Burg Castelmur
D Burg Castelmur isch e Burg und en ehemoligi Taalsperri bi Bondo und Promontogno i dr Gmeind Bregaglia im Bündner Taal Bergell.
Zuestand
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Hüt sind nur no Ruiine vo dere alte Aalag z gseh, wo oben am Dorf Promontogno uf em Felserigel glägen isch. Dä Hügel zmitzt im Bergell isch es natürlechs Hindernis im Wääg dur Taal gsi, undedra liit Bondo, obedra Vicosoprano. Der Hügel het d Höchi vo 950 Meter über Meer.
Der rätoromanisch Name Castelmur dütet druf hi, ass die Befeschtigung us zwöi Deil zämegsetzt gsi isch, ere Burg und ere Muur. D Burg het e starche Durm, wo Turraccia heisst, ganz oben uf em Felse und e Woondurm mit föif Stöck und e Ringmuure undedra gha. Derby stoot d Chile Nossa Donna.
Under dr Burg ligge d Ruiine vo der Muur, wo der Wääg dur s Taal früener verspeert het. Die Aalag heisst Müraia. D Muur isch uf emene Felsplatoo gstande, wo der Wääg het müesse duregoo. Si isch rings um ene Platz ggange und het im Süde und im Norde je es Toor gha. D Muure sind 3,7 Meter dick gsi und druf obe het s e Weergang gha.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Die eltischte Spuure, wo me gfunde het, chöme us der Röömerzyt. Si ghöre offebaar zu der röömische Stazion Murus, wo im Stroosseverzäichnis vom Antoninus–Itinerar erwäänt isch.
I der Lischte, wo öpe ane 842 über s fränkische Riichsguet vo Churräzie gschribe wordnen isch, chunt die Burg mid em Name Castellum ad Bregalliam vor, und derzue wird gseit, ass a däre Stell e Zollstazion gsi isch. Im Joor 960 het dr Chaiser Otto I. s Taal Bergell und dr Zoll a dr wichtige Riichsstrooss über d Alpe mid em Septimerpass em Bistum Chur ggä.
Sid am Joor 1190 isch d Familie vo de bischöfleche Dienschtlüt vo Castelmur erwäänt. Dene het dr Bischof d Burg als Läche ggä mit der Ufgob, die Gränzfeschtig z bewache. Spöter sind zytewys au d Familine vo Planta und vo Salis uf dr Burg gsi. Sid em 16. Joorhundert het d Burg Castelmur iry Funkzion verlore und si isch nodisno en Ruiine worde. Im 19. Joorhundert het se dr Giovanni vo Castelmur (1800–1871) deilwys wider lo flicke, und är het d Chile Nossa Donna neu lo boue.
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Otto P. Clavadetscher, Werner Meyer: Das Burgenbuch von Graubünden. Zürich 1984.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Maria-Letizia Boscardin: Castelmur. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.