Zum Inhalt springen

Bölchedunäll

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
s Nordbordaal vom Bölchedunäll bi Eptige

S Bölchedunäll isch es doplets Strossedunäll im Jura, a dr Gränze vo de beide Kantöön Baaselland und Soledurn i dr Schwiiz.

S Dunäll goot noch bi dr Bölcheflue dur d Jurahauptchetti, wo a dere Stell wäge dr Erosioon zimli schmal isch. Vo oben uf däm Felse gseet me uf beide Syte d Autobaan grad bi de Bordaal undem am Bärg.

Es isch ä Deil vo dr Jurastreki vo dr Autobaan A 2. S Dunäll isch 3180 Meter läng und het zwoo Rööre, je eini für d Richtig vo Basel uf Egerchinge und umgcheert. S Nordbortaal ligt im Süde vo dr Basellandschäftler Gmeind Eptige. Dört isch grad bim Dunäll en Yfaart und en Usfaart. S Südportaal isch im Rickebachdaal bi de Hüüser vo Rychewil uf em Gebiet vo dr Soledurner Gmeind Häägedorf. Dört gid s kei Usfaart ussert für Wärch- und Rettigsauto, und es het no chlyni Parkblätz.

Vo Eptige goot e chlyni Näbestrooss höch überem Dunäll über d Kreete vo dr Jurachetti. Si chunt über d Challhöchi uf dr Südsyte vom Bärg uf Yflete abe. Und gäge Weschde goot vo Eptige us d Strooss übere Chilchzimmersaddel uf Schöndaal und Langebrugg, wo a dr Stroos vom Pass übere ober Haueschtei isch.

Ane 1960 hend d Bouarbete für d Autobaan und die beide Dunäll agfange, am 16. Oktober 1964 hed me dr Durchschlag im Bärg gfyret, und im Dezämber ane 1970 isch s Bölchedunäll für e Autovercheer freiggä worde.

Wil dr Felse a däre Stell vom Jura nid nume us feschtem Gschtei, sondern au us weichem Material wie Gips und Leemschichte bestoot, hend sech d Innewänd vom Dunäll langsam veränderet. Vo 2001 bis zum Joor 2003 isch es drum gflickt worde.

Sid em 2015ni isch näbem alte Dunäll e Boustell in Betrib, zum no ne dritti Dunällrööre z mache, wo im Joor 2022 söll fertig sy.[1] Mid dere chönd in Zuekumpft au wen men i eim Dunäll öpis muess schaffe immer zwoo Rööre für e Vercheer offe blybe. Und s dritte Dunäll wäär im ene Noodfall hilfrych, wil s zwüsche de drei Baane Kweerstolle git.

e modärni Legände: „ die Wyssi Frau“

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

I dr Zyt öppe vom 1980i bis zum 1983i hed me sech im Baselbiet mängmol e Gschicht verzellt von ere gschpässige Begägnig im Dunäll. Die Sach isch au i de Medie vo dr Schwiiz prichted und als Saag vo dr Regioon ufgnoo worde.[2][3] Es sig vilne Autofaarer im Dunäll a Geischt erschyne, e Frau ganz mit wysse Chleider. Si heige nid gwüsst, wie die wäred dr Faart i ires Auto cho sig. Und si heig mid ne öppis gredt, me wüss nümm gnau was, vilecht wie zum se uf ne Gfoor ufmerksam z mache, si sig aber gly druf abe scho wider verschwunde gsi. Und das selle dozmol vil Lüt erläbt ha. Vo dere wysse Frau vom Bölche hend ane 2012 dr Jan Mühlethaler und dr Philipp Künzli en Churzfilm i dr Mundart gmacht.[4][5]

  1. Die grösste Tunnelbohrmaschine der Schweiz En Pricht über di grossi Dunnelboormaschine im Bund vom 17. Dezämber 2015
  2. Die Weisse Frau vom Belchentunnel: Traditionen und ihre Innovationen in: Walter Leimgruber: Säen, dröhnen, feiern. 2013, ISBN 978-3-03919-298-4.
  3. Die Belchenfrau - eine Begegnung der dritten Art uf bazonline.ch vom 21. Oktober 2008
  4. Di wyssi Frou… uf swissfilms.ch im Mai 2012
  5. Di wyssi Frou… uf frameworks.ch abgruefen am 25. Augste 2019
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Belchendunnel“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.