Täbris

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Täbris
تبريز
Skyline vo Täbris
Skyline vo Täbris
Skyline vo Täbris
Täbris تبريز (Iran)
Täbris
تبريز (Iran)
Täbris تبريز
Täbris
تبريز
Täbris
تبريز
Basisdate
Staat: IranIran Iran
Provinz: Ost-Aserbaidschan
Koordinate: 38° 5′ N, 46° 17′ OKoordinate: 38° 5′ N, 46° 17′ O
Hööchi: 1.363 m
Flechi: 45,481 km²
Iiwooner: 1.459.755[1] (2012)
Vorwahl: 411
Postleitzahl: 51368
Zitzoone: UTC+3:30
Website: www.tabriz.ir

Täbris (persisch تبريز‎, Tabrīz, [tæbˈriːz]; aserbaidschanisch تبريز Təbriz) isch d Hauptstadt vo Ost-Aserbaidschan im Iran und het fast 1'460'000 Iiwooner (im Joor 2012).

D Stadt isch äins vo de grösste kulturelle Zentre vo Aserbaidschan im Iran (s antike Atropatene) und vo de iranische Aserbaidschaner.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wenn d Stadt gründet worden isch, wäiss mä nid. Si het zum Sassanideriich ghöört, spööter isch si noch dr Invasion vo de Turkvölker vo öbbe 1270 bis 1305 d Hauptstadt vom Riich vo de Ilchane im Iran gsi, vo öbbe 1469 bis 1502 vom Riich vo de Aq Qoyunlu und vo 1502 bis 1548 vo de Saffawide. Wäärend em Zwäite Wältchrieg isch Täbris d Hauptstadt vo dr Aserbaidschanische Volksregierig gsi.

Es het immer wider starki Ärdbeebe gee und die häi die mäiste historische Monumänt vo Täbris zerstöört. Es git no e monumentale Muureräst vo dr Zitadelle (Ark-e Tabriz oder Ark-e Alishah) us em 14. Joorhundert. Die Blaui Moschee vo Täbris (Masjed-e Kabud) isch äins vo de wichdige Bauwärk in dr Stadt, en anders isch s Roothuus, wo im Durm von em e dütschi Uur iibaut isch.

En Ärdbeebe am 8. Januar 1780 het d Stadt dotaal zerstöört. Bis zun ere Entfärnig vo 72 bis 120 Kilometer si au no 400 Dörfer völlig verwüestet worde. Mä schetzt d Zaal vo de Opfer uf 50'000 bis 200'000 Dooti.[2] Am 11. August 2012 het s in dr Nööchi vo dr Stadt wider e schweers Ärdbeebe mit mee as 300 Doote gee. S Epizentrum isch öbbe 60 Kilometer nordöstlig vo Täbris gsi.

Geografischi Laag[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Geografisch lit Täbris uf 46° 08' östliger Lengi und 38° 48' nördliger Bräiti uf ere Hööchi vo 1.363 m über em Meeresspiegel. Im Süüde befindet sich dr Vulkan Sahand (3.707 m Hööchi) und im Norde dr Bärg Aynali (1.700 m Hööchi).

Klima[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Täbris het e drochnigs und im Ganze chalts Klima mit eme Wind, wo die ganz Zit bloost. Dr Winter isch relativ lang. Die durchschnittligi Höggsttämpratuur im Summer isch 32 °C und im Winter 2,7 °C. Die höggsti Tämpratuur, wi bis jetz z Täbris gmässe worde isch, isch 42 °C und die niidrigsti −25 °C. Dr Niiderschlaag im Joor lit bi 288,9 Millimeter.

Täbris
Klimadiagramm
JFMAMJJASOND
 
 
22
 
2
-6
 
 
24
 
5
-4
 
 
41
 
10
0
 
 
53
 
17
6
 
 
43
 
23
11
 
 
17
 
29
15
 
 
5.8
 
33
19
 
 
3.2
 
33
19
 
 
7.6
 
28
14
 
 
22
 
21
8
 
 
28
 
12
2
 
 
23
 
5
-3
Temperatur in °CNiederschlag in mm
Quelle: Homepage der iranischen Wetterbehörde 1961–2005; wetterkontor.de
Monatlichi Durchschnittstemperature und -niderschläg für Täbris
Jan Feb Mär Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dez
Max. Temperatur (°C) 2,3 4,7 10,3 16,9 22,7 28,7 32,7 32,6 28,2 20,5 11,9 5,1 Ø 18,1
Min. Temperatur (°C) −5,7 −4,1 0,4 5,9 10,6 15,2 19,3 19,0 14,4 8,2 2,1 −2,8 Ø 6,9
Niderschlag (mm) 22,3 24,2 40,6 52,7 42,6 16,9 5,8 3,2 7,6 21,9 27,9 23,2 Σ 288,9
Sunnenstunde (h/d) 3,9 4,9 5,6 6,5 8,6 11,3 11,4 10,8 10,1 7,4 5,8 4,1 Ø 7,5
Regetäg (d) 10,8 10,2 13,3 13,8 13,4 6,3 3,1 1,9 2,5 8,0 8,5 9,8 Σ 101,6
Luftfüchtigkeit (%) 72 70 63 57 51 40 34 35 37 51 64 71 Ø 53,7
T
e
m
p
e
r
a
t
u
r
2,3
−5,7
4,7
−4,1
10,3
0,4
16,9
5,9
22,7
10,6
28,7
15,2
32,7
19,3
32,6
19,0
28,2
14,4
20,5
8,2
11,9
2,1
5,1
−2,8
Jan Feb Mär Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dez
N
i
e
d
e
r
s
c
h
l
a
g
22,3
24,2
40,6
52,7
42,6
16,9
5,8
3,2
7,6
21,9
27,9
23,2
  Jan Feb Mär Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dez

Universidääte[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Sahand University of Technology
  2. Tabriz University of Medical Sciences
  3. Azerbaijan University of Tarbiyat Moallem (Tabriz University of Tarbiat Moallem)
  4. University of Tabriz
  5. Islamic Azad University of Tabriz
  6. Tabriz Islamic Arts University
  7. University College of Nabi Akram

Bildli[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. World Gazetteer Bevölkerigsdaate vo dr Stadt Tabriz 2012
  2. N. N. Ambraseys, C. P. Melville: A History of Persian Earthquakes, Seite 54 (änglisch), abgrüeft am 7. Januar 2012

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Täbris – Sammlig vo Multimediadateie
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Täbris“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.