Zum Inhalt springen

Dreiseme

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Version vu 3. Dezämber 2020, 06:37 Uhr vu Holder (Diskussion | Byträg) (corr using AWB)
(Unterschid) ← Vorderi Version | Itzigi Version (Unterschid) | Nächschti Version → (Unterschid)
Dialäkt: nördl. Markgräflerisch
Dreiseme in Friburg

Die 29 km lang Dreiseme isch e Zuefluss vu dr Elz in Bade (Dytschland).

Si entstot im glichnamige Dal bi Chilchzarte dur dr Zämmefluss vum Rotbach (Quelle in dr Gegend vum Feldberg) un em Wagesteigbach, fliesst dur Friburg im Brisgau un mündet bi Riegel am Kaiserstuehl in d'Elz.

D Dreiseme iberwindet inklusiv allene Quellbäch un Rinnsal, wo vu dr höchste Stell am Feldberg (1.493 m ü. NN) abifliesse, bis zue dr Gmei Riegel 1.315 m Höchi. D'Imündig in d'Elz lit uf 178 m Höchi.

D Dreiseme isch uf de gsamte Längi vu Chilchzarte bis Riegel kanaliseert.

Direkt underhalb vu de Imündig in d Elz zwigt de Leopoldskanal ab, wo s'Wasser vu Dreiseme un Elz direkt im Rhi zuefeehrt. Säller Kanal hört nordwestlich vu Rhihuse bzw. südwestlich vu Rust un direkt westlich vum Naturschutzbiit Taubergieße uf.

Der Kanal reduziert d'Hochwassergfohr an de Dreiseme zimli, verschärft aber - vor allem will praktisch jeder Rhizuefluss vum Schwarzwald kanaliseert isch - d'Hochwassergfohr am Rhi sälber.

S wichtigscht Hochwasser isch im März 1896 gsi, wo mehreri Brugge zerstört worre und zwai Mensche umchumme sin. Wil d' Dreiseme inzwische kanaliseert un durch Dämm gsicheret isch, laufe d'Hochwasser in de Regle ohni größeri Schäde ab. Nur bim Hochwasser vum 23. Dezember 1991 sin im Oste vu Friburg Schäde dur Iberfluetig entstande.

S Izugsbiet vu de Dreisam umfasst bis Riegel 568 km² Flächi.

Dialäkt: Oberrhiinalemannisch (Kaiserstuehl)

Dr Namme Dreiseme/Dreisam

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S Wort Dreiseme kunnt üs em Keltische - noch em F. Paff un em A. Greule mueß des tragisama gheiße ha, des bedittet "wu arg schnäll laüft", do isch also agi zu ei zämmezoge wore. Noch em Badische Werterbuech isch d Wortform Dreiseme z Verstette, z Bahlinge un z Friiburg belegt, ebeso z'Eistett. Z Herdere (Stadtteil vu Friiburg) isch Dreisene belegt. D Wortform Dreisam herrscht aber hit vor, minschtens z Friiburg un eschtlig drvu.

In dr Volksetymologi wird Dreisam als Drei (Flüss) zämme interpretiert, nämli dr Rotbach, dr Wagesteibach un d'Brugga im Dreisamdal.