Wales

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Cymru (Walisisch)
Wales (Änglisch)
Wales
Wappe Flagge
Wappe vu Wales
Wappe vu Wales
Flagge vu Wales
Flagge vu Wales
Iiordnig
Art vu de Verwaltigseiheit
Land Vereinigtes KonigreichVereinigtes Königreich Großbritannie
Verwaltigssitz Cardiff (Caerdydd)
Underdeilige 3 Cities, 10 County Boroughs, 9 Counties
Basisdate
Iiwohner 2.903.085
Flächi 20.761 km²
Bevölkerigsdichti 140 I./km²
Voorwahl(e) +44
Zittzone UTC+0, UTC+1 (Summerzitt)
Erschte Minister Carwyn Jones
Bevölkerig
Amtssprooch(e) Änglisch, Walisisch
Religione 71,9% Christe
Charte
Charte vu Wales
Charte vu Wales

Wales (uf walisisch: Cymru; IPA-phonetisch: /ˈkəmrɨ/ lose/?; uf änglisch: Wales) isch de chlinschti Teil vo de Britische Insle und im Vereinigte Chönigriich. Es hät e Flechi vo 20.779 km². D Hauptstadt isch Cardiff.

Geographi[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wales isch e Halbinsle weschtlich vu England un ragt in die Irisch See ini.

Sprooche[ändere | Quälltäxt bearbeite]

In Wales isch näbe Änglisch o s Walisische, a keltische Sprooch, Amtssprooch, won gwüssi Änlichkeite mit em Bretonische häd.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wales hät früener eigeti Herrscher ghaa. Im 13. Johrhundert händ sich d Fürschte vo Gwynedd (Guines) chönne gägenüber den andere walisische Fürschte duresetze.

De Chünig Eduard I. hät aber bis 1283 Wales eroberet. Sit doo isch de Chronprinz vo Ängland reschpäktive vom Vereinigte Chünigriich vo Amts wäge amigs Fürscht vo Wales (änglisch Prince of Wales, walisisch Tywysog Cymru). 1535/42 isch Wales definitiv is änglich Chünigriich integriert worde, und sit doo gilt z Wales au s änglisch Rächt.

1966 hät d Partei Plaid Cymru („Partei vo Wales“) zum erschte Mol en Parlamäntssitz gunne. Si setzt sich für politischi Autonomii und die walisisch Sprooch ii. Au d Labour-Partei isch mee und mee für e walisischi Autonomii gsi. 1998 schliessli isch Wales en autonomi Region im Vereinigte Chünigriich worde und hät en eiges Parlamänt und en eigeni Regierig überchoo.

Wahlspruch[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De Wahlspruch Y Ddraig Goch ddyry cychwyn heisst uf Dütsch: De roti Drache stiigd us de Äsche. De roti Drache isch scho sit vilne hundert Jaar s Symbol vo de Waliser. Scho im 7. Jahrhundert chunt är i Gedicht vom Chünig vo Gwynedd vor und um 820 seg er uf em Banner vom Chönig Arthur gsi, won er in Chrieg zoge isch. Es wird gseid, es segi di eltischti Fane wo immer no brucht wärde. De roti Drache gheisst uf walisisch Y Draig Goch.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Wales. In: Meyers Konversations-Lexikon. 4. Uflag. Bd. 16, Bibliographisches Institut, Leipzig 1885–1892, ‎ S. 357.
  • Miranda Green, Ray Howell: Celtic Wales: a pocket guide. University of Wales Press, Cardiff 2000, ISBN 0-7083-1532-1.
  • Britta Schulze-Thulin: Wales. Reise Know-How Verlag Rump, München 2012, ISBN 978-3-8317-2180-1.
  • John Davies: A History of Wales. Penguin, London 1994, ISBN 0-14-014581-8.

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Wales – Sammlig vo Multimediadateie