D Ayyubide
D Ayyubide (kurdisch دەوڵەتی ئەییووبی Dewleta Eyûbiyan; arabisch بنو أيوب, DMG Banū Ayyūb oder الأيوبيون Aiyūbiyūn) si e sunnitisch-muslimischi Dünastii vo kurdischer[1][2] Härkumft gsi, wo vo 1171 bis 1252 z Egüpte gherrscht het. Dr Naame vo dr Dünastii chunnt vom Nadschmuddin Ayyub, em Vater vom Saladin.
Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]
.PNG)
Wo d Fatimide in Egüpte häi afo schwecher wärde, häi d Chrüzfaarer vom Köönigriich Jerusalem iiri Aagriff versterkt. D Fatimide häi druf d Zengide wo über Sürie gherrscht häi, zu Hilf grüft. Die häi Drubbe under em Sirkuh uf Egüpte gschiggt, und dä het sich zum Wesir lo ernenne. Noch sim Dood isch si Nöwöö Saladin 1169 Wesir worde. Er het 1171 d Dünastii vo de ismailitische Fatimide-Kalif abgsetzt und die kurdischstämmigi Dünastii vo de Ayyubide gründet.
Under em Saladin (1171–1193) isch Egüpte reorganisiert worde. Er het d Landwirtschaft und dr Handel gförderet und eso d Wirtschaft witer gsterkt, zum d Chrüzfaarer us Jerusalem und Palestina chönne verdriibe. Bis 1181 het er si Riich über Sürie, Obermesopotamie, dr Jemen und Nubie usdeent, sodass er dr grösst Däil vo de arabische Kärnländer regiert het. Er het denn d Chrüzfaarer am 4. Juli 1187 in dr Schlacht bi Hattin in dr Nööchi vo Tiberias entschäidend besigt und druf Jerusalem erooberet. Im Dritte Chrüzzuug wo denn choo isch, isch s de Chrüzfaarer zwar glunge, e baar Stetdt an dr Küste (drunder Akkon) zrugzeroobere, aber Jerusalem häi si nid chönne iinee.
Bevor dr Saladin gstorbe isch, het er si Riich ufdäilt. Es isch aber äinewääg zu Machtkämpf cho, und dr al-Adil I. (1200–1218) het sich gegen e al-Mansur (1198–1200), dr minderjöörig Soon vom al-Aziz (1193–1198), chönne duuresetze. Au dr al-Adil het s Riich vor sim Dood ufdäilt, aber sim Noochfolger al-Kamil (1218–1238) isch s glunge, dr Chrüzzuug vo Damiette (1217–1221) in Egüpte abzweere. Bim Chrüzzuug vom Friedrich II. (1228–1229) het er mit em Kaiser verhandlet und iim s umbefestigte Jerusalem abdräte. Churz vor sim Dood het sich dr al-Kamil au in Sürie chönne duuresetze.
In dünastische Machtkämpf isch s im as-Salih (1240–1249) glunge, witi Däil vom Ayyubideriich wider z veräinige, au wenn Nordsürie, Obermesopotamie und dr Jemen ändgültig verloore gange si. 1244 het er Jerusalem für immer von de Chrüzfaarer erooberet.
Grad wo dr Säggst Chrüzzuug (1249–1254) uf Egüpte abgweert gsi isch, isch dr letscht Ayyubid Turan Schah ere Verschwöörig vo de türkische Mamluke in dr Armee zum Opfer gfalle, won er brobiert het, deren iire Iifluss iizschränke. Bis 1257 het denn si Stiefmueter Schadschar ad-Dur as Regäntin die Regierig gfüert, und het dr Füerer vo de Mamluke, dr Aybak, ghürootet. Dä het sich as al-Malik al-Muizz 1252 zum Sultan erhoobe, dr Dünastii vo de Ayyubiden in Egüpte en Änd gmacht und s Mamlukeriich (1252–1517) gründet.
Sitelinie vo de Ayyubide häi in Damaskus und Aleppo no bis 1260 gherrscht, in Homs bis 1262 und in Hama bis 1341. Es het au ayyubidischi Herrscher in Hasankeyf (Hisn Keyfa) gee, wo dört bis in s 15. Jahrhundert regiert häi und erst vo de Aq Qoyunlu abgsetzt worde si.
Im Gegesatz zu de Fatimide vor ene und de Mamluke noch ene häi d Ayyubide kä Zentralstaat regiert. D Söön vom Herrscher und anderi Sitezwiig vo dr Dünastii si in dr Verwaltig vom Riich verwigglet gsi. Wäge däm isch s, wenn e Herrscher gstorbe isch, immer wider zu Kämpf um d Äihäit vom Gsamtriich choo.
Archidektuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Archidektuur vo dr Ayyubidezit isch brägt vo alte regionale künstlerische Dradizioone, vermischt mit Stilelimänt vo iranischem Ursprung und vo sonige, wo mä us dr Chrüzfaarer-Archidektuur verdleent het.
Die öiropäisch Komponänte spieglet sich iidrücklig in dr milidäärische Baukunst, wo d Zitadälle vo Aleppo am hervorragendste isch. Iiri Charakteristike si groossi, blutti Baukörper mit scharfe Kante, wo in dr Hang zruggsetzt si mit eme mächdige Doorbooge as Iigang zur Zitadälle. Über e Brugg isch säll Monumänt denn über e Stääge an dr Hauptiigang aagschlosse gsi.
Bedütend isch au d Iirichdig von e hufe religiöse Stifdige wie Medrese, wo dr Saladin mit sinere orthodox religiöse Iistellig voraabrocht und uf Stedt wie Aleppo, Damaskus und s egüptische Kairo verdäilt het. Bischbil si d al-Zahiriyya-, d Firdaus- und d al-Salihiyya-Medrese.
Die ayyubidischi Archidektuur het sich vil uf die üsseri Gstaltig konzentriert, wie Dooraalaage (Portaal) und Ussedekorazioone (Nische as Gliiderigselimänt, Stalaktitemotiv und vilfarbigi Stäikomposizioone).[3]
D Herrscher vo de Ayyubide[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Herrscher vo Egüpte
- 1171–1193: an-Nasir Yusuf (Saladin)
- 1193–1198: al-Aziz Uthman, däm si Soon
- 1198–1200: al-Mansur Muhammad I., däm si Soon
- 1200–1218: al-Adil Abu Bakr I. (Saphadin), dr Brueder vom Saladin
- 1218–1238: al-Kamil Muhammad I., däm si Soon
- 1238–1240: al-Adil Abu Bakr II., däm si Soon
- 1240–1249: as-Salih Ayyub, däm si Halbbrueder
- 1249–1250: al-Mu'azzam Turan Schah, däm si Soon
- 1250–1254: al-Aschraf Musa, dr Uränkel vom al-Kamil Muhammad I.
D Herrscher vo Damaskus
- 1174–1193: an-Nasir Yusuf (Saladin)
- 1193–1196: al-Afdal Nur, däm si Soon
- 1196–1218: al-Adil Abu Bakr I. (Saphadin), dr Brueder vom Saladin
- 1218–1227: al-Mu'azzam Isa, däm si Soon
- 1227–1229: an-Nasir Dawud, däm si Soon
- 1229–1237: al-Aschraf Musa, däm si Unggle
- 1237–1237: as-Salih Ismail, däm si Brueder
- 1237–1238: al-Kamil Muhammad I., däm si Brueder
- 1238–1238: al-Adil Abu Bakr II., däm si Soon
- 1238–1239: as-Salih Ayyub, däm si Halbbrueder
- 1239–1245: as-Salih Ismail (2. Mol)
- 1245–1249: as-Salih Ayyub (2. Mol)
- 1249–1250: al-Mu'azzam Turan Schah, däm si Soon
- 1250–1260: an-Nasir Yusuf, Uränkel vom Saladin
D Emir in Aleppo
- 1183–1186: al-Adil Abu Bakr I. (Saphadin), dr Brueder vom Saladin
- 1186–1216: as-Zahir Ghazi, dr Soon vom Saladin
- 1216–1236: al-Aziz Muhammad, däm si Soon
- 1236–1260: an-Nasir Yusuf, däm si Soon
D Emir in Hama
- 1178–1191: al-Muzaffar Umar I., dr Nöwöö vom Saladin
- 1191–1221: al-Mansur Muhammad I., däm si Soon
- 1221–1229: an-Nasir Kilidsch Arslan, däm si Soon
- 1229–1244: al-Muzaffar Mahmud, däm si Brueder
- 1244–1284: al-Mansur Muhammad II., däm si Soon
- 1284–1299: al-Muzaffar Umar II., däm si Soon
- 1310–1331: al-Mu'ayyad Abu l-Fida (Chronist), Enkel von al-Muzaffar Mahmud
- 1331–1334: al-Afdal Muhammad III., däm si Soon
D Emir in Homs
- 1164–1169: Asad ad-Din Schirkuh I., dr Unggle vom Saladin
- 1178–1186: Nasir ad-Din Muhammad, däm si Soon
- 1186–1240: al-Mujahid Schirkuh II., däm si Soon
- 1240–1246: al-Mansur Ibrahim, däm si Soon
- 1246–1248: al-Aschraf Musa, däm si Soon
- 1248–1260: an-Nasir Yusuf, dr Uränkel vom Saladin
- 1248–1263: al-Aschraf Musa (2. Mol)
D Emir in Kerak
- 1188–1218: al-Adil Abu Bakr I. (Saphadin), dr Brueder vom Saladin
- 1218–1227: al-Mu'azzam Isa, däm si Soon
- 1227–1248: an-Nasir Dawud, däm si Soon
- 1250–1263: al-Mughith Umar, dr Soon vom al-Adil Abu Bakr II.
D Emir in Jemen
- 1173–1181: al-Mu'azzam Turan Schah, dr Brueder vom Saladin
- 1181–1197: al-Aziz Tughtegin, däm si Brueder
- 1197–1202: al-Mu'izz Ismail, däm si Soon
- 1202–1214: an-Nasir Ayyub, däm si Brueder
- 1214–1215: al-Muzaffar Sulaiman, dr Urgroossnöwöö vom Saladin
- 1215–1229: al-Mas'ud Yusuf, dr Soon vom al-Kamil Muhammad I.
D Emir in al-Dschazira
- 1185–1193: an-Nasir Yusuf (Saladin)
- 1193–1200: al-Adil Abu Bakr I. (Saphadin), däm si Brueder
- 1200–1210: al-Wahad Ayyub, däm si Soon
- 1210–1220: al-Aschraf Musa, däm si Brueder
- 1220–1245: al-Muzaffar Ghazi, däm si Brueder
D Emir in Hisn Keyfa
- 1232–1239: as-Salih Ayyub, Sohn von al-Kamil Muhammad I.
- 1239–1249: al-Mu'azzam Turan Schah, däm si Soon
(nit vollständig)
Stammbaum (Uszuug)[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Sultan vo Egüpten si fett gschriibe.
Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Ulrich Haarmann: Geschichte der Arabischen Welt. Uusegee vom Heinz Halm. 5. Uflaag. C. H. Beck, Münche 2004, ISBN 3-406-47486-1 (Beck’s historische Bibliothek).
- P. M. Holt: The age of the Crusades. The Near East from the eleventh century to 1517. 7. Uflaag. Longman, London u. a. 1996, ISBN 0-582-49303-X (History of the Near East).
- Giuseppe Ligato: La croce in catene. Prigionieri e ostaggi cristiani nelle guerre di Saladino. 1169–1193. Fondazione Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 2005, ISBN 88-7988-092-6 (Istituzioni e società 5).
- Henri Massé: ʿImâd ad-Dîn al-Iṣfahânî (519–597 / 1125–1201). Conquête de la Syrie et de la Palestine par Saladin (al-Fatḥ al-qussî fî l-fatḥ al-Qudsî). Paul Geuthner, Bariis 1972 (Documents relatifs à l’Histoire des Croisades publiés par l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 10, ZDB-ID 764458-9).
- Umberto Scerrato: Islam – Monumente Großer Kulturen. 1972 (Lizenzausgabe).
Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: D Ayyubide – Sammlig vo MultimediadateieFuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Ayyubids, Artikel in der Iranica
- ↑ V. Minorsky: Studies in Caucasian History: I. New Light on the Shaddadids of Ganja II. The Shaddadids of Ani III. Prehistory of Saladin In: Cambridge Oriental Series, Band 6 (CUP Archive, 1953)
- ↑ Umberto Scerrato, Islam - Monumente Großer Kulturen, S. 86–89
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ayyubiden“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |