Rhybrugg Rhynau–Altèburg
Koordinate: 47° 38′ 51″ N, 8° 36′ 11″ O; CH1903: 687488 / 278087
| Rhybrugg Rhynau–Altèburg | ||
|---|---|---|
 | ||
| Brucht as | Strõssèbrugg | |
| Goot über | Rhy, km 57,0 | |
| Ort | Rhynau, Altèburg | |
| Im Stand ghalte vo | Kanton Züri | |
| Konstrukzioon | Deggti Holzbrugg | |
| Gsamtlengi | 80 m | |
| Bräiti | 4,3 m | |
| Grössti Stützwiti | 21 m | |
| Draagfähigkäit | 8 Tonnè | |
| Fertig worde | 1806 | |
| Lage | ||
| ||
D Rhybrugg Rhynau–Altèburg isch è Strõssèbrugg, wo zwǜschè Rhynau im Kanton Züri un Altèburg, èm Ortsdeil vo Jeschtettè, dè Hochrhy sowiè d Gränz zwǜschè dè Schwiz un Dütschland übberschpannt. Diè übberdachti Holzbrugg isch für ein Faarschtreifè uusglait un zellt zu dè Pfòòljochbruggè, wo hützdaag sèltè sin. Si darf vo Chraftfaarzüüg mit èm Högschtgwicht vo 8 Tonnè befaarè wörrè.
Hischtoriè
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Èrschti Hywys uff è Rhybrugg bi Rhynau stammèd uss èm Johr 1247. Urkundlich nõchgwisè isch si für s Johr 1324. Diè vomuètlich schmali, deggti Holzbrugg mit vyr bis füüf Pfòòljoch hèt aafangs im Kloschter Rhynau als Vobindig zu sinèrè Ländereiè uff dè nördlichè Rhysitè diènt un dõdemit als Vobindig vum Chleggau mit èm Thurgau. Im Johr 1444, im Volauf vom Aaltè Zürichrièg, isch d Bauwärch schwèr bschädigèt worrè un isch sellèwäg zitèwys nur für lychtè Vokeer bruuchbòr gsi. Im Johr 1799 hèn französischi Truppè im zweitè Koalitionschrièg bi irem Rüggzug uss Süddütschland d Rhybrugg abbrochè. 1804 bis 1806 hèt dè Blasius Baltèschwyler disèll mit èm hütigè Bauwärch im Uffdrag vum Kanton Züri für 6600 Guldè ersetzt. Grösseri Inschtandsetzigsmassnaamè sin 1885 gmacht worrè, dõdeby isch au d Konschtruktion voschtärcht worrè, un 1918 bis 1930 hèt mò dè Büèz a dè Pfòòljoch durrèzogè. Nõchdèmm 1953 èn starkè Bsatz mit vo dè Holzkonschtruktion mit èm Huusbock feschtgschtellt worrè isch, isch es zuè nèm Uusduusch vo stark bschädigtè Baudeil cho un 1954 zu witerè Voschtärkungè vo dè Konschtruktion. Ab 1924 hèt mò d Nutzlascht vo dè Brugg uff Faarzüüg mit èm Gsamtgwicht vo 5 Tonnè limityrt, 1953 isch è Reduzyrig uff 2,5 Tonnè un sit 1988 gildèt è Beschränkig uff 8 Tonnè.
Im Johr 1988 hüt s widder aufwändigi Reparaturè für 2 Millionè Frankè gää an der Konstruktion. Dõdeby sin im Unterbau d Pfòòljoch uusduuscht worrè. Sitdèmm stôn holzvokleideti Staaljoch uff 1,5 bis 2,0 Meter hochè Fundamèntbalchè uss Staalbedong. Bim Übberbau sin unter andrem d Querdräger durch Staalelemänt voschtärkt un durch einzelni, z schwachi Strebè uusgwechslet worrè.
Uff dè Pfylerkanzel vo dè Vorbrugg vo dè schwizer Sitè isch è Bronze-Plaschtik vom Schutzpatron, èm Heiligè Nepomuk, vom Emilio Stanzani uffgschtellt worrè, welli è Sandschteistatuè ersetzè duèt, wo dört bis 1872 gschtandè isch.
Konschtruktion
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S öppè 80 Meter langi Bauwärch bschtòt uss èrè dreifäldrigè, öppè 63 Meter langè deggtè Holzbrugg un beidsitigè Steibruggènè als Widderlager. Diè gmuèrtè, nit übberdachtè Bogèbruggè!nè hèn zwei Öffnigè am rächtè un linkè Rhyufer. D Holzbrugg isch 4,3 Meter breit un 3,05 Meter hoch un wyst drei Fälder mit èrè Stützwitti vo öppè 21 Meter uff. D Hauptdrägerkonschtruktion i dè Längsrichtig bschtòt uss eim dreifachè Sprèngwärch. D Faarbaan lyt uff Längsdräger, wo übber Querdräger un Hängesüülè d Lascht i s Sprèngwärch witerleitet. D Dragfähigkeit vo dè Holzkonschtruktion isch durch dè Ybau vo nüü hochghängtè, stäälernè Längsdräger un vyr Staalraamè höcher gmacht worrè. Di! beidè mittlerè Bruggèpfyler sin als Pfòòljoch uusbildet, wo jewyls uss èrè Reihè vo acht Pfôôl bschtôn.
Luèg au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Literadur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Hans Rudolf Stierli, Erwin Stucki, Paul Wüst: Vor dem Bau der N4: Die Rheinübergänge zwischen Stein am Rhein und Eglisau. I dè:Rheinbrücke N4, Hrsg. Nationalstrõssèbüro vum Kanton Schaffuusè, Meier Volaag Schaffuusè 1995, ISBN 3-85801-112-6
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Rheinbrücke Rheinau–Altenburg – Sammlig vo Multimediadateie- IVS Dokumentation, ZH 902.1.2, Rhynauer Rhybrugg (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) (PDF-Datei; 254 kB)
| Di nögscht Brugg flussufwärts: Brugg uff d Rhyinslè mit èm Kloschter Rhynau bi Rhynau (übberschpannt nit deè ganz Fluss) Brugg übber s Chraftwärch Rhynau |
Bruggene öber de Rhy | Di nögscht Brugg flussabwärts: Rhybrugg Rüèdlingè |
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Rheinbrücke_Rheinau–Altenburg“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |