Perasia
D Perasia (altgriechisch: Περασία, Perasía) isch e Göttin, wo i de Antiiki im kilikische Ort Hierapolis Kastabala („Hailigstadt Kastabala“) vereert woren isch. Si werd uf Münze vo de Stadt abbildet.
De Strabon het de Kult chorz bischribe und d Göttin Artemis Perasia gnennt. Er schribt, as d Priesterine barfuess öber Gluete laufid, ooni ass die sich d Füess z verbrennid.[1] De Iamblichus, wo im 4. Jh.n.Chr. gschrebe hett, sait no, as d Priesterine i de Trance öber Flüss gönd und i Gegete, wo nöd zuegänglich saied, uusschwärmid.[2]
E wichtigs Zügnis isch en aramäischi Inschrift ufeme Grenzstai us Bahadırlı wo ane 1957 gfunde woren isch. Da Dorf litt 6 Kilomeeter nordwestlich vo Karatepe und guet 20 Kilomeeter nördlich vo Kastabala. D Inschrift cha is 5. oder 4. Joorhundert v.Chr. datiert werde. Si nennt d „Kubaba vo pwšr, wo z Kastabala isch“ (kbbh zy pwšr zy bkštbly). De Biiname werd i de gliiche Inschrift nomole gnennt aber mit vertuuschte Luut as: kbbh zy pšwr. Do hieroglyphe-luwischi Inschrifte us de Kommagene d Kubaba mit de Göttin Ala glichsetzid und die äänlichi Züüg wie d Artemis hett, chamer aanee, as d Perasia en äänlichi Funktion ghaa hett.
E römerzittlichi Inschrift us Kastabala selber setzt die Göttin grad mit merere Göttine gliich, nämmli mit de Artemis, de Moogöttin Selene, de „Füürträgeri Hekate“, de Aphrodite und mit de Demeter. Do die Inschrift aber zimmli glernt und uufgsetzt würkt, chamer nöd vill us dene Gliichsetzige schlüüsse. D Nennig vo de Hekate und vo e Demeter isch woll drum, well die Göttinne i de griechische Mythologii mit Fackle verbunde werid, grad ase wie d Perasia oo. Münze us Kastabala nämmli zaiged as Attribut vo de Perasie Fackle und Pinie ab. D Göötin selber werd miteme Schlaier abbildet und emene Kalathos as Chopfbideckig, mengisch cha si o e Turnchroone trääge, ganz äänlich wie die griechischi Göttin Tyche. Innere antiike Inschrift chunnt ainisch de Manename griechischi Perasidoros „Goob vo de Perasia“ vor.
De Name Perasia füert de Strabon uf altgriechisch πέραθεν (pérathen) „vo enet her“, well de Orest di taurischi Göttin enet vo de Krim öbere uf Kilikie broocht heb, e hellenistischi Interpration, wo d Grieche o vo de Göttin Ma verzellt hend, aber im End nünt mitem Wese vo dene Göttine z tue hett. D Grieche hend alliwiil gern Sache mitenand verbunde, wo gär nöd zämeghöörid. Moderni Düütige vom Name gits oo, aber kani werd vo de Forschig anerchennt. De René Lebrun maint, de Name sai uf d Göttin Ištar parašši zruggfüere, wo i de Apologii vom hethitische König Ḫattusili III. gnennt werd.[3] De Oliver Casabonne maint, de Name ghööri zom hethitische Rossgottt Pirwa oder zom hethitische (und luwische) Wort peru- „Fels, Stai“.[4]
Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Nathanael Andrade: Local authority and civic Hellenism: Tarcondimotus, Hierapolis-Castabala and the cult of Perasia, Anatolian Studies, Vol. 61 (2011), pp. 123-132
- André-Robert Dupont-Sommer: Une inscription araméenne inédite de Cilicie et la déesse Kubaba; Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, 105.1 (1961), 19-23.
- André-Robert Dupont-Sommer: La déesse de Hiérapolis Castabala; Bibliothèque archéologique et historique de l'Institut français d'archéologie d'Istanbul 16. Paris 1964.
Bileeg[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Strabon: Geographike 12, 2, 6 (537)
- ↑ Iamblichus: de myst. 3, 4
- ↑ René Lebrun: À propos des déesses Maliades et de quelques épiclèses gréco-asianiques; Kernos 2 (1989), S. 83-88
- ↑ Oliver Casabonne: Réflexions sur les relations entre la Cappadoce méridionale et la Cilicie : les deux Kastabala et Artémis Pérasia; La Cappadoce méridionale de la Préhistoire à l'époque byzantine, Istanbul 2012. S. 171-177