stadt aa. Dr Denethor haltet dr Faramir fir dood un wett mit em verbrännt wäre. Dr Gandalf chaa dr Faramir grad no rette, dr Denethor chunnt in dr Flamme um.

D Rohirrim sin dodervor mit em Aragorn, em Legolas, em Gimli, dr Dúnedain us em alte Chenigrych Arnor un au dr zwee Sihn vum Elrond in Oschte gritte go ihre Bindnis mit Gondor z erfille un Bystand in dr Not z laischte. Dr Aragorn het in dr Palantir gluegt un het gsää, dass vu Siide här e riisigi Flotte vu Schiff mit Corsare dr Anduin uffechunnt. Wäge däm wehlt er, wien em dr Elrond grote het, mit em Legolas, em Gimli, dr Dúnedain un em Elrond syne Sihn en andere Wäg iber d Pfad vu dr Doote, wu syt Ebigkaite nimi brucht woren isch. D Rohirrim ryten uf em lengere Wäg. Dr Merry bietet em Théoden syni Dienscht aa. Wu dää befihlt, ass er z Edoras soll blybe, rytet er häälige mit, dr Ryter Dernhelm verstecklet en unter sym Mantel.

Uf dr Pfad vu dr Dote forderet dr Aragorn am Stai vu Erech as rächtmäßigr Erb vum Isildur d Gfolgschaft vu dr Gaischter vu dr sognännte Aidbrächer. D Aidbrächer sin Mänsche gsii, wu Isildur Gfolgschaft geg dr Sauron gschwore, dää Schwur derno aber broche ghaa hän. As Wohrzaiche zaigt dr Aragorn s Chenigsbanner, wu ihm d Arwen vu Rivendell gschickt het. Noch em Ufruef chunnt ihm e e Armee us Doote hinterhär, wu allne Angscht im Land yyjagt.

In dr Schlacht uf em Pelennor siht s schlächt uus fir d Verdaidiger, dr Herr vu dr Nazgûl schickt sich aa, dur s erscht Stadtdoor z chuu, wu s Heer vu Mordor scho gschliffe het. Nume dr Gandalf stoht em no im Wäg. In däm Augeblick hert mer, wie d Rohirrim, wu uf em Schlachtfäld aachuu sin, zum Aagriff blose. Si hän mit Hilf vu dr Wasa oder Drúedain dr Ring vu dr Ork um Minas Tirith chenne umgoh uf em ghaime Wäg dur s Staichaaredaal un sin eso zmols uf em Schlachtfäld erschine. Dur ihre stirmische Aagriff drybe si d Heer vu Mordor retuur.

Im Verlauf vu dr Schlacht vergelschteret dr Häxechenig uf syym gfliglete Wäse s Ross vum Chenig Théoden. S gheit an Bode un begrabt syy Ryter unter sich. Ain vu dr Ryter vum Théoden, dr Dernhelm isch bim Chenig blibe un veruecht en z schitze. Uff d Warnig vum Häxechenig, ass er noch ere Prophezeiig vu e kaim Mann chaa deetet wäre, git dr Dernhelm Antwort, är sei kai Mann, un ziet dr Helm ab – s isch d Éowyn, d Nichte vum Théoden. Im Zwaikampf glingt s dr Éowyn zerscht däre Flugächse dr Chopf abzschlaa. Dr Häxechenig bricht ere mit syym Briigel aber dr Schildarm mitsamt em Schild. Voreb är si aber cha umbringe, chunnt dr Merry vu hinte un cha mit syym Mässer em Häxechenig d Sähne in dr Chyynchääle durdränne, dodermit isch dr Bann vum Häxechenig broche. D Éowyn chaan em no ne letschte Schwärtstoß in dr Halsgee, derno stirbt dr Häxechenig mit eme Schrei. D Éowyn bricht bewusstlos zäme un wird zerscht fir doot ghalte, au dr Merry wird bewusstlos.

Derwylscht gryft dr Aragorn mit dr Armee vu dr Aidbrächer d Flotte vu dr Korsare vu Umbar aa, wu mit Mordor verbindet sin. Dr Aablick vu dr Dootearmee versetzt d Korsaren in hälli Panik, ihri Armee wird ufgribe un flichtet. Dr Aragorn verchindet derno, dass er dr Aid vu dr Aidbrächer as erfillt aasiht, doderdur wäre si erlest. Noch em Abzug vu dr Doote drifft e neji Strytmacht us dr sidlige Läche vu Gondor unter em Angbor em Furchtlosen yy, si bemanne di eroberete Schiff un säglen uf Gondor.

Wietig ab em Dood vum Théodens nämme d Rohirrim dr Aagriff unter dr Fierig vum Éomer jetz umso heftiger uf, wu dr Aragorn un Syni schließlig mit dr Schiff yydräffe. Zerscht wäre si fir d Korsare ghalte, dr Aragorn losst aber s Chenigsbanner vu Gondor uusrolle, was d Fynd verwirrlet, dr Mänsche vu Rohan un Gondor aber neji Hoffnig git. Dr Aragorn, dr Éomer un s Heer vu Gondor ryybe s Heer vu Mordor in dr Schlacht uf em Pelennor vellig uf.

Noch em Kampf chunnt dr Aragorn in d Stadt Minas Tirith go dr Verwundete hälfe. Noch ere alte Volkswyyshait sin „s Chenigs Händ d Händ vun eme Hailer“. Mit Hilf vu athelas-Bletter (Chenigschrut) cha dr Aragorn d Éowyn, dr Merry un dr Faramir haile un rieft si in s Bewusstsyy zruck, was as e Zaiche fir syy Aarächt uf dr Droon aagsääne wird. Ainewäg chenne di Verwundete vorerscht nit wyter dailnee am Chrieg.

Im Aaschluss ziet dr Aragorn mit dr verblibene Gfehrte Gandalf, Pippin, Gimli un Legolas, em Éomer, wu ne Dail vum Heer vu dr Rohirrim aafiert, un eme Dail vum Heer vu Gondor zum Schwarze Door. Em Aragorn un em Gandalf sy Blaan isch s, dr Sauron derzue z bringe, ass er syni Armee us em Landeesinnere abziet, go em Frodo un em Sam d Glägehait gee zum Schicksalsbärg z chuu. Am Door chunnt ene dr Befählshaber vu Barad-dûr, „s Saurons Muul“, e abdrinnige Numénorer entgege. Är zaigt dr Heerfierer vum Weschte d Chlaider vum Frodo as Bewys derfir, ass dää feschtgnuu woren isch, un forderet dr Ruckzug vu allene Heer vu Gondor un Rohan. Dr Gandalf nimmt em d Chlaider ab un wyyst die Forderige ab. D Schlacht am Schwarze Door flammt uf.

Sechst Buech: Die Rückkehr des Königs – Das Ende des dritten Zeitalters

Dr Sam chunnt am Aafang vum sechste Buech in dr Durm, wu dr Frodo gfange ghalte wird, un stellt fescht, ass di boode Orkhorde us em Wachdurm un us Minas Morgul sich im Stryt um d Byti, vor allem s wärtvoll Mithril-Chettehäm vum Frodo gegesytig fascht alli umbrocht hän. S glingt em, dr Frodo, wu syni ganze Uusrischtig an d Ork verlore het, z befreie un mit em, aaglait in Orkrischtige z entchuu. Derno gehen si in Richtig Schicksalsbärg. Si grote in e Orkarmee, wäre dur ihri Tarnig aber nit entdeckt, un chenne rächtzytig wider flichte. Wu si schließlig, vellig entchreftet un halb verhungeret, am Schicksalsbärh aachemme, gryft si dr Gollum aa, wird aber vum Sam verdribe.

Wu dr Frodo derno an dr Schicksals-Chluuse vor em Fyyr stoht un dert dr Ring chennt vernicht, wird er iberweltigt vu dr dunke Macht vum Ring, un bschließt dr Ring z bhalte un setz e uf. I däm Momänt wird em Sauron z Barad-dûr klar, was d Herre vum Weschte wirkli blant hän. Är richtet si ganzi Ufmerksamkait ewäg vu dr Schlacht am Schwarze Door zum Schicksalsbärg un haißt d Nazgûl sofort dert aane. Dr Gollum, wu em Frodo un em Sam häälige noogangen isch, fallt dr Frodo aa un bysst em dr Finger mit em Ring ab. In syre Fraid, ass er sy Schatz wieder het, stolperet er un gheit in d Schicksals-Chluuse, wun er mit em Ring im Fyyr vernichtet wird.

In dr Schlacht am schwarze Door verliere derwylscht d Soldate vu Mordor ihr Kampfwille, dr fyndlig Aagriff chunnt ins Stocke. Dr Gandalf forderet d Armee vu Weschte uf yyzhalte, wel des d Stund vum Schicksal sei. Är fliegt uf em Adler Gwaihir zämme mit däm syne Brieder Landroval un Meneldor dr Nazgûl noo go vor däne zum Schiksalsbärg chuu un d Hobbit rette. Wel dr Ring vernichtet isch, gheie d Böute vum Sauron un alles zämme, was dr Sauron mit Ring ufgrichtet ghaa het. Di verblibene acht Nazgûl fliegen uf ihre Flugächse zum Schicksalsbärg un verbränne dert im Fyyr vum Vulkan, wu uusbrochen isch. Dr Frodo un dr Sam laufen uf e vorglagerete Bärghang, wäre dert aber vu Lava yygschlosse. Em Gandalf glingt s, dr Frodo un dr Sam vu sällem Bärghang z rette.

Noch em Siig iber dr Sauron wird dr Aragorn zum Chenig vu Gondor gchrent. Dr Elrond, d Elbe vu Rivendell un d Galadriel mit ihrem Mann Celeborn un d Elbe vu Lothlorien chemme un bringe d Arwen, wu jetz dr Aragorn hyrotet un dodermit ihrem Gschlächt vu dr Elbe entsait un stärblig wird. Derno chehre d Gfehrte in ihri Haimet zruck. Churz voreb d Hobbit in s Shire chemme, drännt sich au dr Gandalf vun ene, warnt si aber dervor, ass d Situation in ihre Haimet nit uubedingt eso isch, wie si s verwarte.

E Gandalf sy Vorhärsag wird wohr: dr Saruman hat im Shire e Schräcksregime ufböue, wu s Ziil het, s Land zgrund z richte. Dr Merry un dr Pippin riefe d Hobbit zum Widerstand uf. Noch ere Schlacht gege d Mänsche, wu dr Saruman in s Shire gholt het, chenne d Hobbit dr Saruman stelle. Dr Frodo bietet em aa, är chennt fridli goh. Dr Saruman wird aber vum Gríma Wormtongue us Hass vu hinte mit eme Dolch verstoche. Dr Wormtongue wird druf vu Hobbit mit Pfyyl verschosse, voreb dr Frodo cha yygryfe. Wu d Ornig widerhärgstellt isch, fangt dr Widerufböu vum Shire aa, was dur s Galadriels Gschänk fir dr Sam, ere Schachtle mit druckenem Grund vu Lothlórien un eme Mallorn-Some, aifacher un schnäller goht, wie si zerscht gferchtet hän. Dr Sam hyrotet schließli syy großi Liebi Rose Cotton un grindet mit ere e Familie.

Dr Frodo findet aber kai Friide, wel er dur d Verletzige, wun er het mieße verlyde, un dur d Burdi vum Ring, z arg verwundet woren isch. E baar Johr speter ziet er, statt dr Arwen, wu sich fir e Läben as Stärbligi entschide het, zämme mit em Gandalf un sym Unkel Bilbo mit dr Elbe no Weschte zue dr Graue Anfurte. Dert lyt e Schiff, wu si zue dr Elbeninsle Eressea in Sichtwyti vu Valinors bringt. Dr Sam blybt uf Bitte vum Frodo zruck in Mittelärd bi syre Familie un volländet s Buech vum Große Ringchrieg.

Charakter

Frodo

Dr Frodo Beutlin, dr Suhn vum Drogo isch e Hobbit. Är läbt im Auenland mit sim Adoptivvater und Onkel Bilbo Beutlin zäme. Är isch dr Ringträger.

Sam

Dr Sam Gamdschie, dr Suhn vum Hamfast (Ohm) isch e Hobbit. Är läbt im Auenland und isch de Gärtner vum Frodo Beutlin.

Meriadoc (Merry)

Dr Meriadoc Brandybock (Merry) isch e Hobbit. Är läbt im Auenland und isch mit em Perigrin Tuk de gröschte Hobbit aller Zaite.

Perigrin (Pippin)

Dr Perigrin Tuk (Pippin) isch e Hobbit. Är läbt im Auenland und isch mit em Meriadoc Brandybock de gröschte Hobbit aller Zaite.

Legolas

Dr Legolas, dr Suhn vum Thranduil isch e Elb. Är isch e Freind vum Zwärg Gimli.

Gimli

Dr Gimli, dr Suhn vum Glóin isch e Zwärg. Är isch e Freind vum Elb Legolas.

Boromir

Dr Boromir, dr Suhn vum Denethor, dem Truchseß vum Königriich Gondor isch e Mensch. Är schtirbt als ainzigär vu de nein Gefährten im Ringchrieg, weil är dr Macht vum Ring verfällt.

Gandalf

Dr Gandalf isch zur Zit vom Ringchrieg Uuraut. Das gsetmenim aber nid aa, är isch nämlich e Maiar und die Auterä nie. Är duet d Ringgmeinschaft bis Moria aafüere, woner e Balrog besiegt. Spöter wird är wieder uferstange sy und aus Gandalf, de Wiss bekannt sy. Sis Ross heisst Schattefäll und isch de Fürscht vo de Rösser.

Dr Gandalf isch wie scho gseit e Maiar, Maiar si Diener vo de Valar und die wiederum si d Chind vom Iluvatar, das isch dr Gott vo Ea und natürlich ou vo Mittelerde. Dr Gandalf isch mit 4 andere Maiar, em Saruman, em Pallando, em Aratar und em Radagast nach Mittelerde gsändet wordä, die 5 wärde Istari oder vo de Mönsche ou Zouberer gnennt, si si sehr mächtig, dr Saruman wär eigentlich dr Mächtigst aber wüu dr Gandalf uferstande isch isch är när mächtiger worde und het dr Vorsitz im Wysse Rat übernoh. Dr Gandalf het eine vo de drü Eubering.

Dr Gandalf het tonnewis Übernäme.

Hie si es paar ufglistet:

Mithrandir

Tharkûn

Gandalf Sturmchräiä

Láthspell

Olórin

Gandalf dr Graue

Gandalf dr Wyss

Sauron

Dr Sauron isch dr Schmid „des einen Ringes“, und der gröscht Find vo de Mensche, Hobbits, Zwerge und Elbe. Da dr Ring nid i sim Besitz isch, chaner keni Gschtaut anää, är zeigt sech aus füürumrandetes Oug.

Aragorn

Dr Aragorn, dr Suhn vum Arathorn isch ä Waudläufer usem Norde, är ghört zu de Dúnedain, u isch ä Nachfahre vom Isildur, em früecherige Chönig vo Mittuärde. Är füehrt zäme mit em Gandalf d Gmeinschaft vom Ring a. Dr Aragorn isch älter aus die meiste andere Mönsche, da är no Numenórbluet i sich het. Sis Schwärt heisst Anduril, das heisst Flammä vom Westä, früecher hets Narsil gheisse und es isch z Schwärt vom Elendil gsi, när ischs wieder nöi gschmidet worde. Sini Chindheit het dr Aragorn in Bruchtau verbracht wüu si Vater gstorbe isch und är dr Letscht Erbe vom Thron isch gsi dr Elrond dä isch wie ne Vater für ihn gsi, so het är viu vo ihm chönne lehre, drunger o sehr viu über d Heilkunscht, in Bruchtau het är sich o id Tochter vom Elrond Verliebt. I d Arwen, si het aus fasch so schön guute wie d Lúthien und isch vo viune begährt worde doch ihri Liebi het am Aragorn ghört. Speter hend die zwöi z Minas Tirith ghürate. Speter isch dr Aragorn ids Exiu dört het är dr Gandalf kennäglehrt und isch e guete Fründ vo ihm worde. Bi de Dúnedain het är glehrt wie me kämpft, är isch sogar ihre Afüehrer worde. D Dúnedain si ihm zu Hiuf cho wo är ufem Wäg nach Minas Tirith isch gsi, grad nach dr Schlacht vo Heumsklamm, si hei Grosses bitreit gäge d'Korsare und ir Schlacht um Minas Tirith. Nachdäm dr Ring vernichtet isch gsi und aues langsam wieder ids Lot isch cho. Isch dr Aragorn Chünig vo Gondor worde.

Ibersetzige

The Lord of the Rings isch syt 1957 in e Huffe Sproche ibersetzt wore, in e Dail Sproche sin au verschideni Ibersetzige uusechuu.

Lischt mit Ibersetzige (wyteri Ibersetzige in dr glyche Sproche sin nit ufgfiert)

• Niderländisch: In de Ban van de Ring. 1957
• Schwedisch: Härskarringen. 1959–1961
• Polnisch: Władca Pierścieni. 1961–1963
• Italienisch: Il Signore degli Anelli. 1967–1970
• Dänisch: Ringenes Herre. 1968–1972
• Dytsch: Der Herr der Ringe. 1969–1970
• Franzesisch: Le Seigneur des anneaux. 1972–1973
• Japanisch: 指輪物語 (Yubiwa Monogatari). 1972–1975
• Finnisch: Taru sormusten herrasta. 1973–1975
• Norwegisch (Bokmål): Krigen om ringen. 1973–1975
• Portugiesisch: O Senhor dos Anéis. 1975–1979
• Russisch: Властелин колец (Vlastelin kolec). 1976 (publ. 2002)
• Griechisch: Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών (O Archontas ton Dachtylidion). 1978
• Hebräisch: שר הטבעות (Sar ha-Tabbaot). 1979–1980
• Spanisch: El Señor de los Anillos. 1980
• Ungarisch: A Gyűrűk Ura. 1981
• Serbisch: Господар Прстенова (Gospodar Prstenova). 1981
• Norwegisch (Bokmål): Ringenes herre. 1984
• Katalanisch: El Senyor dels Anells. 1986–1988
• Koreanisch: 반지이야기 (Banjiiyagi). 1988–1992
• Armenisch: Պահապաննէրը (Pahapannērë). 1989
• Bulgarisch: Властелинът на пръстените (Vlastelinăt na prăstenite). 1990–1991
• Tschechisch: Pán Prstenů. 1990–1992
• Isländisch: Hringadróttinssaga. 1993–1995
• Litauisch: Žiedų valdovas. 1994
• Kroatisch: Gospodar prstenova. 1995
• Slowenisch: Gospodar prstanov. 1995
• Esperanto: Tolkien en Esperanto: Nova e-libro ĉe La Balta Ondo. 1999
• Estnisch: Sõrmuste Isand. 1996–1998
• Türkisch: Yüzüklerin Efendisi. 1996–1998
• Rumänisch: Stăpânul Inelelor. 1999–2001
• Chinesisch: 魔戒. 2001–2002
• Galizisch: O Señor dos Aneis. 2001–2002
• Slowakisch: Pán prsteňov. 2001–2002
• Thailändisch: ลอร์ดออฟเดอะริงส์}. 2001–2002
• Mazedonisch: Господарот на прстените (Gospodarot na prstenite). 2002
• Baskisch: Eraztunen Jauna. 2002–2003
• Indonesisch: The Lord of the Rings. 2002–2003
• Lettisch: Gredzenu Pavēlnieks. 2002–2004
• Persisch: ارباب حلقه‌ها (Arbāb-e Halqehā). 2002–2004
• Ukrainisch: Володар Перснів (Volodar persniv). 2003
• Färöisch: Ringanna Harri. 2003–2005
• Albanisch: Lordi i unazave. 2004–2006
• Norwegisch (Nynorsk): Ringdrotten. 2006
• Arabisch: سيد الخواتم، رفقة الخاتم، خروج الخاتم (Sayyid al-Khawātim, Rafīqat al-Khātim, Khurūj al-Khātim). 2007
• Wyssrussisch: Уладар пярсьцёнкаў: Зьвяз пярсьцёнка, Дзьве вежы, Вяртаньне караля. 2008–2009
• Georgisch: ბეჭდების მბრძანებელი: ბეჭდის საძმო, ორი ციხე–კოშკი, მეფის დაბრუნება (Bech'debis Mbrdzanebeli: Bech'dis Sadzmo, Ori Tsikhe-k'oshki, Mepis Dabruneba). 2009–2011
• Weschtfrisisch: Master fan alle ringen. 2011

Äi Schwirigkäit für d Übersetzer isch, dass de Tolkien de verschidene Lüüt und Völcher verschideni Spraachvarietääte vom Änglisch zueordnet – vom Bibelänglisch vom 16. Jarhundert bis zu stedtischen und ländliche Tialäkt vo de 1940er-Jaar. I der eltere tüütschen Übersetzig vo de Margaret Carroux sind die Stylschichte nöd zum Trääge choo, i de nöiere häts de Wolfgang Krege dänn probiert, aber er hät vil Kritik wäge synere Waal vo de verschidene Regischter überchoo. Uf e bsunderi, starch filoloogischi Aart hät der Eilev Groven Myhren s Buech i s Nynorsk übersetzt (aso das Norwägisch, wo nööcher bi de Tialäkt staat und weniger vom Däänisch präägt isch): De Verzelltäggscht isch modäärns, aber pflägts Nynorsk, de Elbe reded altmöödigs Nynorsk, esoo wies der Ivar Aasen i de Mitti vom 19. Jarhundert gschaffe hät (landsmål nach de Norsk Grammatik vo 1864), d Königsspraach isch s Nynorsk nach de Normierig vo 1901 (Midlandsnormalen), d Ent bruuched Nynorsk gmääss de Revisioon vo 1917, d Zwäärg nach däre vo 1959, d Hobbit bruuched mee oder weniger de Tialäkt vom ländliche Hallingdal (hallingmål) und d Ork en Aart Underschichtstialäkt vo de Stadt Oslo (es Gmisch us Nynorsk und vikamål).

Verfilmig

The Lord of The Rings esch 2001–2003 id Kinos cho. Met der hochkarätige Bsetzig vo Viggo Mortensen, öber Orlando Bloom, Elijah Wood oder Ian McKellen bes zode Liv Tyler. Ensgesammt hend die drü Teil öber 3 Milliarde US-Dollar igspöut, somet esch Herr der Ringe die erfougrichschti Föumreihe auer Ziite. Osserdem heds för die drü Teil 17 Oscars gäh! Regie hed de Peter Jackson (King Kong) gfüehrt. Dreiht esch z Neuseeland worde. Dä dritt Teil Die Rückkehr des Königs isch mid 11 Oskars uszeichnäd wordä (Diä andärä wo au 11 gwunnä hend sind Titanic und Ben Hur).

Witteri Bedütige vum Begriff Herr der Ringe / Herr vu de Ring

Wäge sinem komplexe Ringsystem wird dr Planet Saturn au gern aus Herr vu de Ring bezeichnet.

Uusgabe (Uuswahl)

Änglisch

• J. R. R. Tolkien: The Lord of the Rings (1–3) + The Hobbit. Houghton Mifflin, Boston 1999, ISBN 0-618-00225-1.
• J. R. R. Tolkien: The Fellowship of the Ring. Houghton Mifflin, Boston 1999, ISBN 0-618-00222-7.
• J. R. R. Tolkien: The Two Towers. Houghton Mifflin, Boston 1999, ISBN 0-618-00223-5.
• J. R. R. Tolkien: The Return of the King. Houghton Mifflin, Boston 1999, ISBN 0-618-00224-3.
• J. R. R. Tolkien: The Lord of the Rings (1–3) + The Hobbit. HarperCollins, New York 2002, ISBN 0-00-714408-3.

Dytsch, alti Ibersetzig (Margaret Carroux)

• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 3 Bände: Klett-Cotta, Stuttgart 1980, Achte Auflage, kart. Bd.1: ISBN 3-12-908180-1. Bd.2: ISBN 3-12-908190-9. Bd.3: ISBN 3-12-908200-X.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die Rückkehr des Königs. Klett-Cotta, Stuttgart 1992, ISBN 3-608-95214-4.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die Gefährten. Klett-Cotta, Stuttgart 1996, ISBN 3-608-95212-8.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die zwei Türme. Klett-Cotta, Stuttgart 1997, ISBN 3-608-95213-6.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 7 Bände (Der Herr der Ringe, Carroux / Der Hobbit: Krege): Klett-Cotta, Stuttgart 1997, ISBN 3-608-93320-4.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 3 Bände, Klett-Cotta, Stuttgart 1999, ISBN 3-608-95211-X.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die zwei Türme. Klett-Cotta, Stuttgart 2001, ISBN 3-608-95537-2.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die Rückkehr des Königs. Klett-Cotta, Stuttgart 2001, ISBN 3-608-95538-0.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 3 Bände, Klett-Cotta, Stuttgart 2002, ISBN 3-608-93666-1.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 1 Band, Klett Cotta, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-608-93830-2.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 1 Band, Klett-Cotta, Stuttgart 2009, ISBN 978-3-608-93828-9.

Dytsch, neji Ibersetzig (Wolfgang Krege)

• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 3 Bände: Klett-Cotta, Stuttgart 2001, ISBN 3-608-93544-4.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe. 3 Bände: Klett-Cotta, Stuttgart 2002, ISBN 3-608-93222-4.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die Gefährten. Klett-Cotta, Stuttgart 2002, ISBN 3-608-93541-X.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die zwei Türme. Klett-Cotta, Stuttgart 2002, ISBN 3-608-93542-8.
• J. R. R. Tolkien: Der Herr der Ringe, Die Wiederkehr des Königs. Klett-Cotta, Stuttgart 2002, ISBN 3-608-93543-6.
• überarbeitet und aktualisiert: Klett-Cotta, Stuttgart 2012, ISBN 978-3-608-93984-2.

Literatur

• Tom Shippey: J. R. R. Tolkien. Autor des Jahrhunderts. Klett-Cotta, Stuttgart 2002, ISBN 3-608-93432-4.
• Alexander van de Bergh: Mittelerde und das 21. Jahrhundert. Zivilisationskritik und alternative Gesellschaftsentwürfe in J. R. R. Tolkiens „The Lord of the Rings“. Wissenschaftlicher Verlag, Trier 2005, ISBN 3-88476-748-8.
• Robert Eaglestone (Hrsg.): Reading “The Lord of the Rings”. New writings on Tolkien’s Classic. Continuum, London / New York 2005, ISBN 0-8264-8460-3. (Aktuelle Aufsatzsammlung)
• Wayne G. Hammond, Christina Scull: The Lord of the Rings. A Reader’s Companion. HarperCollins, London 2005, ISBN 0-00-720308-X.
• Der Herr der Ringe. Fantasy Mythologie Theologie? Salzburg 2006, ISBN 3-901636-14-5.
• Tom Shippey: Der Weg nach Mittelerde. Klett-Cotta, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-608-93601-8.

Weblink

 Commons: The Lord of the Rings – Sammlig vo Multimediadateie

• Der Herr der Ringe in dr Ardapedia, ere uffige Tolkien-Enzyklopädi im Wiki-Format.
• Der Herr der Ringe Wikia in dr Der Herr der Ringe-Wiki, ere freie Tolkien-Enzyklopädi.