René Kueny

Dialäkt: Mìlhüüserisch

Dr René Kueny (* 1. Dezamber 1911 z’ Rìxa, Owerelsàss; † 21. Jüüli 1937 z’ Mìlhüüsa) ìsch a elsassischer Gwàltverbracher gsìì. Ar ìsch waga dr Vergwàltigung vu zwai Maidla un wagem Mord vu dr klaina Jeanine Toillon zem Tood verurtailt worra. Ar ìsch vor àm Zuchthüüs vu Mìlhüüsa käpft worra — ’s ìsch d’ lätschta Hìnrìchtung z’ Mìlhüüsa gsìì. Dr Kueny hàt maa „dr Blüatsüüger vum Hardtwàld“ gnännt (uff Frànzeesch le vampire de la Hardt), wial’r doo siina Verbracha begànga hàt. Vu dr Àffar hàt maa-n-ìm gànz Frànkrììch grädd.

Laawesbschriiwung

Dr René Kueny ìsch ànna 1911 z’ Rìxa bii Mìlhüüsa ìn’ra jeenischa Fàmìlia-n-uff d’ Walt kumma. Ar ìsch dr äältschta vun älf Kìnder gsìì. Mehrera vu siina Verwàndta sìnn Àlkoholiker gsìì. Ìn siina Kìnderjoohra-n-ìsch dr Kueny a güater Schialer gsìì, àwwer ar ìsch sehr z’ruckhàltend gsìì. Üsserhàlb vu dr Schüal ìsch’r jedoch sehr undizipliniart gsìì; d’ Bewoohner hann ìhn àls a „Frachdàcks“ un a „Schtrolch“ bschrìewa. Wagadam hàt’r sii Militäärdianscht ìn’ma Disziplinààr-Regimant z’ Gabès ìm Tüneesia gmàcht.

Noch àls Ärwàcksaner hàt dr Kueny bii siinera Müatter àm 4, Rue du Fossé z’ Rìxa glabt, ìn’ma Schtaihüüs, wo dr Vàtter hàt loo bàuia. Ìn da Joohra 1930 ìsch dr Vàtter àn Krabs gschtoorwa. Dr Kueny ìsch Tààglehner ìn’ma Rìxamer Bàuikonzärn gsìì. Dr greeschta Tail vu siinera Zitt hàt’r uff siim Fàhrààd verbràcht, fìr allaina Fràuija-n-üüssschpànifa.

Vor 1931 ìsch dr Kueny schuu viarmol waga Diabschtàhl iigschpärrt worra. Sii äärschter Diabschtàhl hàt’r mìt 15 Joohra veriawt. Ànna 1932 un 1933 hàt’r viar Maidla un zwai Fràuija-n-ìm Hardtwàld verfolgt. Ar ìsch àui oft ìm Wàld un biim Kànààl nàckt vor da Litt gloffa. Ànna 1933 hàt’r àm Rìxamer Bàhnhoof a 34-jaahriga Fràui, d’ Madeleine Kronenberg, ìwwerfàlla; wagadam ìsch’r züa säcks Moneta Zuchthüüs verurtailt worra. Schpeeter hàt’r dräi wittera Fràuija-n-ìwwerfàlla. Àm 3. Àuigscht 1936 hàt’r z’ Gaischpìtza-n-a 23-jaahriga Fràui ìwwerfàlla. Ar hàt sìe gschlààga àwwer hàt sìe nìt känna vergwàltiga; ar hàt ìhr Taschla gebschtoohla. A pààr Wucha schpeeter hàt’r z’ Sàuisa d’ 64-jaahriga Fràui Mugnier wälla vergwàltiga, àwwer hàt müassa flìchta; ar hàt numma-n-ìhra Ühra gebschtoohla.

Dr Kueny ìsch a dìnner, dunkelhààriger Mànn vun äbb 1,65 Määter gsìì. Àm Ààfàngsjoohr 1936 hàt’r a Fàllendaweh-Ànfàll ghàà; ar ìsch mìt Bedaiwungsmìttel behàndelt worra.

Äntfiahrung vu dr Jeanine Toillon un dr Jacqueline Girardot

Àm 31. Àuigscht 1936 hàt s’ niinjaahriga Maidla Jeanine Toillon mìt ìhrer säcksjaahriga Schwaschter vor àn dr Iigàngstììra vum Gàschthüüs „Brasserie Mulhousienne“ düa schpìela. S’ Gàschthüüs hàt sìch àn dr Kritzung vum Tiafgrààwa un vum Chemin du Damberg ìm Mìlhüüser Vorort befunda, grààd àn dr Granz zu Brunscht. S’ Watter ìsch scheen gsìì; d’ Maidla sìnn vun’ra Nàchbàra beobàchtet worra. Geega 16 Ühr 30 ìsch a Rààdfàhrer vu dr Schtaischtrooss har kumma, un hàt vor àn da Maidla ghàlta — ’s ìsch nàdììrlig dr René Kueny gsìì. D’ Maidla hann sìch kää Sorga gmàcht, dänn dr Kueny-n-ìsch nìt drohend gsìì. Sa hann kää Elsassisch känna, àlso hàt dr Kueny sìe uff Frànzeesch gfrooga, wu sìch a Tüüwàklààda ìn dr Neecha bfunda hàt. Ar hàt gsajt, àss’r d’ Schtàdt nìt känna hàt un hàt ìn dr Jeanine vorschlààga, sìe uff’m Fàhrààd z’ namma fìr bis àm Lààda àn dr Àltkìrcher-Schtrooss fàhra. S’ àndra Maidla-n-ìsch nìt mìt ìhm gfàhra. Àm Oowa-n-ìsch àwwer d’ Jeanine nìt z’ruckkumma. Ìhra Äältra hann d’ Polizäi uffmärksààm gmàcht, àwwer maa hàt s’ Maidla nìt gfunda.

Àm nachschta Tààg ìsch d’ sewajaahriga Jacqueline Girardot z’ Riedsa-n-uff dr Schtrooss biim Naegelberg-Wàld vu’ma Mànn äntfiahrt worra. Sa hàt mìt dr klaina Madeleine Walter uff Rìxa düa làuifa, wu ìn dr Madeleine ìhra Vàtter hàt düa schàffa. Dr Mànn hàt ìn da Maidla vorgschlààga ghàà, sìe mìt’m Fàhrààd haima z’ brìnga. D’ Madeleine ìsch bii ìhrem Vàtter z’ Rìxa-n-àbgschtìega, un dr Kueny ìsch ìn Rìchtung vum Hardt-Wàld witter gfàhra. D’ Jacqueline ìsch noch àm Laawa gsìì, wu-n-a Hàbsamer Büür sìe àm nachschta Tààg ìm Wàld gfunda hàt. Dr Dokter Heitzer hàt a Schaadeltrauma un mehrera Blüatuntergìss fäschtgschtällt; ìhr Dàrm ìsch verlächert gsìì. S’ Maidla-n-ìsch àui àm rachta-n-Àuiga schwar verlätzt gsìì. Ìn da Schàndàrma hàt d’ Jacqueline gsajt, àss dr Kueny sìe ìm Wàld gschlààga un vergwàltigt hàt. Wu sa ìhn Ohnmàcht käijt ìsch, hàt dr Kueny glàuiwa, àss sa toot gsìì-n-ìsch un ìsch gflìchta. S’ Maidla-n-ìsch ìm Schpitààhl pflaagt worra.

Verhàftung

Wu dr Kueny d’haim z’ Rìxa verhàftet worra-n-ìsch, hàt’r Zittungsàrtìckel ìwwer siina aigana Schtrooftààta düa laasa. Vor da Schàndàrma hàt’r sìch unmìttelbàr fìr d’ Verbracha schuldig bekännt: Ar hàt gsajt, àss’r d’ Jeanine Toillon biim Île Napoléon z’ Ìllzig vergwàltigt hàt un sìe drnooh ìn dr Rhii-Rhône-Kànààl gworfa; s’ Maidla säjg wìeder uffgschtànda, àwwer ar hatt sìe nochamol gschlààga un mìt’ma Schtacka gedruckt, fìr àss sa ìm Kànààl versüüfft. Noh dr Verhàftung hàt dr Kueny àm Süacha vu dr Laicha-n-ìm Kànàl müassa mìtmàcha. D’ Süachàkzioon hàt dr Schàndàrmeriikàpitään Bretegnier glaita. Doo hann lokààla-n-Iiwoohner dr Kueny bschìmpft. D’ Laicha hàt maa-n-àwwer ìm Kànààl nìt gfunda. Àm gliicha Tààg hann d’ Schàndàrma mìt’m Kueny a Wìederzammasätzung vu da Vergwàltigunga-n-ìm Hardtwàld orgànisiart. Doo druff hàt maa dr Kueny ìns Zuchthüüs vu Mìlhüüsa gbràcht. Vor’m Hàuiptiigàng vum Zuchthüüs hàt d’ Mänschamänga dr Kueny wälla schtainiga. Dr Kueny ìsch àlso dur a Hìntertììra inagànga.

Àm Friitig em 4. Septamber geega 5 Ühr 30, hàt a Büür d’ Laicha vu dr Jeanine Toillon ìm Kànàl uffgfunda, zwai Kilomääter schtroomàbwarts vum Ort vum Vertrìnka.

A Psyschiàter hàt ärkläärt, àss dr Kueny nìt gaischteskrànk gsìì-n-ìsch. Ìm Kueny hàt maa dr Ìwwernamma „Blüatsüüger vum Hardtwàld“ odd’r „Blüatsüüger vu Mìlhüüsa“ gaa, ìm Vergliich mìt’m diitscha Märder Peter Kürten, wo àls „Blüatsüüger vu Düsseldorf“ bekànnt gsìì-n-ìsch. Dr Kueny ìsch àui àls „Luschtmärder“ bezaichent worra.

Prozass

Àm 28. Àwrìl 1937 hàt dr Prozass vum Kueny àm Owerelsassischa Schwurgrìcht z’ Kolmer schtàttgfunda. Doo sìnn Schurnàlischta vum gànza Frànkrììch kumma; dr Grìchtssààl ìsch voll gsìì un vìel Litt hann hìnter àm Toor müassa blìewa. Kurz noh 9 Ühr 30 hàt maa-n-àwwer bschlossa, àss dr Prozass hìnter verschlossana Tììra schtàttfìnda wìrd. Vertaidigt worra-n-ìsch dr Kueny dur d’ Ànwàlt Stark, Eisenbraun un Keiflin. Dr Kueny hàt gsajt, àss’r siina märderischa Triiber nìt hàt känna behärrscha. Dr Prozass ìsch àm 16 h 10 schlussgmàcht worra un àm 17 Ühr 40 ìsch dr Kueny zem Tood verurtailt worra.

Dr Kassazioonshoof hàt dr Rewisioonsààtrààg vum Kueny-n-àbgwìesa. Dr frànzeescha Schtààtspresidànt hàt verwaigert, dr Kueny z’ begnaadiga.

Hìnrìchtung

Àm Oowa vor dr Hìnrìchtung vum Kueny hàt maa schuu s’ Fàllbäil vu dr Riadasamer Brucka har känna sah; ’s ìsch vor àma Garaasch unter era Bààscha gsìì. Àm 22 Ühr 30 sìnn d’ Schàndàrma un d’ Mobilgàrda-n-àm Place du 14-Juillet ànakumma. Drnooh hàt maa dr Tail vu dr Rue d’Ensisheim zwìschem Ìllzigàss, dr Nordfaldschtrooss un em Dentschaschtrooss gschpärrt. Àui d’ Rue de l’Espérance ìsch àb dr Kritzung vu dr Wiidabàuimschtrooss gschpärrt worra, wia àui a Tail vu dr Schtarnschtrooss.

Bii dr Hìnrìchtung hann numma 50 Schurnàlischta därfa drbii sìì, wia àui nàdììrlig dr Mìlhüüser Schtààtsànwàlt Chanrigaud, ìm Kueny siina Ànwàlt un ìn dr Jacqueline Girardot ìhra Äältra. S’ Puplikum hàt ìn dr Witta müassa blìewa. Naamlig sìnn d’ Züaschàuijer àn dr Hìnrìchtung vum Joseph Schoelcher ànna 1932 nah vum Fàllbäil gschtànda gsìì un hann dr Toodverurtailt bschìmpft; ’s ìsch àui a Druckeda gsìì.

Àm 2 Ühr nàchts hàt maa s’ Fàllbäil vor àm 3, Rue d’Ensisheim, zwìschem Zuchthüüs un em Grìcht, üüssschtàfiart. Àm 3 Ühr 15 hàt dr Schtààtsànwàlt dr René Kueny ìn siinera Gfangnisszälla verwäckt. Ìn siinera Zälla hàt dr Kueny bii zwai Priaschter gebiichta —d’ Abt Zinder un Meyer—, un ìsch drnooh mìt ìhna ìn d’ Gfangnisskàppal gànga, wu-n-a Àmt àbghàlta worra-n-ìsch. Wahrem Gottesdianscht hàt dr Kueny lüüt batta un ghììla. Ar hàt drnooh siina lätschta Glääser Rum gtrunka un siina lätschta Zigarättla gràuicht, vor äbb dr Hanker Anatole Deibler ìhn gwascha un ààglajt hàt. Schliasslig hàt dr Kueny a lätscht Briaf àn siina Müatter un Schwaschter unterschrìewa. Àm 4 Ühr 16 ìsch’r unter’m Fàllbäil gbràcht worra un ìsch vum Hanker hìngrìchtet worra. Sii Kopf ìsch ìn a Korb käijt. ’S ìsch ìm Deibler siina 290. Hìnrìchtung gsìì. Noh dr Hìnrìchtung hàt maa-n-uff’m schnallschta Waag s’ Plàtz gputzt un s’ Fàllbäil àbbàuia. Geega 5 Ühr ìsch d’ Rue d’Ensisheim wìeder gäffnet worra.

Vor un noh dr Hìnrìchtung vum Kueny-n-ìsch a Debàtta-n-ìwwer d’ Toodesschtroof ìm Frànkrììch gsìì. Noh dr Hìnrìchtung ìsch ìn dr elsassischa soziàlischta Zittung Le Républicain du Haut-Rhin a Kolumna ärschìena, wu dr Àuitoor d’ Toodesschtroof haftig kritisiart hàt —ìn siina Àuiga-n-ìsch d’ Toodesschtroof a Àrt vu mìttelàlterliger Faijerlikait gsìì, wo d’ Märder nìt verschiirt hàt.

Dr René Kueny ìsch d’ lätschta Pärsoon, wo z’ Mìlhüüsa hìngrìchtet worra-n-ìsch.

Lìteràtüür

• Jean-Marc Thiébaut: 1937 : la mort pour le « vampire de la Hardt ». In: Gérard Colin, Jean-Claude Bonaud, François Moulin (Hrsg.): Les grandes affaires criminelles de Lorraine, Franche-Comté, Alsace (= 100 ans de faits divers. Band 1). L’Est républicain, Vosges Matin, Dernières Nouvelles d’Alsace, 2010, S. 33 (französisch). 
• Bernard Fischbach: Mulhouse : la 290e exécution du bourreau Deibler. In: Histoires troublantes et criminelles d’Alsace. Éditions du Rhin, Oberschtaibrunn 31. Dezember 1984, S. 11 un ff. (französisch, google.fr [abgerufen am 25. Mai 2022]). 
• Emmanuel Car.: Le vampire de Mulhouse. In: Marius Larique (Hrsg.): Détective. Nr. 411, 10. September 1936, S. 2–4 (französisch, criminocorpus.org [PDF; abgerufen am 25. Mai 2022]). 
• Philippe Artois: Le monstre de Mulhouse. In: Police Magazine. Nr. 303, 1936, S. 12, 14 (französisch, criminocorpus.org [abgerufen am 1. Juni 2022]).