Londnohm
- Für ä Roman "Landnahme" vom Christoph Hein lueg Landnahme (Christoph Hein)
Unter Londnohm bzw. Kolonisation isch d Besidlung vun em ubwohnte Lond oder d Besidlung vum Lond vo eberem ondre gmeint. Londnohm isch, wänns eberem weggnumme wird, meischt mit Gwalt gege di urspringlige Bewohner verbunde.
Israelite
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Iwonderung vun de Israelite ins Lond Kanaan unter em Josua un sini Nochfolger (Zyt vun de Richter) un d Verteilung unter de Zwelf Stämm vun Israel wird au als Londnohm bezeichnet. D Landnohm vo de Israelite isch e vorgschichtligs Ereignis. Es git keini archäologische Fund, wo d Gschicht, so wie si us dr Bible bekannt isch, wurde understitze.
Alti Grieche
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Phönizischi Schdedt
Griechischi Schdedt
Die griechische Schdadtschdaate hai um 800 vor dr Ziitwändi afange, Kolonie z errichde. Under den erschde isch e Kolonii z al-Mina an dr syrische Küschde gsi und s emporium Pithekoussai in dr Nöchi vo Ischia in dr Bucht vo Neapel. Das isch dr Afang vo dr erschde Kolonisierigswälle gsi, ä zweiti isch im sächste Johrhundert bassiert. Es het zwei Arte vo Kolonie gä: d apoikiai und d emporia. D apoikiai si sälber Schdadtschdaate gsi, d emporia aber nume Handelskolonie. D Verpflichtige, wo d Kolonie de Mueterschdedt gegenüber gha hai und d Rächt und Pflichte vo ihre Iiwohner si mänggisch gsetzlig beschdimmt und verschiide vo Kolonii zu Kolonii gsi.
Nid sälte si d Kolonie sälber wichdigi Schdedt worde wie Syrakus z Sizilie, wo vo Korinth gründet worden isch oder Kyrene in Nordafrike, ä Dochderschdadt vo Thera. Es het Kolonie gä, wo sälber Mueterschdedt worde si, im allgemeine im Iiverschdändnis mit ihrer eigene Metropolis. S Verhältnis zwüsche Mueter- und Dochderschdet isch im allgemeine guet gsi, aber mänggisch het s Interässekonflikt ge, wo mä nid het chönne drüber ewäggoh. Ein vo de Gründ für dr Peloponnesisch Chrieg isch a Schdriit zwüsche Korinth und ihrer Dochderschdadt Korkyra uf Korfu gsi.
D Kolonischde, wo d Kolonie vo de alte Grieche gründet hai, si mänggisch Lüt gsi, won ä Chrieg verlore und d Heimet verlo hai, wil si nit as Underworfeni hai welle läbe, mänggisch si s die gsi, wo imn ä innebolitische Machtkampf underläge si, odr aber sonigi, wo furtgschickt worde si, wil d Bevölkerig z grooss worden isch für die lokale Resource und das hät chönne zu Unruehe füehre. Dr hüfigschd Grund isch aber gsi, ass Schdützpünkt bruucht worde si für ä Handel mit fremde Länder für zum dr Riichdum und Iifluss vo dr Mueterschdadt, dr „Metropole“ z vergrössere. Chalkis, Eritrea, Korinth, Megara, Milet und Phokaia, wo wichdigi Handelsschdedt gsii si, hai au am meischde Dochderschdedt gha, Milet elei nünzig im ganze Middelmeerruum veschdreut vom Schwarze Meer bis zur Iberische Halbinsle. Ä bsundrigi Art vo Kolonischde si d klêrouchoi gsi, wo ihr Bürgerrächt in dr Metropolis bhalte hai.
Alemanne
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Joor 253 hend germanischi Stämm de Limes duurbroche und sich im Römische Riich niderloo. I de Agri Decumates het sich den de Stamm vo de Alemanne uusbildet. Au de Tail vode römische Provinz Raetia, wo nördlich vo de Donau glegen isch, isch dozmol vo de Alemanne bisidlet wore. Noch dem s Weströmische Riich undergangen isch und d Franke di nördliche Alemanne underworfe hend, hend sich Alemanne au nodisnoo öber de Rhii begee und s Elsass und di hütig Tütschschwiz bisidlet. Anderi Gruppene sind öber de Iller und hend s Gibiet vom hütige Bayrisch Schwoobe i Bsitz gnoo. Wäred d Landnaam im 3. Joorhundert gwalttäätig gsii isch und die alte Römersidlige i de Agri Decumati zerstört wore sind, ninnt me aa, as die zwaiti Landnaam abem 5. Joorhuundert eener fridlich verloffen isch. Da chamer dra erchene, as di alte Stedt wie Zöri oder Augschburg nöd zerstört wore sind und d Alemanne im Aafang nume chliini Dörfer i de nöchi vo de Stedt baut hend. No spööter sind d Alemanne immer wiiter i Berge ine und hend schwach oder nödbiwontig Piet bisidlet. Da werd im allgimaine aber Landusbau gnennt.
Wikinger
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Wikingar hän di unbewohnte Insle Färöer un Islond vun skandinavische Länder, vor ollem us Norwäge us besidelt. Au a paar Kelte si domols debi gsi. Des het im ninte un im zehnti Johrhundert stattgfunde. Dodriber isch im beriemte isländische Landnámabók gschribe, wo in drey Fassunge us em 13. Johrhundert erhalte blibe isch. Dodrin sin 400 Sidler mit ollene Verwondtschaftsgrad bschribe. S Landnámabók isch eini vun de älteschte Schrifte us Island. Es het au älteri Versione gäbe, aber die sin verlore gonge.
Ungare / Magyare
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Ungarische isch honfoglalás d Londnohm vun de Magyare im Karpatebecke ums Johr 896 rum.