Nafplio

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
di venezianischi Festig ufem Palamidhi.
Nafplio vom Palimidhi us gsie.

Nafplio (noigriech. Ναύπλιο ˈnafpliɔ, n. Sg., i de Antiki: Nauplia, altgriechΝαυπλία, f.Sg. und i de Venezianische Zitt Napoli di Romania, isch e Hafestadt am Argolische Golf i de Peloponnes. Si isch vo 1829 bis 1834 d Hoptstadt vo Griecheland gsii.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Noch de Saag isch di antiki Stadt Nauplia vom Nauplios gründet wore.[1] De Name vo demm sii Soo Palamedes lebt hütt im Name vom Hügel Palamidhi (215 m.ü.m.) witter, wö im Ooste vo de Stadt litt.

De Ort isch scho i de Staizitt biwonnt gsii. Us de mykenische Zitt stamed Chammeregräber am Hang vom Palamidhi und velicht werd die Hafestadt scho i de ägäische Ortsnameliste vom ägyptische Pharao Amenophis III. (1390-1352 v. Chr.) as "Fremdland" nw-pi-r3-i-jj (nu-pi-ra-ja) gnennt.

I de archaische Zitt isch Nauplia Mitglid vom Bund vo Kalaureia gsii[2] Um 600 v. Chr. isch es vo de Stadt Argos eroberet wore, well sich Nauplier mit Sparta verbündet ghaa hend. D Nauplier sind uf Messenie gfloche und hend sich dai z Methone niderloo.[3] Nauplia isch vo e Argiver as Hafestadt uusbaut woore und im 3. Joorhundert v. Chr. isch de Berg Akronafplia bifestigt wore, wo im Süüde vo de Stadt litt und as e Landzunge is Meer useraagt. Wo de griechische Schriftsteller Pausanias im 2. Joorhundert n. Chr. an Ort choo isch, hett er numeno Ruine gfunde und e Tempel vom Poseidon.[4]

I de byzantinische Zitt isch Nauplion, oder wies spööter gnennt woren isch Anapli (Ναύπλιον; Ἀνάπλι) e nöd bsunders wichtige Hafenort gsii. Bikannt isch de Strateeg Nikephoros vo Nauplion, wo ane 1033 a de dalmatische Chüste arabischi Piraate bisigt hett. Im 12. Joorhundert isch öber de antike Ruine ufem Akronafplio e Festig baut wore.

Im Joor 1211 isch Anapli, wo vom Leon Sgourus vertaidigt woren isch, vo de Franke iignoo wore. D Venezianer wo ane 1389 d Stadt öbernoo hend, hend d Festig ufem Akronavplio verstärcht. Ane 1540 hend Törgge d Stadtt eroberet, 1685 isches vom Francesco Morosini för Venedig zruggeroberet wore. Napoli di Romania, wies dozmool gaisse hett, isch starch bifestigt wore und isch denn d Hoptstadt vo Morea gsii. Wegem Chrieg mit de Törgge hend d Venezianer vo 1711 bis 1714 ufem Palamidhi e noiji Festig baut, doch ane 1715 isch Napoli di Romania vo de Törgge ignoo wore und d Bivölkerig ermordet wore.

Di griechische Fraihaitschämpfer hend 1822 d Nafplio eroberet und 1825 hett do i de Vouleftiko-Moschee s ersti griechische Parlament taget. Nafplio isch ane 1829 d Hoptstadt vo Griecheland wore. Im 9. Oktober 1831 isch i de Cherche vom Hailige Spyridon de erst griechischi Ministerpräsident Ioannis Kapodistrias vom Soo vom eemolige Bey vo de Mani ermordet wore.

Nochdem de Otto I. vo Bayere ane 1832 zom griechische König gwäält woren isch, hett de sini Residenz z Nafplio uufgschlage, isch aber ane 1834 uuf Athen zoge, wo sitt denn di griechisch Hoptstadt isch.

Turistischi Plätz[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Altstadt litt ufere Landzunge, wo im Süüde vom Berg Akronafplio öberraagt werd. Uf demm isch e Festig, wo scho vo de Byzantiner baut woren isch und auf vo de Türgge und Venezianer bruucht und uusbaut woren isch. Di venezianischi Festig ufem Palamidhi im Ooste vo de Stadt isch erst vo 1711 bis 1714 baut wore, i de Festig isch d Cherche Santo Andrea. E dritti Festig litt uf de Insle Bourtzi, wo früenner d Iifaart vom Hafe öberwacht hett. I de Noizitt isches s Gfängnis vo Lütt gsii, wo zum Tood verurtailt wore sind.

I de Altstadt litt s Archäologische Museum, wo früener e venezianischi Kaserne gsii isch. Do stoot au s Huus vom Groof Armansberg, wo de griechisch Vizekönig gsii isch und s ersti griechische Gymnasium. Au d Vouletiko-Moschee usem 16. Joorhundert und d Chile Agios Georgios, wo vo de Venezianer im 14. Joorhundert baut woren isch und vo de Törgge zonere Moschee gmacht woren isch, denoo isches wider as e katholischi Cherche bruucht wore mit Gmööld, drunder e Kopii vom Oobedmool vom Leonardo da Vinci. D Chile Agios Spyridon stammt usem Joor 1702, a de Ussemuur chamer no d Gweerchugle aaluege, wo s Schicksall vom Kapodistrias bisiglet hett.

Fuessnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Strabon 8,6,2
  2. Strabon 8,6,14
  3. Pausanias, 4,24,4; 27,8; 35,2)
  4. Pausanias: 2,38,2