Dr Basler Oberzumftmäister
| Dialäkt: Baseldütsch |
Oberzumftmäister oder Oberstzumftmäister isch z Basel e politischs Amt gsi, wo im Middelalter iigfüert worden isch. Er het d Ooberufsicht und d Grichtsbarkäit über d Zümft ghaa.[1]
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Wo im 13. Joorhundert z Basel Zümft gründet worde si, häi si sich rasch zu politische Instituzioone entwicklet. Vo 1272 aa het e Zumftmäisterkollegium existiert. Dr Vorsitzend von em isch dr Oberzumftmäister gsi, wo 1305 zum erste Mol erwäänt worden isch. Er isch bis 1424 vom Bischof ernennt worde und as bischöflige Dienstmaa vo de Zümft kwaasi unabhängig gsi. D Oberzumftmäister si bürgerlig gsi und näbenem Bürgermäister us em Ridderstand en Art Volksdribuun.[1] 1402 isch en Ufstand vo de Zümft niidergschlaage worde und dr Peter zem Ange het sich zum Oberzumftmäister ufgschwunge und mit em Herman Fröweler vo Eerefels und em Bürgermäister Hans Ludmann vo Rotbärg gmäinsami Sach gmacht und zämme häi si über d Stadt regiert. Erst wo dr zem Ange 1409 gstorbe isch, häi d Zümft dr Zumftmäister vo dr Schlüsselzumft, dr Henman Buochpart, zum Oberzumftmäister chönne mache und eso iiri Machposizioon zruggerooberet.[2]
Spööter het dr Basler Root dr Oberzumftmäister gweelt. Dr nöi und dr alt Oberzumftmäister häi zämme mit em Burgermäister und em Altburgermäister em Root vorgsässe.[3]
Mit dr Verfassig vo dr Helvetik häi d Zümft und iiri Verdräter alli iiri politischi und wirtschaftligi Macht verloore, bis si mit dr Mediazioon wider iigsetzt worde si, aber ooni die politischi Macht wo si früener ghaa häi. Ändgültig Schluss mit iirer Bedütig isch s gsi, wo die nöi Basler Verfassig in Chraft dräte isch, wo mit dr Bundesverfassig vo 1874 het müesse konform si.
Bekannti Oberzumftmäister
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Jakob Meyer zem Haas, vo 1522 aa bis er 1530 zum Bürgermäister gweelt worden isch
- Johann Rudolf Wettstäi, vo 1635 aa. 1645 isch er Bürgermäister worde und het bi de Verhandlige zum Westfälische Friide d Unabhängikäit vo dr Äidgenosseschaft vom Häilige Römische Riich usghandlet
- Peter Ochs (1796 bis 1798), wo 1798 die friidligi Basler Revoluzioon gläitet und denn e wichdigi Rolle in dr Helvetische Republik gschbiilt het.
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ 1,0 1,1 Heinrich Anton Mascher: Das deutsche Gewerbewesen von der frühesten Zeit bis auf die Gegenwart: nach Geschichte, Recht, Nationalökonomie und Statistik, Döring 1866, S.174
- ↑ Sabine von Heusinger: Johannes Mulberg OP († 1414): ein Leben im Spannungsfeld von Dominikanerobservanz und Beginenstreit, Akademie Verlag, 2000, S.67f.
- ↑ Amy Nelson Burnett: Teaching the Reformation: Ministers and Their Message in Basel, 1529-1629, Oxford University Press, 2006, S.303