Zum Inhalt springen

Typhon

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
de Zeus und de Typhon. Euböischi Vaase, um 540 v. Chr.

De Typhon oder Typhoeus (altgriechΤυφῶν, Hesiod: Τυφάων, Pindar: Τυφῶς, Homer: Τῠφωεύς) isch i de griechische Mythologii e Traach, wo gege de Zeus gchämpft hett. Vo de Saag gits verschidnigi Variante.

Noch de Theogonii vom Hesiod hend de Tartaros und d Gaia de Typhon zügt, nochdem di olympische Götter unter de Füerig vom Zeus d Titane bisigt hend, mit de Absicht, as dee de Zeus stürze söll. Noch de Homerische Hymne het d Hera, nochdem de Zeus d Athene us siim Chopf use uf d Welt broocht hett, de Typhoeus i Parthenogenese uf d Welt broocht. Er isch z Delphi vom Traach Python uufzoge wore.

E spööteri Version vermischt di zwoo Saage, deno söll d Gaia, hässig uf de Zeus, well de d Gigante töödt hett, dee bi de Here verlüümdet haa. Si isch zom Kronos ggange und hettem s Laid gchlagt. De hett zwai Aier gnoo und die mit sim Soome iigribe und gmaint, si söll die i de Erde vergrabe, druus werdi e Gegner vom Zeus wachse. Si hett den di zwai Aier underem kilikische Berg Arimon vergrabe. Nochem Pindar ischer z Kilikie uufgwachse.

de Typhon, etruskisches Gmööld us Tarquinia.

De Typhon isch e Mischwese gsii, obe e riisige Maa mit merire Schlangebai und vo sim Chopf sind hundert Schlangechöpf abeghanget. Us sinene Augi isch Füür gschosse und er hett schuderlichi Töö vo sich gge, moll wiene Stier, denn wiene Loi oder e Hund denn hetter zischlet wiene Schlange.

Wo de Typhon grooss woren isch, hett er sich gege d Götter erhobe und Felse uf si grüert. Die sind us Angst uf Ägypte gfloche, wo si sich i Tier verwandlet hend. De Zeus hett de Strool geg en gschmetteret und de Typhon isch zom syrische Berg Kasion gfloche, wonen de Zeus mitere Sichle verwundet hett. De Typhon het sich umen gschlunge und em d Sichle eweggnoo un dodemit em sini Seene abenandgschnitte. De gläämti Zeus hett er uf Kilikie is Land vo de Arimer broocht und bi de Korykische Grotte inere Hööli versteggt. De Hermes und de Aigipan hend d Seene, wo vo de Traachefrau Delphyne biwacht wore sind gstole und die em Zeus wider iigsetzt. De Pan hett a de Chüste us Fisch e Festesse gchocht und de Typhon us sim Verstegg useglockt.

Nochem Nonnos het de Pan em Mentsch Kadmos sini Panflööte gee und de het as Hirt verchlaidet demit Musig gmacht. De Typhon isch us siim Verstegg choo und het Froid ghaa a de Flöötechläng und en bette nomee Musih z mache. De Kadmos het gmaint, wener em Seene gebi, wörer e Laiere mache und mit dere no schöneri Musig spile. Do hett de Typhon em d Seene vom Zeus ggee. De Kadmos hett die ine Hööli glait und de Zeus isch anegchroche und si sich wider iigsetzt.

De Zeus wider champffäig wore, isch mit sim Wage, wo vo gflöglete Ross zoge woren isch, vom Himmel obenabe gege de Typhon aagstürmt. De isch zom Berg Nysa gfloche und denn witter uf Thrakie, wonen de Zeus töödlich verwundet hett, so as sis Bluet numeso umegsprützt isch. De Typhon isch uf Sizile gfloche, aber de Zeus hetem de Berg Aitna nochegworffe und de Typhon ase vergrabe. De Typhon lebt no und wener sich regt chonnts zo Erdbebe und Vulkanuusbrüch.

De Typhon het bi de Arimer mit de Schlangefrau Echidna vill Uughüür zügt, nämmli de Traach Ladon, d Wasserschlange Hydra, wo vom Herakles umbroocht woren isch, d Gorgone, d Chimaira, de Höllehund Kerberos und de Orthos, d Sphinx, d Skylla und anderi mee.

  • Edward Tripp: Reclams Lexikon der antiken Mythologie. Stueggert 1991, ISBN 3-15-010371-1.
  • Lutz Käppel: Typhoeus, Typhon. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 12/1, Metzler, Stuttgart 2002, ISBN 3-476-01482-7, Sp. 943–944.