Delphine Wespiser

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
d Delphine Wespiser ànna 2021
Dialäkt: Mìlhüüserisch

D Delphine Wespiser (* 3. Janner 1992 z’ Mìlhüüsa) ìsch a elsassischa Scheenhaitskeeniga un Farnsahmoderàtoora üss Màschgetz ìm Sundgàui. Sa ìsch àls „Miss Alsace 2011“ un d’rnooh àls „Miss France 2012“ gwählt worra. Sa ìsch àui bekànnt fìr ìhra Unterschtìtztung vum elsassischa Diàläkt.

Laweslàuif[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Delphine Wespiser àls Miss France
Z'Milhüüsa ìm Juli 2014

Dia junga Fràui hàt fer a trinàtionàl „International Business Management“ Diplom gschtudiart, ìn drèi Schüela: z'Colmer, z'Lörràch un z'Bàsel.[1] Vorhar hàt sa a Bac ES ìm Lycée „Don Bosco“ vu Làndser gmàcht.[2]

Sa düet Hìlfsorgànisàtiona, wia s Blüetspanda un d APAMAD (Hìlf fer d ältra Litt), unterstìtza. Ìhra erschta Wärter àls „Miss France“ uf TF1 sìn a Ermüetigung fer dr Telethon gsìì (a Hìlfsoperàtion fer d Medizinforschung wo àn dr gliicha Zitt ìm Frànkrìch stàttgfunda hàt).[3] Sa hàt s Vìeh garn, sa ìsch ìm Sundgaui ufgwàchsa, ìn da landliga Tràditiona; si Großvatter hàt a Büürahoff ghàà.[4] Üss Reschpakt fer s Vìeh ìsst sa kè Fleisch, zitter mehrera Johra ìsch sa vegetàrisch. Wahrend em Johr wo sa Miss France gsìì ìsch, hàt sa s Verein „IFAW“ (International Fund for Animal Welfare) unterstìtzt. Sa ìsch dur s IFAW uf Kenia greist, fer zeiga wia d Bedrohung vu da Elefànta a wìchtig Problem ìsch.[5]

Sa ìsch zwàr ledig, àwer hàt doch a Liabschter, zitter àss sa viarzenna ìsch[6] (vor a pààr Johra war dàs küüm erlàuibt gsìì, fer a Miss France).

S Scheenheitwettbewerb „Miss France“ hàt sìch vor a pààr Johr wage’ma Streit ìn zwei Versiona teilt: eina wo dur d Geneviève de Fontenay orgànisiart wìrd, un a àndra dur d Firma ENDEMOL un TF1. D Delphine Wespiser ìsch d „Miss France 2012“ vum ENDEMOL Wettbewerb, wo dur a Sandung uf TF1 zeigt wìrd. Àm Owa vum 8. Dezamber 2012, wo d Miss France 2013 gwählt worra ìsch, hàt d Delphine Wespiser ìhra Johr àls Miss France fartig brocht.

Ìhra Unterstìtzung vum elsassischa Dialekt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Delphine Wespiser unterstìtzt d regionàla Sprocha. Sa redt Elsassisch; sa hàt’s vìel mìt ìhrem Großvàtter gredt, wo zitterhar gstorwa ìsch.[7] Àm elsassischa Wettbewerb z Kìngerscha hàt sa a Sàtz uf Elsassisch gsajt. Àm nàtionala Wettbewerb, uf TF1, hàt sa erwähnt àss sa dr Dialekt redt, mìt ema bìtsi Humor (wohrschins wag'ema liichta elsassischa Akzent): „comme vous pouvez l’entendre“ („wia-n-ìhr's känna heera“).[8] Zitter àss sa Miss France gsìì ìsch, wìrd sa ìn Sandunga àn dr frànzeescha Television iglàda, wo sa vìelmols a pààr Satz uf Elsassisch sajt. Sa ìsch dr Meinung, d junga Elsasser sotta mehr dr Dialekt reda.[9]

Üsser a Müsikclip àb un züe, ìsch uf dr frànzeescha Television wenig Plàtz fer regionàla Sprocha. A scheena junga Miss France wo so garn Elsassisch redt, dàs hàt a manker ìwerràscht un 's hàt Ìntrascht fer dr Dialekt wìdder brocht.[10] Dàs ìsch aui scho kritisiart worra, vu Teil wo-n-a pejorativ Zammahàng vum Elsàss mìt Ditschlànd màcha.[11][12][13]

Zitter ìhrem Johr àls Miss France düet d Delphine Wespieser s Elsassischa witterscht unterstìtza. Ìn Pàrtnerschàft mìt em Yves Bisch, a pànksionniarter Schüellehrer wo fer d Verbreitung vum Dialekt sehr aktiv ìsch, màcht sa elsassischa Unterrìchta ìn da Schüela. Ìm März 2014 han dia Beida a CD fer d Beàmta vu da Àltersheim veräffentligt: mìt dam CD kààt jeder dr elsassischa Grundwortschàtz lehra, fer mìt da àlta Elsasser ìn ìhrer Müetersproch a bìtsi känna reda.[14]

Ìn Politik[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ànna 2014 ìsch d’ Wespiser Kàndidààtin bii da Gmaindawààhl z’ Màschgetz gsìì — sa hàt sìch uff dr Lischta vum üssschaidanda pàrtäiloosa Bìgermaischter uffg’schtällt.[15] Àm 23. März hàt d’ Lischta 51,55 Prozant vu da iigaawana Schtìmma bikumma un hàt domìt àn dr äärschta Wàhlrunda d’ Wàhl g’wunna. D’ Wespiser ìsch àlso aina vu da älf Gmaindaräät vun ìhrem Dorf worra.[16] Àn dr Gmaindawàhl vu 2020 hàt sa sìch nìt wììder uffg’schtällt.

Ìhra umschtrìttana Mainunga[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ìm Janner 2022 hàt d’ Wespiser wahrend dr COVID-19-Pàndemii ìn dr Farnsahsandung Touche pas à mon poste ! äffentlig d’ Ìmpfung vu Kìnder kritisiart.[17][18] Sa hàt behàuipta, àss d’ Ìmpfungspolitik mehrera Litt geteedet hàt un hàt dr Àrzt Laurent Alexandre àls „Löigner“ b’schrììwa, wu-n-’r sììe wììderschproocha hàt. Ìn dr Sandung hàt sa bekànnt gaa, àss sa sìch „gànz wììderwìllig“ hàt loo ìmpfa, fìr fräi raisa därfa.[19][20][21][22]

Ìn dr saalwa Sandung vor dr frànzeescha Presidantswàhl ìm Àwrìl 2022 hàt sa gsajt, àss d’ rachtsextreema Kàndidààtin Marine Le Pen bass’r àss dr Emmanuel Macron ìsch: „Ìch wurd garn a wiibliga Presidantin hàà, ìch wott garn a Màmma vu da Frànzoosa hàà, wo sììe mìt’ra wiibliga Ämpfìndlikait versàmmelt un schìtzt. M’r wìsst gnàui, àss d’ Manner z’ vììl reeda.“[23] Sa hàt àui gsajt, àss d’ Marine Le Pen „ziamlig àchtungsvoll“ ìsch.[24] D’ Zittung Le Monde hàt g’märkt, àss d’ Wespiser fìr ìhra Mainung nìt g’schtroofa worra-n-ìsch, wahrend àss „vor a pààr Joohra, salla Wärter a Schtrììchung üss dr Farnsahlàndschàft häjga beditta hàà“.[25] Àm 1. Hornung 2024 hàt d’ Wespiser uff Sud Radio gsajt: „Ìch hàà dr Jordan Bardella garn. Ìch fìnd’na sehr g’schäit, ìch fìnd’na brillànt. Ìch main, àss’r a presidanziälla Züakunft hàt.“[26]

Ìhra Farnsahsandunga[ändere | Quälltäxt bearbeite]

àls Tailnammera
  • 2011: Élection de Miss France 2012 uff TF1, àls Kàndidààtin hàt sa d’ Wàhl g’wunna
  • 2012: Un dîner presque parfait (z’ Mìlhüüsa) uff M6, àls Kàndidààtin hàt sa s’ Wättb’warb g’wunna
  • 2012: Fort Boyard uff France 2, àls Kàndidààtin
  • zitter 2013: Fort Boyard uff France 2, àls Blanche un Rouge
  • 2016: Pop Show uff France 2, àls Kàndidààtin
  • 2017: Un dîner presque parfait (ìm Elsàss) uff W9, àls Kàndidààtin
  • 2018–2019: Drôlement bêtes : les animaux en questions uff France 4
  • 2018–2019 so wia àb 2020: Touche pas à mon poste ! uff C8, àls Schurnàlìschta
  • 2021: Mon maître est une célébrité uff C8, àls Tailnammera
  • 2022: Les Traîtres uff M6, àls Kàndidààtin
  • 2024: Bienvenue au monastère uff C8, àls Tailnammera
àls Moderàtoora
  • àb 2013: Votre Alsace uff Alsace 20
  • 2020: Fort Boyard : toujours plus fort ! uff France 2 zamma mìt’m Olivier Minne
  • 2020: Les Petits magiciens uff France 4 zamma mìt’m Sylvain Mirouf
  • 2021: Waf waf wouf wouf uff C8 zamma mìt’m Benjamin Castaldi un em Bernard Montiel
  • 2022: Viens on s'aime uff C8
  • 2022–2023: Le 6 à 7 ouvert à tous uff C8
  • 2023: Love Island uff M6 unschpeeter uff W9
  • 2023: Les Cinquante uff W9 (numma d’ Finààla)
  • 2024: L’île de la tentation uff W9

Lìteràtüür ìwwer sìe[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Delphine Wespiser – Sammlig vo Multimediadateie

Referanz[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. ↑ L'ALSACE vum 3. Oktower 2011 (fr)
  2. ↑ Interview vu dr Delphine Wespiser, uf subject.fr (fr) Archivlink (Memento vom 14. Jänner 2012 im Internet Archive)
  3. ↑ Blog L'EXPRESS Styles (fr)
  4. ↑ Zittung L'ALSACE 12.12.2011
  5. ↑ Miss France 2012 unterstìtzt d Elefànta ìm Kenya, uf www.ifaw.org (fr)
  6. ↑ Le Télégramme.com, àm 05.12.2011 (fr)
  7. ↑ Miss France 2012 en deuil, uf purepeople.com àm 03.04.2013 (fr)
  8. ↑ Sandung uf TF1, àm Momant noh 01:40:22 (fr) Archivlink (Memento vom 7. Dezämber 2011 im Internet Archive)
  9. ↑ YouTube - Miss France 2012 parle alsacien
  10. ↑ Regionàla Noochrìchta 19/20 uf france3 Alsace àm 17.12.2011
  11. ↑ Reàktiona uf Facebook & Twitter (fr). Archiviert vom Original am 17. Januar 2012; abgruefen am 17. Dezember 2011.
  12. ↑ DNA 07.12.2011 (fr)
  13. ↑ Badische Zeitung 17.12.2011 (de)
  14. ↑ CD „Prenons soin de nos aînés en alsacien“ (Pflaga unsera àlta Litt uf Elsassisch), uf www.cg68.fr (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.cg68.fr
  15. ↑ MUNICIPALES 2014. Delphine Wespiser candidate à Magstatt-le-Bas. In: L’Alsace. 21. Februar 2014, abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  16. ↑ Municipales 2020 : les résultats à Magstatt-le-Bas. In: election-municipale.linternaute.com. 31. März 2022, abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  17. ↑ Marnie Colvert: "Si tu m'aimes, tu ne te vaccines pas" : l'étonnante demande de Delphine Wespiser à son compagnon. In: Closer. 6. Januar 2022, archiviert vom Original am 1. Dezember 2023; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  18. ↑ Clara P: Delphine Wespiser "totalement contre la vaccination" : cette étrange demande qu'elle a faite à son compagnon Roger (VIDEO). In: Télé 2 semaines. 6. Januar 2022, archiviert vom Original am 19. August 2022; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  19. ↑ LA: TPMP : séquence délirante avec Delphine Wespiser, qui dérape sur la vaccination en plein direct. In: Télé Star. 7. Januar 2022, archiviert vom Original am 1. Dezember 2023; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  20. ↑ Tiffany Iacomacci: Delphine Wespiser en plein délire paranoïaque ? Son affirmation choquante sur le vaccin. In: Closer. 7. Januar 2022, archiviert vom Original am 31. Mai 2022; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  21. ↑ « Des gens meurent à cause du vaccin » : Delphine Wespiser complètement terrorisée à l’idée de se faire vacciner, l’ancienne Miss tient des propos un poil complotistes. In: Closer. 7. Januar 2022, archiviert vom Original am 2. August 2022; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  22. ↑ TPMP: Delphine Wespiser demande à son chéri de ne pas se vacciner ! In: MCE TV. 6. Januar 2022, archiviert vom Original am 29. September 2023; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  23. ↑ TPMP : L'ex-miss France Delphine Wespiser prend position pour Marine Le Pen. CNews, 14. April 2022, archiviert vom Original am 31. Mai 2022; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  24. ↑ Marine Derquenne: Présidentielle 2022 : Delphine Wespiser affirme que Marine Le Pen a "une forme de bienveillance". RTL, 14. April 2022, archiviert vom Original am 9. April 2024; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  25. ↑ Comment l’extrême droite a infiltré les médias. In: Le Monde. 8. Juli 2022, abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
  26. ↑ Damien Mercereau: «J’adore Jordan Bardella, il a un avenir présidentiel» : Delphine Wespiser sous le charme du président du Rassemblement national. In: TV Magazine. 1. Februar 2024, archiviert vom Original am 8. April 2024; abgruefen am 9. April 2024 (französisch).
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Delphine_Wespiser&oldid=1051709"