Isorno TI
| S TI im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Tessin und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Isorno vermyde, wo öppis anders meined. |
| Isorno | |
|---|---|
 | |
| Basisdatä | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Tessin (TI) |
| Bezirk: | Locarno |
| Kreis: | Onsernone |
| Gmeind | Onsernone |
| PLZ | 6661 |
| Koordinate: | 695426 / 117589 |
| Höchi: | 678 m ü. M. |
| Flächi: | 17,1 km² |
| Iiwohner: | 324 (31. Dezämber 2013)[1] |
 Auressio | |
| Charte | |
 | |
Isorno TI isch es Dorf i de politische Gmai Onsernone im Kanton Tessin in dr Schwyz. Es ghert zum Chrais (circolo) Onsernone im Bezirk Locarno.
Geografi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Gmai Isorno im Onsernonedal het ihre Name vum glychnamigte Fluss iberchuu, wu vum italienische Gebiet häärchunnt un derno dur s Onsernonedal fliesst. Nochbergmaine sin Cavigliano, Centovalli, Maggia, Mosogno un Onsernone. Zum Ortsdail Berzona ghert au no dr Wyler Seghelina, zue Loco d Wyler Niva un Rossa gsii.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Isorno isch entstande anne 2001 dur d Fusion vu dr bishärige Gmaine Auressio, Berzona un Loco.
Auressio isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1233 as Oraxio, Berzona anne 1265 as Berzona, Loco anne 1224 as Loco.
Am 10. April 2016 het Isorno mit dän ehemolige Gmaine Gresso, Mosogno und Vergeletto i d Gmai Onsernone fusioniert.
Verwaltig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Burgermaischter (Sindaco) vu Isorno isch dr Athos Rima gsii.
Bevelkerigsentwicklig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Auressio | 198 | 260 | 249 | 202 | 193 | 164 | 139 | 111 |
| Berzona | 235 | 260 | 224 | 202 | 191 | 151 | 146 | 134 |
| Loco | 600 | 745 | 681 | 634 | 556 | 402 | 335 | 306 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Auressio | 113 | 68 | 76 | 52 | 56 | 58 | 71 | 71 |
| Berzona | 111 | 94 | 84 | 79 | 74 | 61 | 58 | 48 |
| Loco | 289 | 247 | 258 | 204 | 210 | 224 | 237 | 254 |
Dialekt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr lombardisch Dialäkt vu Isorno ghert zum Ticinese.
Böuwärch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Chilche S. Antonio AbateAuressio (1526 gweit)
- Chilche S. Defendente, Berzona (1564 böue, syt 1777 Bfaarchilche)
- Kapäll S. Maria, Berzona (1682)
- Kapäll S. Maria Lauretana, Seghelina (1766)
- Chilche S. Remigio, Loco (1228 zum erschte Mol gnännt, aafangs 16. Jh. nei böue, mit ere Nachtmohlsdarstellig vum flämische Moler Godefridus Maes vu 1683)
- Kapäll S. Giovanni Nepomuceno, Niva (spotbarock)
- Kapäll Madonna di Re, Sassello (Ändi 17. Jh.)
- Villa Edera, Auressio (1887 böue loo vum Paolo Antonio Calzonio, aafangs 1930er restauriert, hite d Jugedhärbärg)
Lyt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Noch em Zweete Wätchrieg sin e Raie vu bekannte Chinschtler un Schriftsteller zytwys z Berzone gwohnt, unter anderem dr Max Frisch vu 1964 bis zue sym Dod 1991, dr Alfred Andersch vu 1958 bis zue sym Dod 1980 un dr Golo Mann.
Bilder
[ändere | Quälltäxt bearbeite]-
Kapäll S. Giovanni Nepomuceno -
-
-
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Elfi Rüsch: Distretto di Locarno IV. Hrsg. Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte, Bern 2013, ISBN 978-3-03797-084-3.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Isorno – Sammlig vo Multimediadateie- Marco Marcacci: Isorno. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Vasco Gamboni: Loco. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Vasco Gamboni: Auressio. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Vasco Gamboni: Berzona. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Fuessnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
