Gselschaft für tüütschi Sprooch und Literatur Sanggalle

D Gselschaft für tüütschi Sprooch und Literatur Sanggalle isch e Verein z Sanggalle, wo sech für s Schaffe vo Schriftsteller i dr tüütsche Sprooch und psunders vo Oschtschwiizer Autoren und Autorinnen ysetzt.

D Gselschaft, wo eini vo de eltischte Sanggaller Kulturinstituzioonen isch, het ane 1911 mit em Paul Oetli, wo über d Düütschschwiizer Namenskund gforschet het, z Sanggalle agfange. I dr früeche Zyt isch de Iniziante psunders d Pflääg vo dr Mundartliteratur wichtig gsi. Bedüütendi Schriftstellerinne, wo im Tieläkt vo dr Stadt Sanggalle gschribe händ, sind d Frida Hilty-Gröbly und d Clara Wettach gsi. Sid anne 1918 isch dr Sanggaller Gymilehrer Hans Hilty, dr Maa vo dr Frida Hilty-Gröbly, dr Vereinspresidänt gsi. Vo iim sind es par Schrifte über d Pflääg vo dr Mundart und är het anne 1928 im Uuftrag vo dr Sproochgselschaft und au vo dr Sanggaller Heimetschutzvereinigung s Samelwärch “Sanggallerland – Sanggallerbruuch. Lieder, Gedichte, Prosa” useggää.

Sid dr Middi vom 20. Joorhundert het sech dr Verein grad au mit em Literaturprofässer und Mundartschriftsteller Georg Thürer wyters für die alemannische Tieläkt und drzue au algemein für die aktuelli düütschi Literatur ygsetzt. Dr Schriftsteller und Redakter Hans-Rudolf Hilty (1925–1994), wo dr Soon vo Hans und Frida Hilty gsi isch, und dr Theatermacher, Lehrer und Schriftsteller Fred Kurer, wo anne 1936 uf d Wält cho isch, händ als Presidänte mit vil Schriftsteller i dr Schwiiz und im ganze düütsche Sproochruum ztue gha. Dr Hilty hät anne 1957 z Sanggalle dr Dritt Internazionaal Schriftstellerkongräss organisiert. 1978 het dr Veräin z Sanggallen es Träffe vo Lyrik-Autoore us verschidene Länder uf d Bei gstelt. Um d Joortuusigwändi isch dr Sanggaller Dichter Christian Mägerle (1946–2014) dr Vereinspresidänt gsi. Öppe 2010 het d Gruppe ume Mägerle tänkt, es sig mit dr Sproochgselschaft wäge der aktuelle Laag vo dr Sproochkultur jetz dänn gly fertig, es isch drno aber mit iniziatyve Lüüt glych no wyterggange, und hüt (anne 2018) leitet d Autorin Rebecca C. Schnyder, wo 1986 z Züri uf d Wält cho isch und z Sanggalle läbt und schaffet, dr Vereinsvorstand.

2008 het dr Veräin, wo tradizionell e Verbindig mit em Lehrstuel für tüütschi Sprooch und Literatur a dr Uni Sanggalle und mit der Kantonsbiblioteek Vadiana het, mit dr Feschtreie Sanggaller Literaturtääg “Wortluut” agfange, und sid 2016 macht er sini Veraastaltige under em Label Literatur i dr Hauptposcht. Und er understützt s Sanggaller Theater Chällerbüüni.

Er het e psunderi Plattform für Autooren us dr Oschtschwiiz ufbout und het die under em Titel Literaturnetz Oschtschwiiz is Internet gstelt. Dört findet men Informazioonen über s Läben und s zytgnössische Schaffe vo de Schriftsteller und Schriftstellerinnen us dr Regioon.

Literatur

• Hans Hilty: Fünfzig Jahre Gesellschaft für deutsche Sprache in St. Gallen (1911–1961). 1961.

Weblink

• Website vo dr Gselschaft für tüütschi Sprooch und Literatur Sanggalle GDSL (gdsl.ch)
• s Literaturnetz Oschtschwiiz vo dr GDSL uf gdsl.ch
• Website vo de Sanggaller Literaturtääg “Wortluut” uf wortlaut.ch
• Peter Surber: Ein Jahrhundert für das Wort. Die Gesellschaft für deutsche Sprache und Literatur St. Gallen wird 100 – und hört auf. Artikel uf tagblatt.ch vom 16. März 2011