Yves Bisch
| Dialäkt: Mìlhüüserisch |
Dr Yves Bisch (* 1945) ìsch a elsassischer Schrìftsteller un a pànksionniarter Schüellehrer wo jetz elsassischa Unterrìchta gìtt.
Ar ìsch vu jehar a Unterstìtzer vum elsassischa Dialekt gsìì. Zitter àss d Delphine Wespiser bekànnt worra ìsch, düet'r ìn Pàrtnerschàft mìt ìhra dia Àktion fiahra, denn beida schätza ìhra Regionàlsproch.
Lehrer un Dialektunterstìtzer[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Yves Bisch ìsch Schüellehrer un dernoh noch Dirakter gsìì. Ànna 1995 ìsch mìt da àkàdemischa Pàlma üsszeichnet worra.
Ar gheert zu dara Generation Elsasser wo dr Dialekt àls Müetersproch glehrt han, un wo ìn dr Schüel strang zwunga worra sìn, numma noch Frànzeesch z'reda. Àls Schüellehrer ìm Frànkrìch hàt'r nàtiirlig uf Frànzeesch unterrìchta, ar hàt àwer ìmmer s Gfühl ghàà àss's schàd war, wenn dr Dialekt dat verschwìnda. Zitter àss'r pànksionniart ìsch, düet'r vìel Zitt àn d Unterstìtzung vum Elsassischa wìdma.
Ar ìsch bi da gànz erschta Mìtglìeder vum Verein AGATE, wo mìt em Edgar Zeidler d Orthal Schrìftàrt grìnda han. Ar schribt àlla zwei Sunntig a kleina Kronick „leçon d'alsacien“ ìwer elsassischa Wärter ìn dr Zittung L'Alsace. Ànna 2006 hàt'r vum „Institut des Arts et Traditions Populaires d'Alsace“ s Guldbtatzala bikumma.
Dr Dialekt fer d Välker z'verbìnda[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Yves Bisch, wo aui güet Hochditsch kààt, hàt scho ditscha Biacher uf Elsassisch ìwersetzt, zum Beispiel: „D'r elsassische Max un Moritz“, „Dr elsassisch Strubelpeter“.
Dr Yves Bisch hàt scho mankmol s elsassischa Kültür vorgstellt àn ìnternàtionàla Litteràtür-Traffa, wo àlemànnischa Auitora üs dr Schwitz un üs Ditschlànd mìtgmàcht han.
Dr Dialekt fer d Generàtiona z'verbìnda[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Yves Bisch bekìmmert sìch um s Problem vu da àlta Litt, wo mankmol numma noch Elsassisch känna wial sa d frànzeescha Sproch vergassa han. Ìn da elsassischa Spitäler oder Àltersheim känna d junga Ààgstellta dr Dialekt ìmmer weniger. Àlso fìndet ma do àlta Litt wo mìt em Personnàl nit meh känna reda. Fer dàs Problem z'leesa, gìtt dr Yves Bisch elsassischa Unterrìchta ìn da Pflager vu da àlta Litt, ìm Elsàss, àss a kleina Unterhàltung wìder meeglig wìrd. D Delphine Wespiser hàt s gliicha Ziel, sa begleitet'na ìn dara Mission. D beida han a CD erstellt, mìt em elsassischa Grundwortschàtz wo ìn'ma Spitàl nutzbàr ìsch[1].
Aui fer d junga Generàtiona düen dr Yves Bisch un d Delphine Wespiser elsassischa Unterrìchta gaa. Mìt'ra Sàmmlung vu Bìlder, gehn sa ìn d Schüela fer ìn da Kìnder d elsassischa Wärter vum Àlltàg z'lehra.
Wark uf Frànzeesch[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr Yves Bisch hàt aui vìel uf Frànzeesch gschrìewa, meischtens ìwer si Berüef àls Schüellehrer, sina Gegend un ìhra Gschìcht un Tràditiona. Ìm TSH Verlàg hàt'r mehrera Chronologie-Biacher veräffentligt, wo gwìssa Thema dur d làuifenda Zitt beschriiwa.
Biacher[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Les temples du savoir - Verlàg vu dr „Société d'Histoire de la Hochkirch“ - 1985 (fr)[2]
- Les Pontonniers de l'instruction du peuple - Verlàg vu dr „Société d'Histoire de la Hochkirch“ - 1987 (fr)
- Mon école- Verlàg „Éditions du Rhin“ - 1989 (fr)
- De la plume à l'ordi - Verlàg vu dr „Société d'Histoire de la Hochkirch“ - 2002 (fr)
- 10 Marle vo de Brieder Grimm verzehlt uf elsassisch, en français, auf deutsch - Drèisprochig - ebersetzt ins elsassische vum Yves Bisch - Tintenfass Verlàg - 2004
- D'r elsassische Max un Moritz; em Wilhelm Busch sine sebe Lüsbüebegschechtle - ebersetzt vum Yves Bisch - Tintenfass Verlàg - 2008
- Dr elsassisch Strubelpeter « Pierre l'Ébouriffé » - vum Heinrich Hoffmann - Zweisprochig: Elsassisch un Frànzeesch - ebersetzt vum Yves Bisch - Tintenfass Verlàg - 2008
- Chronologie de l'Alsace - TSH Verlàg - 2005 (fr)
- Chronologie des langues d'Alsace - TSH Verlàg - 2010 (fr)
- Chronologie de la Suisse - mìt em Xavier Deboffles - TSH Verlàg - 2011 (fr)
- Petit dictionnaire insolite de l'alsacien et des Alsaciens (Ungweenlig Wärterbüech vum Elsassischa un vu da Elsasser) - Larousse Verlàg - 2012 (fr)[3]
- Leçons d’alsacien, vum Yves Bisch un vum Edgar Zeidler, Verlàg vu dr Zittung L’ALSACE, 2012.[4]
Externa Links[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Perseenlig Websitt vum Yves Bisch (fr)
- Yves Bisch, l’ardent défenseur de la « Müattersproch » 27/06/2013, uf alsatica.eu (fr)
Referanz[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ CD „Prenons soin de nos aînés en alsacien“ (Pflaga unsera àlta Litt uf Elsassisch), uf www.cg68.fr (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)
- ↑ Lischta vu da Biacher vum Yves Bisch (fr). Archiviert vom Original am 11. September 2015; abgruefen am 17. September 2014.
- ↑ Büech „Petit dictionnaire insolite de l'alsacien et des Alsaciens“ (fr)
- ↑ Büech „Leçons d’alsacien“ (fr). Archiviert vom Original am 4. März 2016; abgruefen am 17. September 2014.