Buchsgau

S wältlige Herrschaftsgebiet vo de Bischöf vo Baasel im 16. Joorhundert

S Buchsgau isch e verschide definierti Landschaft in dr Schwiz. Er isch us em alte Augstgau entstande, wo ä Gebiet zwäschen em Rhii und dr Aare östlig vo dr Siggere (bi Soledurn) umfasst het und spööter in d Däil Frickgau, Sisgau, Sornegau und Buchsgau verfalle isch. S Buchsgau isch uf em lingge Ufer vo dr Aare glääge und isch vo dr Siggere bis zum Erzbach (bi Erlinsbach) gange. Im Norde isch d Gränze vom Gau uf dr Wasserschäide im Jura glääge; die hütige Kantonsgränze stamme zum Däil vo doo.

Zum Buchsgau häi s Bipperamt, Balsthal-Thal und Langebrugg ghöört, s soledurnische Gäu, s Gebiet vo Olte und dr grösst Däil vom spöötere Bezirk Gösge.

Im Joor 1080 het dr Burkhard vo Fenis, dr Bischof vo Baasel, vom Heinrich IV. s Buchsgau as Lääche bechoo. Dr Bischof sinersits het de Groofe vo Frohburg s Amt vomLandgroof im Buchsgau as Lääche überloo. Mee as säggshundert Joor isch dr Fürstbischof vo Baasel dr Ooberläächeherr vo dr Landgroofschaft Buchsgau bliibe.

D Frohburger häi im Buchsgau groosse Äigebsitz gha und häi lang die landgrööflige Rächt usgüebt. Uf em Höhepunkt vo iirer Macht um 1200 häi si meereri Stedt as wirtschaftligi Zentrum in däm Gebiet gründet, zum Bischbil Olte, Klus, Aarburg und Fridau uf em hütige Gmäindigebiet vo Fulebach, wo 1375 vo de Gugler zerstöört worde isch. Wo d Frohburger 1336 usgstorbe si, isch s Buchsgau an Groof Rudolf IV. vo Nidau gfalle, wo 1375 im Kampf gege d Gugler gfalle isch. Denn isch d Landgroofschaft an dr Groof Sigmund II. vo Dierstäi-Farnsburg choo.

Im 14. Joorhundert het dr Aadel si Macht afo verliere und d Stedt si immer sterker worde. Immer mee Gebiet vom Buchsgau si under än Iifluss vo Bärn und vo Soledurn choo. Die bäide Stedt häi schliesslig abgmacht, ass Soledurn im Thal elläi und im Gäu zämme mit Bärn d Landgroofschaft wurd usüebe und dr Fürstbischof isch mit däm iiverstande gsi. 1458 het Soledurn d Herrschaft Gösge im Thomas vo Falkestäi abkauft. 1460 het Bärn e vollständigi Däilig vo dr Gmäine Herschaft im westlige Däil vom Buchsgau verlangt. Soledurn isch 1463 Herr über s Gäu und Bärn über s Bipperamt worde, und das ghöört au hüte no zum Kanton Bärn.

Soledurn het sich am 25. Septämber 1669 für 20'000 Gulde vo dr landgrööflige Oberläächeherligkäit vom Fürstbischof vo Baasel loskauft.

Witer äxistiert hed s Buchsgau no as Dekanat vom Bistum Basel. Das hed di soleduurnische Bezirk Thal, Gäu, Olte und Göösge umfasst. Di letste bäide si 1915 abgspalte worde, zum s äige Dekanat Nideramt z bilde. Die Dekanat si 2018 uffglööst worde. S git aber bis hüt e Pastoralruum Buchsgau, wo deckigsgliich mit em voranige Dekanat Buchsgau isch.

Litratuur

• Rudolf Gamper: Buchsgau In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Alois Kocher: Der Buchsgau. In: Jahrbuch für Solothurnische Geschichte. Bd. 39, 1966, S. 5–211, doi:10.5169/seals-324337.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Buchsgau“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.