Internazionals Dialäktinstitut
S Internazionale Dialäktinstitut – churz «IDI» – isch en Organisazioon, wo sech für d Literatur und die sproochepolitische Situazioon vo de Mundarte inträssiert.
Inhaltsverzeichnis
Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Es isch ane 1976 uf de Internazionale Dialäktdääg im öschtryychische Krems als Verein gründet worde. Syni Gschäftsstell isch zerscht z Wien gis und 1992 uf Innsbruck cho, sid 2015 isch si z Niedernsill im öschtrychische Land Salzburg.
Bi däm Verein mache meh als hundert Dialäktautoore und -autoorinne mit oder sind früener drby gsi, die meischte vonne chöme us em düütschsproochige Gebiet; und es het derby au anderi Organisazioone, wo sech für d Dialektliteratur und für Minderhäitesprooche angaschiere.
Es goot bim IDI syne Aktivitääte – andersch als deilwys bi n ere alte mundartleche «Heimetdichtig» – um d Bedüütig vo dr Literatur i de öiropäische Minderhäitesprooche, um aktuelli Frooge vom Dialäkt und dr Dialäktology und um d Sproochforschig. Me redt bi der Mundartkultur öppe vonnere «nöie Dialäktdichtig» und vom ene «nöie Dialäktlied» und dokumäntiert au d Gschicht vom mundartleche «politische Volkslied».
Sid em Afang het s IDI all zwöi Joor wider die Internazionale Dialäktdääg organisiert, si sind abwächligswyys i sächs verschidene Länder gsi, und derzue ane macht s Institut Fachtagige und Komferänze zu dr Sprooch und dr Literatur. Im Oktober 2019 isch die Internazionali Fachtagig zur Mundartliteratur z Stans i dr Schwiiz.
Dr Verein git s Heft „IDI-Information“ mit Fachtegscht und literarische Wärch use und er het Audiomeedie mit Lieder und Tegscht vo Dialäktautore gmacht. Är hilft de Organisatoore vo regionale Mundart-Verastaltige, zum Bischpiil dene im südbadische Schopfe.
D Schrifte und Dokumänt vom IDI wärde im Internazionale Mundartarchiv Ludwig Soumagne z Dormagen, Nordrhy-Weschtfale, ufbewahrt.
d Presidänte vom IDI[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- vo 1976 bis 1978: dr Luxeburger Fernand Hoffmann
- vo 1978 bis 1980: dr Elsässer Pierre Garnier
- vo 1980 bis 1992: dr Schwiizer Julian Dillier
- vo 1992 bis 2006: dr Öschtryycher Hans Haid
- sid ane 2006: dr Düütsch Markus Manfred Jung
dr Vorstand[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Sid ane 2017 sind au no die Lüüt im Vorstand vom IDI: Annemarie Regensburger, Anneliese Zerlauth, Adolf Vallaster, Ulli Derndinger, Gerd Allmayer, Sepp Wittmann.
