Zum Inhalt springen

Edgar Zeidler

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Mìlhüüserisch
dr Edgar Zeidler

Dr Edgar Zeidler (* 1953 z'Colmer) ìsch a elsassischer Ditschlehrer, Sprochwìssaschàftler un Dìchter.

Ar düet vìel màcha fer d elsassischa Sproch: ar ìsch dr Grìnder vu dr Schrìftàrt Orthal un dr Leiter vum Verein AGATE (Académie pour une Graphie Alsacienne Transfrontalière).

Ar stàmmt üss Metzeràl, sina Mundart ìsch Colmerditsch, àwer mìt da Johra hàt'r àui àndra Vàriànta üssem Owerelsàss un zum Teil üssem Unterelsàss glehrt. Ar schribt àlso sina Gedìchta ìn verschiedena Mundàrta, hàuiptsachlig uf Colmerisch, àwer àui ìmmer uf Frànzeesch un Hochditsch, so kààt ma dia Text besser versteh un àui vergliicha.

Jugend un Studia

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Université de Haute-Alsace (Owerelsàss-Universität). Ar hàt Hochditsch gstudiart. Dr Raymond Matzen, dr Jean-Jacques Brunner un dr Adrien Finck sìn unter ànderem sina Profasser gsìì. Licence, CAPES.
  • Université de Strasbourg (Stroßburriar-Universität). Ànna 1982, "doctorat de 3ème cycle en linguistique et dialectologie allemandes" ìwer d Mundàrta vu Mìhlbàch un Metzeràl, Mention sehr güet.[1]

Mundàrtforschung

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Ànna 2003 hàt'r mìt em Albert Hudlett, Leiter vum GERIPA (Groupe d'Etudes et de Recherches Interdisciplinaires sur le Plurilinguisme en Alsace et en Europe) ìn dr Owerelsàss-Universität, ìwer d "Charte de la graphie harmonisée des parlers alsaciens" gschàfft. A erschta Version vun'ra nèia elsassischa Schrìftàrt ìsch do drüss entstànda.[2][3]
  • Vu 2004 bis 2007 hàt'r mìt dr Danielle Crévenat-Werner, àui a elsassischa Sprochwìssaschàftlera, a großa Forschungsàrwet gmàcht, fer d Schrìftàrt z'verbessera. Vìel "Dictées" sìn ìm gànza Elsàss gmàcht worra, fer z'versteh wia sìch d Elsasser d Schrìfft àm Beschta känna vorstella.
  • Ànna 2006 hàt'r mìt a pààr Frìnd s Verein AGATE grìnda, fer d Unterstìtzung vum Dialekt dur d Schrìft. Bi dana erschta Mìtglìeder sìn elsassischa Profasser, Schrìftsteller un Dialektunterstìtzer gsìì: dr Gérard Leser, dr Yves Bisch, dr Partick Grimm, d Danielle Crévenat-Werner, un dr Edgar Zeidler àls Leiter.
  • Ànna 2007 hàt'r dr Friahjohrschwalmala-Priis bikumma.[4]
  • Ànna 2008 ìsch a Büech veräffentligt worra: "Orthographie alsacienne - Bien écrire l'alsacien de Wissembourg à Ferrette". Dàs Büech beschribt d Orthal Methoda, wo s Ergebniss vu dara gànza gmeinsàma Àrwet ìsch.
  • Àm 19 Oktower 2008 ìsch dr erscht elsassischa Dìchterwaj z'Mìnschter igwèiht worra. Dia Dìchterwaj sìn Spàziarwag mìt Schìlder wo ma Gedìchta kààt lasa, 's ìsch a Idee vum Verein AGATE. Boll gìtt's mehrera elsassischa Dìchterwaj, do un därt ìm Elsàss.
  • Ànna 2009 hàt'r a "Bretzel d'Or" (Guldbratzala) bikumma, fer sina Àrwet ìn Dialektologie. S Guldbratzala ìsch a hocher Priis fer d Unterstìtzung vu dr elsassischa Sproch un Kültür.[5]
  • Zitter 2009 schribt'r ei Sunntig uf zwei a kleiner Elsassisch-Kurs ìn dr Zittung L'ALSACE.[6]

Àndra Üsszeichnunga

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Janner 2011: ar ìsch mìt da àkàdemischa Pàlma üsszeichnet worra.
  • Mai 2011: ar ìsch zum "Agrégé" befärdet worra.

Àktion àls Profasser

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ìm Friahjor 2013 hàt'r sìch waga Stààtsreforma ìwer Sprochunterrìchta un Exàma heftig empört. Ìn dr DNA-Zittung sìn Àrtìkel ìwer dàs Thema veräffentligt worra.[7]

Literàrisch Wark

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Wort-Spiele - Mots Croisés Thématiques, Ellipses Verlàg, 2006.
  • Orthographe alsacienne - Bien écrire l'alsacien de Wissembourg à Ferrette, Jérôme Do Bentzinger Verlàg, 2008.
  • Leçons d’alsacien, vum Yves Bisch un vum Edgar Zeidler, Verlàg vu dr Zittung L’ALSACE, 2012.[8]
  • Andzitt - Endzeit - Fin d'une époque: drèisprochiga Gedìchta, Jérôme Do Bentzinger Verlàg, 2007.
  • Wàckelkontàkt - Wackelkontakt - Faux contact: drèisprochiga Gedìchta, Jérôme Do Bentzinger Verlàg, 2008.
  • Les fleurs d’un rêve - Tràuimbliameler - Traumblüten: drèisprochiga Gedìchta, Jérôme Do Bentzinger Verlàg, 2011.

Anthologia un Zittschrìfta

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Mehrera Gedìchtla sìn ìn verschìedena Anthologia veräffentligt worra: Ethaina Verlag, "Das Gedicht lebt" bim Fischer Verlag, Elsässische Literatur-Zeitschrift (RAL), "Allmende" (àlemànnischa Blättla üss Kàrlsrüeh).

  1. Doctorat ìwer d Mundàrta vu Mìhlbàch un Metzeràl (fr) (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.alsatica.eu
  2. GERIPA, charte GRAPHAL (fr) (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.alsatica.eu
  3. CHARTE DE LA GRAPHIE HARMONISEE DES PARLERS ALSACIENS Zammafàssung vu GRAPHAL, ànna 2003 (fr)
  4. D Friahjohrschwalmala ànna 2007 (fr)
  5. Guldbratzala Lischta (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] Vorlage:Toter Link/www.bretzeldor.com
  6. Elsassisch-Kurs ìn dr Zittung L'ALSACE, Beispiel vum 27/02/2011 (fr). Archiviert vom Original am 4. März 2016; abgruefen am 5. Juni 2011.
  7. Zittung Àrtìkel Enseignement des langues: le prof « s’indigne » DNA vum 26/03/2013 (fr) (Memento vom 3. März 2016 im Internet Archive) un Edgar Zeidler, prof « indigné » DNA vum 31/03/2013 (fr) (Memento vom 3. März 2016 im Internet Archive)
  8. 120 leçons d’alsacien à la portée de tous Artikel uf lalsace.fr vum 14/11/2012 ìwer s Büech „Leçons d’alsacien“ (fr) (Memento vom 4. März 2016 im Internet Archive)