Zum Inhalt springen

Centovalli TI

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Centovalli
Wappe vo Centovalli
Wappe vo Centovalli
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Tessin (TI)
Bezirk: Locarnow
Kreis: Melezza
BFS-Nr.: 5397i1f3f4
Poschtleitzahl: 6654
Koordinate: 693560 / 113447Koordinate: 46° 9′ 58″ N, 8° 39′ 0″ O; CH1903: 693560 / 113447
Höchi: 366 m ü. M.
Flächi: 51.39 km²
Iiwohner: 1102 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.intragna.ch
Lionza im Centovalli
Lionza im Centovalli

Lionza im Centovalli

Charte
Charte vo Centovalli
Charte vo Centovalli
w

Centovalli , offiziell Comune delle Centovalli, isch e Gmai im Kanton Tessin in dr Schwyz. Si ghert zum Chrais (circolo) Melezza im Bezirk Locarno.

D Gmai isch im undere Deil vom Daal, wo dr Fluss Melezza drin flüüsst; das Daal het scho früener dr Name Centovalli gha. Zoberscht isch s Dorf Borgnone mit de Frakzione Camedo, Costa un Lionza; die sind linggs vo de Melezza. Zunderscht isch Intragna und zue däm ghere d Frakzione Golino, Verdasio, Pila, Vosa, Cremaso, Calezzo, Costa, Corcapolo un syt 1972 Rasa, wu bis 1864 zue dr Gmai Palagnedra ghert het. Zu Palagnedra, wo am rächte Bärghang lyt, ghere d Frakzione Bordei, Moneto un Cresto-Monadello.

Di hütig Gmai Centovalli isch entstande am 25. Oktober 2009 dur d Fusion vu dr bishärige Gmaine Borgnone, Intragna un Palagnedra. Die drei Gmaine sind aber erscht ane 1838 sälpschtändig worde, wo die früeneri Gmai, wo vorhäär au scho Centovalli ghäisse het und wos sid em Middelalter ggä het, uufdailt worden isch.

S Dorf Borgnone isch zuem erschte Mol anne 1364 as Brugnono, Intragna 1272 as Intranea, Palagnedra anne 1236 (1379: Pallagnidrio) erwäänt.

Dur s Daal und durd Gmai goot d Kantonsstraass und d Baanlinie vu dr Centovallibaan, wo ane 1923 eröffnet worden isch und wo im Gebiet vo Centovalli wäg de vile Felsvorsprüng nünzää Dunnel het. Id Bärgdörfer ue hets es baar Luftsäilbaane. Uf de schmale Bärgrügge und Gräät beidsyts vom Daal sind schöni Wanderwääg.

Dr Burgermaischter (Sindaco) vu Centovalli isch dr Ottavio Guerra.

Bevelkerigsentwicklig

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Borgnone 409 386 389 390 375 393 327 322
Intragna 1428 1274 1567 1362 1264 1240 1126 1058
Palagnedra 337 367 264 264 300 267 243 261
Johr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Borgnone 295 294 307 226 182 165 140 143
Intragna 947 903 957 848 841 849 857 915
Palagnedra 266 271 298 198 129 123 95 92

Dr lombardisch Dialäkt vu Centovalli ghert zum Ticinese.

  • Chilche Beata Vergine dell' Assunta, Borgnone (1364-65 böue)
  • Chilche S. Anna, Rasa (1753)
  • Chilche SS. Giacomo e Cristoforo, Verdasio (um 1800)
  • Chilche S. Michele, Palagnedra (1640 un 1732 böue, 1964-66 un 1999-2001 reschtauriert, mit eme spotgotische Freskezyklus vum Antonio da Tradate)
 Commons: Centovalli – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 7. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)