Hans Gallizian

Dialäkt: Baseldütsch

Dr Hans Gallizian (* 1472 z Baasel, † 1524 z Soledurn) isch e Baasler Politiker und Undernäämer gsi.

Lääbe

Dr Hans Gallizian isch 1472 z Baasel as Soon vom Babbiirfabrikant Michel Gallizian uf d Wält choo. Si Unggle isch dr Anton Gallizian gsi, wo d Babbiirmüüli von em, die sogenannti Gallizianmüüli hüte no existiert und s Hauptgeböid vom Babbiirmuseum isch. Dr Gallizian isch, wie si Vater, Babbiirfabrikant worde und het sich au as Groosskaufmaa beschäfdigt. Er isch in erster Eh mit dr Helena Meyer zum Pfiil verhürootet gsi, dr Dochder vom Rootschriiber Claus Meyer und in zwäter Eh mit dr Maria Jungermann, dr Dochter vom Oberstzumftmäister Hans Jungermann.

Politischi Karriere

Si politischi Karriere het 1503 aagfange, won er in Groossroot gweelt worde isch und bis 1512 dört gsässe isch. Vo 1504 bis 1513 isch er im Stadtgricht gsässe. 1512 het er e groosse Schritt uufe gmacht, won er Zumftmäister zu Safre und Sibner worden isch. Si Boste bi dr Safre het er bis zu sim Sturz im Joor 1521 ghaa. Vo 1515 bis 1521 isch er no äinisch Sibner gsi und bis 1517 au Dreier, d. h. Mitgliid vom Finanzusschuss. 1520 isch er Appellheer gsi und vo 1519 bis 1521 Drizääner. Er isch au immer wider Mitgliid in Gsandtschafte gsi, nüünezwanzig Mol in äidegenössische und nüünmol in regionale.

Dr Gallizian isch äine vo de Füerer vo dr brofranzöösische Bardei im Root gsi. Er het sini Posizione in de Finanzgremie usgnützt, zum s im Root duurezbringe, ass Bangsioone au vo Brivatlüt döfi aagnoo wärde. Die Bangsioone si vo usländische Regierige für d Vermiddlig vo Räislöifer zaalt worde. D Räislöiferei isch e häikels Thema gsi in dr Äidgenosseschaft und äine vo de Gründ, ass d Reformazioon so vili Aahänger gfunde het. D Daagsatzig het Bangsioone zwar scho im Joor 1500 verbote gha, aber die kantonale Obrikäite häi sich nid grooss um das kümmeret. Dr Zwingli het gege d Räislöiferei gwätteret, ass si dr Ursprung für alli Laster sig und vor allem, ass es e Schand sig, Mensche wie Vee z verchaufe.

Dr Rootsbeschluss vom August 1521 het zwäi Möönet spööter zu Ufrüer gsorgt und im sogenannte Bangsioonesturm isch dr Gallizian zämme mit andere Verdräter vo dr bro-franzöösische Frakzioon us em Root usgschlosse worde. Dr Gallizian isch uf Soledurn gflüchdet und vo dört het er bi dr Äidgenosseschaft gege Baasel ghetzt. Si Bsitz, won er z Baasel gloo het, isch komfisziert und verstäigeret worde.

Dr Gallizian isch 1524 z Soledurn gstorbe.

Kwelle

• Samuel Schüpbach-Guggenbühl: Gallizian, Hans. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Hans_Gallizian“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.