Theresia Rohner
D Theresia Rohner Mattmüller (* 1954), isch e Schwyzer Fraueräächtsaktivischti. Si het si no dr Yyfierig vum Frauestimmräächt uf Bundeseebeni fir s Frauestimmräächt im Kanton Appezäll-Innerrhode yygsetzt., wu no gfäält het. D Innerrhoder Fraue verdanke dr Rohner d Yyfierig vum kantonale Stimm- un Waalräächt anne 1990.
Wiirke[ändere | Quälltäxt bearbeite]
S Frauestimmräächt isch in dr Kanteen ab 1959 zeerscht in dr Westschwyz un speeter au andere dail vu dr Schwyz yygfiert woore.[1] Wu am 7. Februar 1971 s Frauestimmräächt uf Bundeseebeni bschlosse wooren isch, hän d Fraue in fascht allne Kanteen s Waalräächt scho ghaa oder im glyyche Zuug iberchuu. Z Appezäll Usserrhode het anne 1989 e knapp Mee an dr Landsgmai zuegunschte vum Frauestimmräächt entschiide.[1] Nume dr Fraue z Appezäll Innerrhode isch s Waalräächt nit gwäärt woore.[2]
D Theresia Rohner, Mueter vu zwoo Deechtere, Bsitzeri vun ere Haafnerwäärchstatt un Yywooneri vu Appezäll, het des nit verstande un si im April 1989 an d Standeskummissioon vu dr Landsgmai griichtet, go an däre ire negschte Zämechumft aktiv dailnee z chenne.[3] Unterstitzig het si zue däm Zytpunkt fir des Aaliige nit kriegt. Wäge däm het si si an s Bundesgriicht z Lausanne gwändet. S hegscht Schwyzer Griicht het d Entschaidig aber an Kantoon Appezäll Innerrhode retuur delegiert. Wäg dr diräkte Demokraty hän aber nume di waalberäächtige Buurger, uusschliessli Manne, iber s Frauewaalräächt fir dr Kantoon deerfe entschaide. Im April 1990 hän di waalberäächtige Manne s Aasinne, dr Fraue s kantonaal Stimmräächt z gee, wiider abgläänt.[4] Ganzi 28 Sekunde isch d Abstimmig geege s Frauestimmräächt gange.[5]
D Theresia Rohner het die Entschaidig nit welle akzeptiere un het per Zytigsaazaig 100 Fraue un Manne gfunde, wu im Kantoon gwoont hän[5] un gmainsam mit iire bim Bundesgriicht Beschwäärde yyglait hän. As Privaatpersoon isch d Rohner jetz massiive aagfyndet un anonym bedroot woore un isch wäg däm unter Bolizeischutz gstande.[6] Am 27. Novämber 1990 het s hegscht Schwyzer Griicht mit em Frauestimmräächt-Entschaid aistimmig entschiide, ass d Reegle, wu s z Appezäll Innerrhode het, e Verstooß geg di aidgnessisch Bundesverfassig sei un dr Fraue s kantonaal Waalräächt zuestiend.[7][8] Zee Joor no dr Yyfierig vum Glyychberäächtigungsartikel in dr aidgnessische Verfassig isch där Entschaid uumissverständli gsii.[4] Di internazionaal un d Schwyzer Präss het iber s Uurdail gjuzget, derwyylscht s d Geegner z Appezäll Innerrhode as Niiderlaag aagluegt hän un mediaal iber d Fraue häärzooge hän.[4] Wu im April 1991 d Fraue s eerscht Mool z Appezäll Innerrhode hän chenne weele, sin vu villicht 4000 Waalberäächtigte, wu doo gsii sin, rund ai Drittel Fraue gsii.
No dr mediaale Ufmeerksamkait het si d Theresia Rohner us dr Effetligkait zrugzooge. Im Juuni 2017 het si zum eerschte Mool wider in eme effetlige Gsprääch Yyblick in iri bolitisce Erfaarige gee.
D Theresia Rohner Mattmüller läbt hite z Inderlache un fiert e Praxis fir Cranio-Sacral-Therapiy.[9]
Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Juristinnen Schweiz (Hrsg.): 40 Frauen, die bewegen – 40 Jahre Frauen in Bewegung. Editions Weblaw, Bern 2011, ISBN 978-3-905742-92-3.
- Isabel Rohner/Rebecca Beerheide (Hrsg.): 100 Jahre Frauenwahlrecht. Ziel erreicht … und weiter? Ulrike Helmer, Sulzbach/Taunus 2017, ISBN 978-3-89741-398-6.
Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Es gibt keine Demokratie ohne die Beteiligung von Frauen. In: Frankfurter Hefte, 1. März 2018
- 10 Jahre Frauenstimm- und Wahlrecht auf Bundesebene (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) in Echo der Zeit, Schweizerische Nationalphonothek
Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ 1,0 1,1 Yvonne Voegeli: Frauenstimmrecht. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz. 17. September 2019.
- ↑ Stimmrecht für die Appenzeller Frauen? SRF, 26. April 1982, abgruefen am 27. Oktober 2019.
- ↑ Isabel Rohner/Rebecca Beerheide (Hrsg.): 100 Jahre Frauenwahlrecht. Ziel erreicht… und weiter? Ulrike Helmer, Sulzbach/Taunus 2017, ISBN 978-3-89741-398-6.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Franz Kasperski: Es bestand kein Grund mehr, Frauen das Wahlrecht zu verweigern. SRF, 27. November 2014, abgruefen am 27. Oktober 2019.
- ↑ 5,0 5,1 Katja Reim: Wahlrecht: Allein gegen den Rest von Appenzell. Berliner Kurier, 24. Juli 2017, abgruefen am 31. Oktober 2019.
- ↑ Eine Frau geht für das Stimmrecht vor Gericht. Migros Magazin 06/2011, 4. Februar 2011, abgruefen am 27. Oktober 2019.
- ↑ Bundesgerichtsurteil vom 27. November 1990. In: Amtliche Sammlung der Entscheidungen des Schweizerischen Bundesgerichts. Abgruefen am 26. Oktober 2019.
- ↑ Theresia Rohner. Journal21, archiviert vom Original am 26. Oktober 2019; abgruefen am 26. Oktober 2019.
- ↑ Rabea Grand: Mut und viel Engagement für die Politik. Jungfrau Zeitung, 15. Juni 2017, archiviert vom Original am 27. Oktober 2019; abgruefen am 27. Oktober 2019.
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Theresia_Rohner“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |