Mìnschter
| Mìnschter | |
 | |
| Verwàltung | |
|---|---|
| Land |  Frànkrich |
| Region |  Grand Est |
| Département | Haut-Rhin (68) |
| Arrondissement | Colmar-Ribeauvillé |
| Kànton | Wìnzene |
| Kommünàlverbànd | Vallée de Munster |
| Àmtliga Nàma | Munster |
| Maire | Pierre Dischinger (2014-2020)[1] |
| Code Insee | 68226 |
| Poschtlaitzàhl | 68140 |
| Iiwohner | |
| Iiwohner | 4.709 |
| Flech | 8,64 km2 |
| Bevelkerungsdicht | 577,55 Iiw./km2 |
| Làg | |
| Koordinate | 48° 02′ 29″ N, 7° 08′ 03″ E / 48.041388888889°N,7.1341666666667°EKoordinate: 48° 02′ 29″ N, 7° 08′ 03″ E / 48.041388888889°N,7.1341666666667°E |
| Heche | 380 m |
  Mìnschter Mìnschter (Frànkrich) | |
| Website | |
| http://www.munster.alsace/ | |
Mìnschter (amtl. Munster (IPA (frz.): [mɛ̃stɛʀ]), dt. Münster (im Elsass)) ìsch e frànzeesche Gmein ìm Owerelsàss ìn dr Region Grand Est (bìs 2015 Region Elsàss). D Gmein ghert zem Kanton Wìnzene un zem Arrondissement Colmar-Ribeauvillé. S Stäedtel het siner Nàmme öi im typische Kas üss dr Region genn: im Meeschtrkas.
Géografi
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Mìnschter lìgt ìm Härz vu de Vogese, ém Mìnschterdaal, s Tal vun dr Fecht. Oi d Elsässische Diefewene ìsch nìt witt, sällewääg sìn z Mìnschter viilsittige Aktivitäte meeglig.
_2008.JPG)
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Anne 660 n. Chr. isch bi Mìnschter s St. Gregor-Gloschter grindet wore – Gloschter heißt uf Latiinisch monasterium un des dr Ürsprung vum Namme vu dr Stadt un vum Dal. Der Zämmefluss vu der beide Fächt hat em Dorf züe-n-ere gìnschtige Laag verholfe, vu doo oi der Name Monasteriolo Confluentis, wuu 673 zum erschte Mool erwähnt wìrd. Üss em Johr 747 ìsch der Name Monasterio Sancti Gregorii belegt, wuu oi em Mìnschterdaal zu sinem frieiere Name «Vallée Saint-Grégoire» verhulfe hat. Nooch der Grìndig vum Heilige Remische Riich vu ditscher Nation grìndet un Mìnschter ìsch zu sällem Riich kumme. Anne 1162 hat e Brand s ganz Dorf zersteert, oi 1466 ìsch rund d Hälfte dervuu eme Brand zum Opfer gfalle. E witterer schwäärer Schlaag, wuu’s erlìtte hat, ìsch d Pestépidemi gsìì, wuu 1349 d Hälfte vu der Iiwohner s Läwe kostet hat.
Anne 1308 het d Stadt e Müüre bikumme. Anne 1354 het si sich mit andere elsässische Stedt zum «Zehnstadtebund» zämmegschlosse. Im 16. Jahrhundert het sich Minschter in dr Reformation agschlosse.
Im Drissigjährige Griäg het d Stadt un ihre Umgäbig miäße viil verliide, 1648 ìsch Mìnschter ìn d Händ vu der franzeesche Krone kumme. S Johrhundert, wuu doodruf gfolgt ìsch, ìsch bräägt vu Spannunge zwìschem franzeesche Kenig un der Mìnschterer.
Nooch der franzeesche Révolution ìsch der Zähstädtbund ufgleest wore; alle zäh Gmeinde hän e eigener Gmeinderoot bikumme, ìwer sällem ìsch noch der Bìrgermeister vu Mìnschter gstande, wuu Bräsidänt vu de zäh Gmeinde gsìì isch. Sitter 1793 ìsch Mìnschter oi der Häuptort vum Kanton Mìnschter. 1791 ìsch s Glooster züegmacht wore.
Nooch em Napoleon sinne Nììderlage ìsch Mìnschter 1814 vu de Bayere un 1815 vu de Badener un Eestriicher bsetzt wore.
S 19. Johrhundert hat Mìnschter e schnälli Entwìcklung brocht; es sìn Manufakture bìldet wore (am greeschte ìsch eidittig d Hartmann-Manufaktur gsìì, wuu ìn der Mìtte vum 19. Johrhundert schu witt ìwer 3000 Aagstellte ghaa hat), Iirìchtunge wie Schüele un Spidäler sìn dohäär kumme un d Isebahn hat’s erreicht.
Nooch em Ditsch-Franzeesche Krieg ìn de Johr 1870 un 1871 ìsch Mìnschter zum Ditsche Riich kumme un zur Gränzstadt wore.
Im Erschte Wältgriäg isch in de Hochvogese un um’s Mischtrtal erum bsunders verbitteret kämpft wore (Col du Linge oder Lingenkopf); Minschter isch zu 85 % am Bode gläge. Oi nooch em Wìderufboi ìsch kei Blietezitt kumme, wiil d Wìrtschaftskrise ìn der Stadt e hooche Zahl vu Arwetslose viregrüefe hat. Aü im Zweite Wältgriäg het d ganz Gegend viil zum liide gha. Am 5. Febber 1945 isch d Stadt vu dr Alliierte iignumme wore un zruck zu Frankrich kumme.
Verwàltung
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Maire vun Mìnschter ìsch dr Pierre Dischinger. Mìnschter ghert zem Kommünàlverbànd Vallée de Munster.
Bevelkerung
[ändere | Quälltäxt bearbeite]| Johr | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2007 |
| Inwohner[2] | 4965 | 4888 | 4932 | 4661 | 4657 | 4884 | 4990 |
Wìrtschaft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Als Gmeind ìm Daal vu der Facht ìsch Mìnschter lange Zitt vu der Tekschtilìndustri bräägt gsìì, sälle Branche ìsch awer hìte ìn ere Krisesituation. Oi d Landwìrtschaft isch ìm Dorf verankert un bschäftigt sìch voor allem mìt der Broduktion vu Mìlch, wuu viilmool zum Mìnschterer Kees verarbeitet wìrd. E andere wìchtige Branche uss em èrschte Sektor ìsch d Forschtwìrtschaft.
Langsaam entwìckelt sìch der Tourìsmus züe-n-ere bedittende Branche, e Aaziejig fìr Tourìste stelle bsunders d unberiehrte Natur un d ìmmer viilfältigere Frèizittaktivitäte daar. Züe sälle Frèizittaktivitäte ghere voor allem s Wandere, wuu oi vu me eigene Verein understìtzt wìrd, un Üssflììg mìt em Vèlo.
Dialekt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr elsassisch Dialekt vun Mìnschter ghert zem Owerrhinàlemànnisch.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Munster (Haut-Rhin) – Sammlig vo Multimediadateie
Munster in der Topographia Alsatiae (M. Merian) im dütschsprochige Wikisource
Referanza
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Liste des maires au 25 avril 2014 (data.gouv.fr)
- ↑ INSEE: Population et logements par commune depuis le recensement de 1962 (1961 pour les Dom) à 1999